Tíminn - 16.09.1989, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Laugardagur 16. september 1989
ÚTLÖND
FRÉTTAYFIRLIT
RÓM - Italir eru bróðurlega
þenkjandi þessa dagana og
hyggjast koma Júgóslövum, er
illa eru á flæöiskeri staddir, til
hjálpar. Andreotti forsætisráð-
herra mun hitta júgóslavneska
ráðamenn á landamærum ríkj-
anna á sunnudag oa mun þá
ræða væntanlega aðstoð, er
verður á sviði samgöngumála,
landbúnaðar- og umhverfis-
mála, sérstaklega í Suður-
Júgóslaviu þar sem ástand er
einkar bágborið. Einniq er
hugsanlegt að ítölsk bröður-
hönd veroi rétt Ungverjum og
Albönum, með tilstyrk Austur-
rfkis og Sviss.
FENEYJAR - Þessi mikla
ferðamannaparadfs f Adrfa-
hafinu þykir næsta erfið til
ábúðar og er nú fbúafjöldi
Feneyja kominn niður fyrir
80.000. Á síðustu 40 árum
hefur borgarbúum fækkað um
helming. Feneyjarbúar, eink-
um unga kynsloðin, hafa flutt
búferlum f stórum stfl til megin-
landsins sökum fábreytts
skemmtanalffs og samgöngu-
erfiðleika.
Þá mun húsnæðiskostnaður
óhóflegur auk þess sem kaup-
menn í Feneyjum þykja hinir
verstu Shylockar í álagningu.
HAMBORG - Vestur-
þýska verslanakeðjan SPAR-
HANDELS mun taka höndum
saman við sovéska samvinnu-
fyrirtækið INTERFARM um
opnun stórmarkaðar f miðborg
Moskvu, sfðar í þessum mán-
uði. Þjóðverjarnir leggja til inn-
réttingar og skipulag hins nýja
markaðar og sjá honum þar á
ofan fyrir ferskmeti, nokkrum
sinnum f viku, s.s. kjöti, græn-
meti og ávöxtum. Sá er þó galli
á gjöf Njarðar, að viðskiptavinir
verða að reiða fram andvirði
kaupanna í beinhörðum gjald-
eyri.
MADRID - Forsætisráð-
herra Spánar, Felipe Gonza-
les, tjáði hinum tyrkneska
starfsbróður sínum, Turgut
Ozal, að sér virtist sem aðild
Tyrkja að Efnahagsbandalagi
Evrópu væri ekki í augsýn á
næstunni. Tyrkir sóttu um aðild
að bandalaginu fyrir þremur
árum. Aðspurður sagðist Ozal
ekki telja að stirð sambúð
Tyrkja við Efnahagsbanda-
lagsríkið Grikkland yrði um-
sókn Tyrkja fjötur um fót, þar
sem stöðugt væri reynt að
bæta samskipti ríkjanna.
Austurrfki, Noregur og Kýpur
sitja einnig f biðstofu EBE með
Tyrkjum.
AUSTUR-BERLÍN
Austur-Þjóðverjar hafa frábeð-
ið sér væntanlega heimsókn
14 manna hóps frá flokki vest-
ur-þýskra sósialdemókrata er
hugoist sækja bræðralandið
heim á mánudag. Sindermann,
forseti austur-þýska þingsins,
tilgreindi „móðgandi oq ögr-
andi ummæli" tveggja ur hopi
vestanmanna sem ástæðu fyr-
ir höfnuninni. Annar, Hans-
Jochen Vogel, hafði gjörstsek-
ur um að segja umbætur f
Austur-Þýskalandi löngu orðn-
ar tfmabærar, en hinn, Horst
Ehmke, hafði látið þau orðfalla
að bráðnauðsynlegt væri að
ríkin tvö héldu áfram að talast
við, þó æ erfiðara yrði að ná
eyrum hinnar ellimoðu flokks-
forystu eystra.
WASHINGTON - Banda-
rísk yfirvöld hafa ákveðið að
líta ekki á sovéska gyðinga, er
halda frá Sovétríkjunum með
ísraelskar vegabréfsáritanir,
sem flóttafólk. Vestra reyna
yfirvöld nú að hamla gegn
hömlulftilli ásókn sovéskra
gyðinga, er sótt hafa um að
fara til ísraels, en taka svo
stefnu til Bandaríkjanna er út
fyrir landamærin er komið. Af
150.000 innflytjendum er levfi
fá til að setjast að í USA, veroa
50.000 sovéskir ayðingar. Um-
sóknir þeirra umTandvistarleyfi
eru þó meir en þrefalt fleiri og
búist er við öðru eins á næsta
ári.
Gorbatsjov kominn úr fríi:
Andi perestrojku
á ný ýfir vötnum
Sá góði hirðir Gorbatsjov er nú búinn að særa burt þann
anda hinna fyrri tíma er Iék lausum hala í Kreml meðan
aðalritarinn brá sér í sumarfrí á Svartahafsströndina. Haft er
eftir vestrænum erindrekum í Moskvu, að þó svo öllum sé
ljóst að brotsjóir séu framundan í sovéskum stjórnmálum og
efnahagslífí, hafi afturkoma Gorbatsjovs lægt öldumar og
komið reglu perestrojku á það afturhvarf til einstrengings-
háttar er ýmsir þykjast hafa greint innan Kremlarmúra
undanfarið.
f næstu viku er boðaður fundur
miðnefndar Kommúnistaflokksins
er sérstaklega er ætlað að ræða þá
þjóðemisólgu er gætt hefur undan-
farið í nokkmm Sovétlýðveldum og
talin er geta reynst umbótastefnu
aðalritarans skeinuhættari en hið
bágboma ástand efnahagsmála, er
þó mun ofarlega á baugi. Ýmsir úr
hópi frjálslyndra menntamanna í
Moskvu óttast mjög, að sjálfstæðis-
kröfur og sú alda mótmæla og verk-
falla, er risið hefur í Eystrasaltsríkj-
unum, Azerbaidjan, Úkraínu og
Moldavíu undanfarið, muni reynast
vatn á myllu þeirra afturhaldsafla í
valdastólum Kremlverja er pere-
strojku vilja feiga. Sumir hafa fyrir
satt, að öflugt samsæri sé í burðar-
liðnum gegn umbótastefnu Gorba-
tsjovs, með þátttöku nokkurra hátt-
settra ráðamanna í flokknum.
En 9. september' birtist aðalritar-
inn í sjónvarpi og virtist hafa alla
þræði í hendi sér. Hann vék í engu
að óróa Eystrasaltsríkjanna undan-
farið, en kvaðst halda áfram þeim
stefnu sinni að veita einstökum lýð-
veldum meiri sjáifstjóm í efnahags-
málum, jafnframt því sem hann
sagði kvitti, um að valdarán eða
jafnvel borgarastyrjöld væri í
vændum, vera verk þeirra er standa
vildu gegn umbótum.
Það var sem við manninn mælt að
fjölmiðlar breyttu um tóntegund.
Málpípa var ljáð þeim leiðtogum
Kommúnistaflokkanna í Eystra-
saltslöndunum er hvað mest hafa
beitt sér fyrir umbótum, og þagaðir
voru í hel, einni viku áður. Þá hefur
sovétleiðtoginn hlutast persónulega
til um lausn verkfalla þeirra er
rússneskir verkamenn í Moldavíu
hafa stofnað til, í mótmælaskyni við
vaxandi þjóðemisstefnu þar í
hreppi. Loks boðaði Gorbatsjov
leiðtoga flokks og stjórnsýslu
Eystrasaltsríkjanna á fund sinn á
miðvikudag og færði þeim heim
sanninn um að ekki yrði hvikað frá
fyrri stefnu né umræðugrundvelli.
Fundur miðnefndarinnar í næstu
Við ramman reip að draga.
viku mun einnig fjalla um þing
Kommúnistaflokksins er halda átti í
ársbyrjun 1991, en líklegt þykir nú
að Gorbatsjov fari fram á að því
verði flýtt. Flokksþingið eitt hefur
vald til að kjósa nýja félaga í mið-
nefndina þar sem Gorbatsjov á enn
viðhlæjendur fáa og mun honum því
áfram um að styrkja stöðu sína með
mannaskiptum.
Loksins, loksins!
Kínversk karlapilla
Hér á síðunni birtum við nýverið
uggvænlegar tölur um fólksfjölgun í
heiminum. Fari svo, að björtustu
vonir kínverskra vísindamanna
rætist, verðum við að kyngja þeim
tröllaspám. Á ráðstefnu um frjósemi
og frjósemisvamir kynnti prófessor
Qian Shaozhen jákvæðar niðurstöð-
ur rannsókna á frjósemisslævandi
áhrifum tveggja kínverskra grasa-
lyfja á karlmenn.
Shaozhen, er sæti á í nefnd er
Alþjóða- heilbrigðisstofnunin WHO
hefur skipað til að kanna frjósem-
isvamir, upplýsti að undragrösin
Tripterygium wilfordii og Kunn-
ming-villiepli, er hingað til hafa
verið notuð gegn Iiðagigt, hafi veru-
lega slævandi áhrif á sæðisfram-
leiðslu hjá karlmönnum. Getnaðar-
vamastofnun Jiangsu-héraðs komst
að sömu niðurstöðu er rannsakaðar
vom hvítar karlrottur. Samræmdar
rannsóknir slíkra stofnana í Peking,
Shanghai og Nanjing á 26 liðagigtar-
sjúklingum tóku svo af allan vafa.
Rannsóknimar leiddu í ljós, að
notkun grasalyfjanna hafði engar
aukaverkanir í för með sér, og
jafnframt, að tveimur mánuðum eft-
ir að inntöku var hætt skilaði hin
fyrri frjósemi sér aftur til föðurhús-
anna. Eftir miklu er að slægjast fyrir
Kínverja, þar sem hver treður öðr-
um um tær, og áfram er unnið að
rannsóknum. IIlu heilli hefur ekki
spurst til Tripterygium wilfordii né
Kunming-villiepla í íslenskum
högum.
Fjárlög fyrir Pentagon
Undir-fjárveitinganefnd banda-
rísku Öldungadeildarinnar mælti á
dögunum með því að hermálaráðu-
neytinu, Pentagon, yrðu skammtað-
ir 279,6 milljarðar dala fyrir fjár-
hagsárið 1990 er hefst fyrsta október
nk. Talið var Iíklegt að aðalnefndin
og Öldungadeildin samþykktu tillög-
urnar á fundi sínum í gær. Deildin
hafði þegar heimilað Pentagon að
ráðstafa 305 milljörðum dala á næsta
fjárhagsári og neðri deild þingsins
hafði tekið vel í þá upphæð. Fjárveit-
inganefnd þingsins hefur þó endan-
legt vald um hversu stóran hlut
hermálaráðuneytið hreppir. Neðri
deildin lagði síðan til að Pentagon
fengi 285 milljarða dala og var búist
við málamiðlun á sameiginlegum
fundi þingdeilda í gær. Deildirnar
verða síðan að staðfesta framlagið,
hvor í sínu lagi. Þess má geta að 280
milljarðar Bandaríkjadala samsvara
um 16.800 milljörðum íslenskra
króna.
Svo er marat sinnið sem skinnið
51% gyðinga í fsrael telur bestu
lausnina á vanda hernumdu svæð-
anna þá, að flytja hina arabísku íbúa
þeirra á brott og bjóða bætur fyrir.
48% kysu hins vegar að innlima íbúa
hernumdu svæðanna í Ísraelsríki en
bjóða hinum arabísku íbúum sjálf-
ræði í stjórn eigin mála.
Hartnær allir íbúar Ísraelsríkis af
arabískum uppruna (95%) kysu aft-
ur á móti stofnun sjálfstæðs ríkis.
Þetta er niðurstaða könnunar er
gerð var á vegum Félagsvísinda-
stofnunar ísraels í júní síðastliðnum.
54% hinna arabísku íbúa samein-
ast um þá skoðun að fsraelsher ætti
að draga liðsstyrk sinn einhliða frá
hernumdu svæðunum, ellegar láta
þau af hendi til stofnunar friðsam-
legs ríkis Palestínuaraba. Þessu eru
gyðingar auðvitað ekki sammála, en
telja þó, að kæmi sú staða upp að
herir þeirra yrðu að draga sig til
baka, væri skárra að láta Gazasvæð-
ið einhliða af hendi en þurfa að rýma
Vesturbakka Jórdanfljóts með sama
hætti. 28% aðspurðra voru þessa
álits en 16% töldu að með Vestur-
bakkanum færi fé fegurra.
Aðeins 13% þeirra er spurðir
voru - gyðingar jafnt sem arabar -
töldu núverandi ástand vera viðun-
andi lausn.
Kína:
Kynsjúk-
dómar
flæða
yfir
Árið 1964 lýstu kínversk
stjómvöld því yfir, að tekist hefði
að útrýma kynsjúkdómum að
mestu, eftir stranga baráttu. Síð-
an hefur slaknað á siðferðisklónni
og nú er svo komið, að sýfílis er
orðinn algengur kvilli með brjóst-
mylkingum og á bamaheimilum
um allt ríkið finnast böm með
einkenni lekanda. Sýkingar þess-
ar meðal bama em óbrigðult
merki ört vaxandi kynsjúkdóma-
faraldurs er kínversk heilbrigðis-
yfirvöld hafa nú þungar áhyggjur
af.
Áætlað hefur verið að tíðni
sjúkdómstilfella margfaldist 3.12
sinnum milli ára. Sá stuðull er æri
geigvænlegur er haft er í huga, að
á síðasta ári, og því sem af er
þessu, hafa meir en 160.000 ný
tilfelli greinst. Það eykur enn á
vandann, að margir kjósa að
leyna kvillum sínum, af ótta við
félagslega útskrúfun, og leita sér
því ekki lækninga fyrr en um
seinan. f einu héraða Kína,
Guangzhou, vom 750 portkonur
teknar til skyndiskoðunar og
reyndust 212 úr þeirra hópi
haldnar kynsjúkdómum.
Heilbrigðisyfirvöld hafa nú
tekið upp þann sið að heita
sjúklingum er þjást af kynsjúk-
dómum fullri nafnleynd. Barátta
gegn vændi hefur verið hert og í
ráði að efla fræðslu- og forvama-
starf.