Tíminn - 16.09.1989, Blaðsíða 13

Tíminn - 16.09.1989, Blaðsíða 13
Laugardagur 16. september 1989 Tíminn 25 llllllllllllllllllllllll LEIKLIST lllllllllllllllllllllllllllllll PUSSUROG HLANDHAUSAR Frú Emilía, Skeifunni 3c: Djöflar (Class Enemy) eftir Nigel Wiliiams. Þýðing: Anton Helgi Jónsson. Leik- stjóm: Guðjón P. Pedersen. Leik- mynd og búningar: Guðjón Ketils- son. Það er kannski ekki illa til fundið að sýna leikrit eins og þetta (upphafi skólaárs. Það fjallar, eins og víst er búið að segja frá í fjölmiðlum, um skólabekk, sextán ára lágstéttar- drengi í breskum skóla. Þeir eru sex og bíða eftir kennara. Allir eru „vonlausir", þjóðfélagið vill ekkert með þá hafa og þess vegna eru þeir fullir vanmáttar og haturs. Hjörri er foringinn og hefur þróað með sér fullkomlega neikvæða afstöðu til umhverfisins, í hans augum skiptist fólk í „hlandhausa og pussur" og ofbeldið er hans einu viðbrögð. Andspænis honum stendur Hálofta (hvers konar nafn er það?) hinn uppbyggilegi, og hinir fjórir flögra á milli, einn niggari sem hefnir sín með því að brjóta rúður, o.s. frv. Þetta er nú allt augljóst og séð hefur maður annað eins. Það er ekki fyrsta breska leikritið um lágstéttar- ungling sem skólinn útskúfar og dæmir til vonlausrar tilveru sem sett er hér á svið síðustu árin. Minnist ég sýningar í Iðnó um ungling sem tók nokkra kennara i gíslingu til að ná sér niðri á þeim. Mér sýnist augljóst að Djöflar Nigel Williams séu valdir til meðferðar hjá Frú Emilíu til að gefa leikurunum tækifæri, það gefur nokkuð gott færi á átökum á sviðinu. En að öðru leyti þótti mér verkið heldur beinasmátt og einhvem veg- inn utangarna hér. Eins og við vitum eru þjóðfélagsaðstæður allt aðrar hér en í Bretlandi. Þótt sumt kunni að vera sameiginlegt hygg ég sem betur fer að sú félagslega útskúfun sem hér er lýst sé vandfundin hjá okkur. Annars sýnist mér, í stuttu máli sagt, að Nigel Williams sé góður fagmaður í leikritagerð og ekki er ástæða til að vefengja það sem hann segir í leikskrá að uppeldismál séu honum „persónuieg ástríða“. Hins vegar er hann ekki leikskáld, ekki af þessu verki að dæma. Til marks um það er einfaldlega að ekki tekst að gera þessa blessaða drengi viðkom- andi áhorfandanum. Þetta em gervi- menn. Fyrst er sett fram nokkuð trúverðug mynd af lífi þeirra og hegðun. Gengur þar Ianga stund á hinu sóðalegasta klámi svo vart mun annað eins hafa heyrst á leiksviði. Allt í lagi með það, þetta er veru- háttur strákanna. En svo fer höf- undurinn að prédika fyrir þeirra munn. Það er nógu skynsamlegt sem hann segir, um samúð og áhuga, rækt við tilfinningar og svo framveg- is. En maður þarf að geta meðtekið það sem lifandi leiktexta af munni þessara utangarðsmanna. Og það gat ég ekki. Þótt mér þætti þannig lítið til leiksins koma, strax og sýningunni lauk, var sýningin sjálf hreint ekki leiðinleg og hún var samfelld í tóni hjá Guðjóni Pedersen. Tónninn er reyndar allur þaninn, frá upphafi til enda, með lítilsháttar blæbrigðum. Leikarahópurinn var samstilltur vel, þeir eldri voru reyndar mikils til of gamlir í hlutverkin. Kristján Frankl- ín Magnús leikur Hjörra sem er eins konar fyrirliði hópsins og notar mikla rödd. Hann líður mest fyrir þann hástillta stíl sem hér hefur verið valinn og nær sér í rauninni aldrei verulega á strik. Arni Pétur Guðjónsson sem Hálofta er í „mjúku“ hlutverki, svipað og maður hefur séð hann í áður. Honum er lagður í munn hinn hversdagslegi mórall verksins og sleppur hann vel frá þessu. Aðrir leikendur: Sigurþór Albert Heimisson, álitlegur leikari sem fór næmlega með hlutverk Ómó, Stefán Sturla sem Blíðan, Emil Gunnar Guðmundsson, svert- inginn Zaxxon, lúnkin meðferð. Skemmtilegastur var kannski Steinn Ármann Magnússon sem Nabbi, - fór ágætlega með ræðuna „það er útlendingunum að kenna". Vel á minnst, vandamál innflytjendanna er auðvitað eitt af því sem fjarlægir leikritið okkur þó það brenni á nágrannaþjóðunum. Ótalinn er að- eins kennarinn sem Þröstur Guð- bjartsson lék. Gott gervi og fas sem myndaði æskilegt mótvægi við nem- endurna. Sviðsetningin er nakin, lýsingin eins og í skólastofu með örlitlum frávikum sem virkuðu vel. Sviðið er að sönnu þröngt en samt alveg nógu gott til að gera álitlegar sýningar, það mátti sjá í Sjúk i ást á dögunum. Frú Emilía hefur þann hátt á að gefa texta leikja sinna út í leik- skránni. Þettaer þakkarvert og veitir gott færi á að skoða textann vand- lega. Að heyra og sjá þýðingu Ant- ons Helga virðist hún nokkuð lipur. En auðvitað er talmálstexti jafngróf- yrðaþrunginn og þessi vandþýddur. Enska textann hef ég ekki séð en ekki get ég neitað því að sumar setningamar hljómuðu enskulegri en maður getur fellt sig við. Loks er rétt að geta þess að sýningin er án hlés og raunar krafðist framvinda Ieiksins þess. En ég held að meira mætti gera af því að leika í einni lotu, þegar verk eru ekki mjög löng. Og bíóeigendur mættu taka þann sið upp. En að vísu misstu þeir vafalaust spón úr aski sínum svo það er líklega nokkuð mikil tilætlunar- semi. Gunnar Stefánsson. STJARNHEIMAR |||l||||||||||ll!|||||||||||||l|||||||||||||||l|||||||||l|||||||||ll Jarðhverfiskenning og sólhverfiskenning Sú var fom skoðun manna, að jörðin væri flöt þungamiðja alheims og að um hana gengi sólin, tunglið og stjömumar. En nokkrir forn- grískir vísindamenn héldu því fram og studdu með allnákvæmum mæl- ingum og útreikningum, að jörðin væri hnöttótt og að það væri sólin en ekki jörðin, sem væri miðhnötturinn og að um hana gengi jörðin og aðrar reikistjömur. Þessi kenning, sól- hverfiskenningin, var hin rétta heimsmynd, en náði samt ekki viður- kenningu. Jarðhverfiskenningin varð sigur- sælli, því miður, og varð nær allsráð- andi í hugarheimi vestrænna þjóða í um það bil 1300 ár, enda haldið við með oddi og egg af mesta valdi þess tíma, kirkjunni. Kenning þessi er kennd við Ptolemios, sem uppi var um 100-178 e.Kr. Það er fyrst með Kópernikusi 1473-1543 e.Kr. sem sólhverfiskenn- ingin fær aftur sinn rétta sess, enda studd eftir það af framúrskarandi brautryðjendum hinnar nýju heims- myndar, eins og Brúnó, Galileó, Kepler og Newton. Nú er fullviður- kennt og allir vita raunar, að þetta er rétt. Jörðin, sem við menn búum á, er aðeins ein af reikistjörnum sólarinnar, en hefur þá sérstöðu að hún ein fóstrar líf. Lífs er því ekki að vænta nær okkur, í þessum mikla geimi, en á einhverjum reikistjörn- um annarra sólhverfa. Ingvar Agnarsson. Myndin sýnir sólhverfi okkar bera við hinn óendanlega hnattaskara himinsins, vetrarbrautina stórkostlegu, scm jörð okkar og allar sýnilegar stjörnur eru hluti af. Féiagsmálastofnun Reykjavíkurborgar Fjölskyidudeild Fósturforeldrar óskast Okkar vantar „allavega" fósturforeldra fyrir „alla- vega“ börn á öllum aldri. Annars vegar er um að ræða börn sem þurfa að fara í fóstur til frambúðar og alast upp hjá fósturforeldum. Hins vegar er um að ræða börn sem þurfa á fósturheimili að halda tímabundið en alast að öðru leyti upp hjá kynforeldrum sínum. Þeir sem hafa áhuga á að taka barn/börn í fóstur til frambúðar hafi samband við Helgu Þórólfsdóttur eða Hjördísi Hjartardóttur í síma 25500. Þeir sem hafaáhuga á að taka barn/börn tímabundið hafi samband við Regínu Ástvaldsdóttur í síma 685911. Þessir aðilar munu veita upplýsingar meðal annars um hvað felst í því að taka barn í fóstur og hvað þarf til að gerast fósturforeldrar. Hugmyndasmiðjan auglýsir Sumarhús/heilsárshús? Til sölu Hugdetta, eitt eintak, óvíst með endurtekningu Tilboð óskast. Stærð ca. 44 m2 Bara sumarhús? Þá er leisigeisli líka lesljós. Hugmyndasmiðjan, Brattabrekka 4, Kópavogi, sími 641250. + Innilegar þakkir færum við öllum þeim sem auðsýndu okkur samúð og hlýhug við andlát og útför eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður og afa Finns Klemenssonar Hóli, Noröurárdal Sérstakar þakkir fær starfsfólk Sjúkrahúss Akraness fyrir frábæra umönnun. Herdís Guðmundsdóttir ÞórirFinnsson RósaÁrelíusardóttir Sigrún Finnsdóttir Guðmundur Sæmundsson Guðmundur Finnsson Anna Hjálmarsdóttir og barnabörn t Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem sýndu okkur samúð og vinarhug við andlát og útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu Guðlaugar Gísladóttur Hraunbæ, Álftaveri. Sérstakar þakkir til þeirra sem aðstoðuðu hana í veikindum hennar. Þorbergur Bjarnason börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.