Tíminn - 03.10.1989, Blaðsíða 9

8 Tíminn
Þriðjudagur 3. október 1989
Þriðjudagur 3. október 1989
Tíminn 9
Athugasemd frá Erni Friðrikssyni, prófasti á Skútustöðum:
Um „þingeyskan" anda o.fl.
Nýlega hringdi til mín blaðamaður
frá Tímanum til þess að spyrjast
fyrir um dvöl sóknarprestsins á
Húsavík á námskeiði hjá „Ungu
fólki með hlutverk" austur á Egils-
stöðum.
þennan atburð geti ég gert það
áfram.
En ég harma þau óþægindi, sem
hinn ungi prestur kann að hafa orðið
fyrir í þessu sambandi.
Ég veit ákaflega lítið um það
starf, sem fram fer hjá „Ungu fólki
með hlutverk" á Egilsstöðum. Ef-
laust er það á margan hátt gott starf.
Og það væri kannski athugandi fyrir
Tímann að senda umræddan
blaðamann í skóla til þeirra.
Kannski hann lærði þá að skilja, að
það er fleira, sem hefir gildi í lífinu,
heldur en það að skrifa billegar
blaðagreinár í æsistíl.
Bið ég yður vinsamlega að birta
þetta bréf í blaði yðar.
Virðingarfyllst
Örn Friðriksson,
Skútustöðum.
Prófastur í
Þingeyjar-
prófastsdæmi
NÝTT DAGHEIMILI
Tekið hefur verið í notkun nýtt dagheimili við Hjallabraut í Hafnarflrði.
Dagheimilið hefur hlotið nafnið Garðavellir. Það er 606 fermetrar að
grunnfleti og kemur til með að hýsa rúmlega 110 börn. Aðeins tók rétta sex
mánuði að fullgera húsið og ganga frá lóð þess.
Á dagheimilinu verður bryddað um á ýmsum nýjungum í starfscminni.
Sérstök áhersla verður lögð á að börnin fái sem jafnasta möguleika til að
njóta sín í leik og starfí.
Mjög miki) aukning hefur orðið í leikskóla og dagheimilisplássi í
Hafnarfirði undanfarin þrjú ár og er nú svo komið að öll börn í bænum á
hefðbundnum leikskólaaldri eiga nú kost á dagheimilisplássi. -EÓ
Guðmundur Árni Stefánsson bæjarstjóri flutti stutt ávarp við opnun nýja dagheimilisins.
Tímamynd: Árni Bjarna
Þessi upphringing kom mér á
óvart og ég gerði mér ekki grein fyrir
raunverulegum tilgangi hennar.
Blaðamaðurinn spurði mig um
leyfi sóknarprestsins og sagði ég
honum hvernig því væri háttað.
Þá spurði hann, hvort mér fyndist
það ekki einkennilegt, að prestur
skyldi fara í skóla til leikmanna.
Ég hefi auðvitað ekki segulbands-
upptöku af samtalinu, en ég tel mig
hafa svarað, að ég vissi ekki betur en
að presturinn færi þetta ekki síður
sem kennari en sem nemandi.
Þar með taldi ég spurningum
blaðamannsins svarað og blaðavið-
talinu lokið.
Síðan röbbuðum við svolítið
saman. Því mér virtist þetta vera
heldur geðugur náungi.
Mér kom aldrei til hugar, að hann
færi að skrifa um það samtal. Það
átti ekkert erindi til almennings.
En þar sem blaðamaðurinn hefir
ekki bara vitnað í þetta samtal okkar
heldur líka umsnúið orðum mínum
og slitið þau úr réttu samhengi, verð
ég að gera nokkrar athugasemdir.
Við ræddum eitthvað um þessa
trúarhreyfingu, sem ég er ekki skil-
yrðislaust hrifinn af. Ég sagði, að í
Þingeyjarsýslum hefðum við lítið af
heittrúarhreyfingum, það samrýmd-
ist ekki þingeyskum anda. ( því
sambandi hafa menn spurt, hvað sé
þingeyskurandi. En þingeyskurandi
birtist meðal annars í þeirri stað-
reynd, að heittrúarstefnur og sér-
trúarflokkar hafa ekki átt hér auð-
velt uppdráttar, þarsem Þingeyingar
hafa löngum verið fremur frjálslynd-
ir í trúmálum.
Blaðamaðurinn lofaði mér, að ef
til þess kæmi, að hann skrifaði
eitthvað um þessa námsdvöl sóknar-
prestsins, þá skyldi hann senda mér
blað með greininni. En ekki virðist
hann hafa talið ástæðu til þess að
efna það loforð.
Og þar sem hann sendi mér ekki
blaðið og ég frétti ekkert um þetta
fyrr en eftir að allir kaupendur
Tímans, sem ég leitaði til, voru
búnir að fleygja sínum eintökum, er
ég ekki fær um að ræða um greinina
lið fyrir lið.
En ýmsir menn hafa hringt til mín
og látið í Ijós vanþóknun á því, sem
eftir mér er haft.
Mér skilst m.a. að haft sé eftir mér
- jafnvel sem upphrópun í fyrirsögn
- að ég undrist, að prestur skuli fara
í skóla til leikmanna. Slíkt samrýmist
ekki þingeyskum anda!
En hversu illa og óskipulega sem
ég kann að hafa orðað hugsanir
mínar, óundirbúinn í símtali, held
ég þó að töluvert ákveðinn ásetning
hafi þurft til þess að fá það út úr
orðum mínum, að ég teldi, að prest-
ur hefði ekkert til leikmanna að
sækja.
Ég hefi alltaf talið Tt'mann gott og
vandað blað og vona að þrátt fyrir
Reiðhöllin
gjaldþrota
S.l. föstudag óskuðu forráðamenn
Reiðhallarinnar í Víðidal eftir því
að hún yrði tekin til gjaldþrota-
skipta. Skuldir hennar um áramót
voru um 95 milljónir en að sögn
forráðamanna hennar eru eignir
hennar svipuð upphæð. Óvíst er
hins vegar hvernig muni ganga að
selja höllina. Rekstur Reiðhallarinn-
ar hefur lengst af gengið illa og ekki
hefur tekist að greiða niður þær
skuldir sem stofnað var til þegar hún
var byggð. Hestamenn, sem standa
að Reiðhöllinni, segjast ekki sjá
fram á tekjumöguleika til að standa
undir vaxtakostnaði og afborgunum
á lánum og því er höllin nú lýst
gjaldþrota. -EÓ
irðisaukaskattur verðurtekinn upp í
stað söluskatts hinn 1. janúar 1990.
Virðisaukaskattur er nútímaskattkerf i sem er
sniðið að efnahags- og viðskiptalífi samtímans.
Hann er innheimtur af innlendum viðskiptum,
innf luttum vörum og þjónustu.
Mjög lítil fyrirtæki, þ.e. fyrirtæki sem selja
skattskylda vöru eða þjónustu fyrir minna en 122.400 kr.
á ári, eru heldur ekki skattskyld.
Þeir sem ekki eru skattskyldir fá engan innskatt af
aðföngum endurgreiddan.
Innheimtan dreifist
á öll stig viðskipta

fll framleiðslufyrirtæki, milliliðir og
smásalar innheimta og skila sínum hluta virðisauka-
skattsins. Þetta aðgreinir skattinn frá söluskattinum en
þar fer innheimtan oftast fram á síðasta stigi.
Innskattur - útskattur
um
M #vert fyrirtæki innheimtir virðisaukaskatt
af allri sölu sinni. Sá skattur er nefndur útskattur. Öll
aðföng fyrirtækis eru keypt með skatti. Sá skattur er hins
vegar nefndur innskattur.
Fyrirtækið skilar mismun útskatts og innskatts í
ríkissjóð. Ef innskattur er hærri en útskatturendur-
greiðír ríkissjóður mismuninn.
Skattur af virðisauka
rádráttur innskatts frá útskatti veldur því
að hvert fyrirtæki - hver hlekkur í framleiðslu- og
sölukeðjunni - innheimtir aðeins skatt af verðmætis-
aukningunni sem á sér stað í því fyrirtæki, þ.e. af þeim
virðisauka sem myndast í fyrirtækinu.
Víðtæk frádráttarheimild
JV yrirtæki má ekki aðeins draga frá
innskattinn af vörum sem það kaupirtil endursölu,
einnig má draga frá innskatt af rekstrar- og fjárfestingar-
kostnaði, svo sem orku, vélum og byggingarkostnaði.
Rest öll viðskipti
og þjónusta er skattskyld
llmennt er öll sala vöru og þjónustu
skattskyld. Þeir sem stunda viðskipti með skattskylda
vöru eða þjónustu í atvinnuskyni innheimta virðisauka-
skatt og standa skil á honum í ríkissjóð.
Tiltekin vinna og þjónusta er undanþegin af
félagslegum eðatæknilegum ástæðum, s.s.
heilbrigðisþjónusta, menningarstarfsemi, íþrótta-
starfsemi, bankaþjónusta og vátryggingarstarfsemi.
Aðilar sem eingöngu hafa með höndum þessa
starfsemi eru ekki skattskyldir.
Hvað?
Hvemig?

■ * « Ar • |
Vlð skulum fylgja innfluttu heimilistæki frá tollafgreiðslu til
neytanda (miðað er við 22% vsk.):
Heildsali flytur inn heimilistæki.
T ollverð tækisins er.................................. 1.000 kr.
Tollstjóri innheimtir22% vsk. aftollverðinu............ 220 kr.
Heildsalinn greiðir samtals .......................... 1.220 kr.
Tollstjóri skilar 220 kr. í ríkissjóð. Heildsalinn skuldfærir ríkissjóð í
bókhaldi sínu fyrir þessari upphæð, þ.e. færir sömu upphæð til
frádráttar skattskilum sínum.
Heildsalinn leggur 700 kr. á tækið og selur það til smásala á
...................................................... 1.700 kr.
Heildsalinn innheimtir 22% vsk. af söluverðinu............ 374 kr.
Smásalinn greiöir samtals............................... 2.074 kr.
Heildsalinn hefur þá innheimt 374 kr. í virðisaukaskatt en við skil á
skattinum í ríkissjóð dregur hann frá 220 kr. sem hann hefur áður
skuldfært ríkissjóð fyrir. Hann greiðir því 154 kr. í virðisaukaskatt.
Smásalinn færir 374 kr. til frádráttar í bókhaldi sínu.
Loks selur smásalinn tækið til neytanda á............... 2.300 kr.
ogaðaukikemur22% vsk...................................... 506 kr.
Neytandinn greiðir...................................... 2.806 kr.
Smásalinn skilar 132 kr. í ríkissjóð (506 kr. - 374 kr. = 132 kr.).
Hvað hefur gerst?
Virðisaukaskatturinn er innheimtur á öllum stigum:
-Tollstjóri skilaði....................................... 220 kr.
Heildsalinn skilaði.......................................154 kr.
Smásalinn skilaði ........................................132 kr.
.Virðisaukaskattursamtals, þ.e. sú upphæð
sem neytandinn greiddi................................... 506 kr.
Fyrirtækin tilkynni sig
■ ilkynningareyðublað verður sent öllum
þeim sem taldir eru virðisaukaskattsskyldir. Eyðublað
þetta er áritað með upplýsingum um viðkomandi
starfsemi.
Ef þú færð eyðublað með upplýsingum sem þú
telur ekki vera réttar ber þér að leiðrétta þær.
Tilkynningareyðublaðið á að senda skattstjóra fyrir
31.október1989.
Bókhatd og reikningsform
fyrirtækjaþarf aðveratílfaúið
ítækatíð
'NL
lauðsynlegt er að fyrirtæki fari að búa sig
undir virðisaukaskattinn nú þegar. Það er mikilvægt fyrir
þau að bókhald og tekjuskráning séu í góðu lagi.
Sérstök athygli skal vakin á því að innskattur fæst
ekki dreginn frá útskatti nema innskatturinn komi fram á
löglegum reikningi.
Uppjýangarum
virðtsaukaskatt
um allt land munu veita
um virðisaukaskatt. Upplýsingarit hefur
sent til gjaldskyldra fyrirtækja.
Fyrirspurnum um einstök vandamál varðandi
virðisaukaskattersvarað í sérstökum upplýsingasíma
octr
Hvers vegna
virðisaukaskattur?
arkmið stjórnvalda með því að taka
upp virðisaukaskatt er að bæta samkeppnisstöðu
íslenskrarframleiðsluvöru, bæði innanlands og á
erlendum mörkuðum. Víðast í Vestur-Evrópu hefur
virðisaukaskattur verið tekinn upp.
• Samkeppnisstaða íslenskrafyrirtækjajafnast
innbyrðis.
Fyrirtæki sem er að byggja upp aðstöðu og búnað,
þ.e. þarf að fjárfesta, ber í núverandi kerfi meiri
kostnað af söluskatti en rótgróið fyrirtæki. Þetta
vandamál er úr sögunni í vi rðisau kaskatti.
Virðisaukaskattur er einnig talinn treysta
skattskil, jafnframt því að auðvelda innheimtuna.
• Frádráttarheimild virðisaukaskattsins bætir
samkeppnisstöðu íslenskra fyrirtækja gagnvart
erlendum fyrirtækjum, bæði innanlands og á
erlendum mörkuðum. Ástæðan er sú að innskattur af
rekstrarvörum fæst frádreginn.
• Virðisaukaskatti er ætlað að treysta skattskil.
Innheimtan dreifist á fleiri aðila og þar af leiðandi
verða upphæðirnar lægri hjá hverjum. Einnig verður
stór hluti skattsins innheimtur í tolli en það treystir
skattskil.
• Skýrari reglur um skattskyldu ásamtfærri
undanþágum auðvelda innheimtu.
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
Heildarupphæð vinninga
30.09. var 4.590.118,-.
Enginn hafði 5 rétta sem
var kr. 2.112.849,-
Bónusvinninginn fengu 3
og fær hver kr. 122.334,-.
Fyrir 4 tölur réttar fær hver
8.672,- kr. og fyrir 3 réttar
tölur fær hver um sig 494,-
kr.
Sölustaðir loka 15 mínútum fyrir útdrátt í
Sjónvarpinu.