Tíminn - 17.01.1990, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 17. janúar 1990
Tíminn 5
Af hverju „flúði“ 7. til 8. hver Flateyringur á brott í fyrra?
Full vinna, bamagæsla
oglausar
„Hér er allt af öllu: Lausar íbúöir bæði til leigu (kaupleigu-
íbúðir) og sölu, barnaheimili, grunnskóli alveg uppúr (9.
bekk), tónlistarskóli, innisundlaug, stórt íþróttahús í bygg-
ingu, og elliheimili, svo nokkuð sé nefnt“, sagði Kristján
Jóhannesson sveitarstjóri á Flateyri. Jafnframt sagði hann
atvinnuleysi hafa verið óþekkt þar í mörg ár. En þrátt fyrir
lausar leiguíbúðir, næg barnaheimilispláss, trygga atvinnu og
elliheimili, streyma íbúarnir brott - til höfuðborgarinnar, þar
sem talið er á skorta um alla þessa kosti. Flateyri sló í fyrra
íslandsmet með um 12% í fólksfækkun (um 55 manns),
raunar í annað skiptið á hálfum áratug. Flateyringar hafa ekki
verið færri en nú í rúma sjö áratugi.
Vegna þessa efndi hreppsnefnd
Flateyrarhrepps til almenns fundar
um atvinnu- og byggðamál fyrir
skömmu, sem var vel sóttur. Niður-
staða þessa borgarafundar var sti, að
orsök fólksflóttans væri mikill sam-
dráttur í útgerð og afla. f>ar yrði að
sporna við fótum með skipakaupum.
f>ar sem Flateyri kemst jafnan
ekki á blað, þegar atvinnuleysi er
skráð - og fiskvinnslan hefur þvert á
móti oft þurft að ráða tugi útlendinga
til að komast yfir vinnslu þess afla
sem berst á land - var Kristján
spurður hvernig/hvort nýtt skip og
aukinn afli gæti stöðvað fólksflótt-
ann?
Vantar skip og
meiri spennu
„Okkur vantar meiri afla til þess
að hafa meiri spennu í frystingunni.
f*að hefur ekki verið atvinnuleysi,
en nánast bara 8 tíma vinna, sem er
ekki nóg. Tekjurnar byggjast á því
að fólk vinni mikið.
í svona sjávarplássum þarf að
vera ákveðin spenna í atvinnulífinu
til þess að það sé fýsandi fyrir fólk
að flytja hingað. Eina leiðin til að
snúa við þessum fólksflótta er sú að
við fáum aukinn afla hér á land. Um
1980 bjuggu hér um 500 manns og
um 8.000 tonna afli kom hér á land.
Á síðasta ári var aflinn kominn
niður í um 5.000 tonn. f*að munar
talsvert miklu.
Að vísu höfum við hér stóran og
góðan togara og tvo minni land-
róðrabáta, sem hafa ekki verkefni
nema hluta úr árinu, vegna kvótans.
Fengjum við annað myndarlegt skip
þýðir það að við þyrftum að flytja
inn ákveðinn fjölda af sjómönnum,
sem kæmu þá væntanlega flestir með
fjölskyldur og þar með fjölgaði einn-
ig fólki til starfa í landi“, segir
Kristján.
Stefnan 500 manns á ný
En bendir ekki þörf fyrir útlend-
inga í vinnu til þess að næg vinna sé
á staðnum?
„f>að er kannski er nóg vinna ef
menn ætla bara að halda áfram að
láta fólkinu fækka. En við erum bara
ekki að stefna að fækkun niður í
kannski 300 - heldur að hér fjölgi
hér aftur upp í 500 til 600 manns. Ég
er alveg sannfærður um að fólki
myndi fjölga á ný ef það kæmi annað
skip“.
„Er ástæðan kannski ekki fremur
sú að sífellt fleiri vilja bara ekki
vinna í fiski?“
„Það er vitanlega til fólk sem vill
ekki vinna í fiski, og umræðan í
þjóðfélaginu ýtir undir það viðhorf.
Sumt ungt fólk á íslandi heldur það
að við lifum á verslun og bönkum og
slíku. En það er nú bara mesti
misskilningur. Fiskurinn er undir-
staðan.
Þessi þróun er líka orðin miklu
stærra og alvarlegra mál heldur en
aðeins það sem að okkur snýr. t>að
er líka alvarlegt fyrir Reykjavíkur-
borg og þjóðina í heild, ef allir ætla
sér að flytja til höfuðborgarinnar",
sagði Kristján.
„Banka“ aftur
hjá Byggðastofnun
Á fundinum um helgina var m.a.
að kjósa 6 manna nefnd til að vinna
að eflingu atvinnulífs á Flateyri. Er
henni gert að hraða störfum og boða
að því loknu til almenns borgara-
fundar. M.a. er búist við að Flateyr-
arhreppur endurnýi umsókn um 30
m.kr. lán til eflingar útgerð, sem
Byggðastofnun synjaði 1987. Ensíð-
an hefur það m.a. gerst að 90 tonna
bátur hvarf úr byggðarlaginu s.l.
haust, kvóti togarans Gyllis hefur
minnkað ár frá ári og annað stærsta
atvinnufyrirtækið á staðnum, Kaup-
félag Önfirðinga varð gjaldþrota.
Nær 120 „flúnir“
á fimm árum
Samkvæmt tölum Hagstofunnar
hefur íbúum Flateyrar fækkað úr
510 árið 1983 niður í 393 á s.l. ári,
eða um tæplega fjórðung á aðeins
sex árum, þar af fór helmingurinn í
fyrra.
Flateyringar er hins vegar langt
frá þeir einu á Vestfjörðum sem
horft hafa á eftir mörgum flytja
brott, því fækkað hefur í fjórðungn-
um um hátt í 600manns (5,5%) ás.l.
fimm árum, þar af um 260 manns
(2,5%) á síðasta ári.
Aðeins á síðasta ári varð yfir 10%
fækkun í eftirtöldum sveitarfélögum
á Vestfjörðum:
1988 1989 Fækk.
Barðastrandarhr. 184 165 -10%
Flateyri 448 393 -12%
Súðavík 258 231 -11%
Ögurhreppur 45 38 -16%
Reykjafj.hr. 55 46 -16%
Snæfjallahr. 20 15 -25%
í N-ísafjarðarsýslu í heild fækkaði
um 50 manns (11,5%) á síðasta ári,
en um rúmlega 100 manns (21%) á
s.l. fimm árum. -HEI
Símsmiðir
standa
vorði
verkfalli
Boðað verkfall símsmiða hófst
í gær en launadeild fjármálaráðu-
neytis segir verkfallið ólögmætt.
Símsmiðir stóðu að verkfalls-
vörslu í gær og í nótt á Arnarnes-
hæð en símastrengur slitnaði þar
og varð nokkur fjöldi heimila
símasambandslaus.
Sem fyrr segir stendur deilan
um það að ríkið viðurkenni Félag
símsmiða sem nú er í Rafiðnaðar-
sambandinu sem samningsaðila,
en Félag íslenskra símamanna
hefur hingað til verið samnings-
aðili fyrir símsmiðina. Sáttafund-
ur hefur ekki verið boðaður
vegna deilna um lögmæti verk-
fallsins. Verður að fá úrskurð
félagsdóms áður en það getur
orðið en í gær hafði ríkið ekki
vísað málinu til dómsins.
Á sama tíma hefur náðst sam-
komulag milli Félags símamanna
og ríkisvaldsins um launahækkun
til handa símsmiðum hjá Pósti og
síma. Svokallað óhreinindaálag,
sem aðeins hluti símsmiða fékk
áður, kemur til allra símsmiða,
auk þess sem álagið hækkar og
kemur á yfirvinnu þeirra sem
fengu það fyrir. Páll Þorkelsson
formaður Félags símsmiða sagði
að fyrmefndur samningur breytti
ekki afstöðu félagsins. „Óhrein-
indaálag á skrifstofustörf kemur
okkur ekki við.“ Páll sagði jafn-
framt að harkan einkenndist af
stífni á báða bóga og ekki væri
ljóst hvert framhaldið yrði annað
en þeir myndu sína fulla hörku
við verkfallsvörsluna.
SSH
Öðru nauðungaruppboði á Vatnsenda var frestað í gær:
UPPBODSKRÖFURA
FIMMTU MILUÓN
Ingvar Bjömsson uppboðsbeiðandi og Þórólfur Kristján Beck lögmaður
Magnúsar Hjaltesteds vom fljótir að semja um að fresta nauðungaruppboð-
inu í gær. Tímamynd Pjetur
Öðru og síðara nauðungarupp-
boði á jörðinni Vatnsenda við EU-
iðavatn var frestað í gær til 14. mars.
Uppboðið fór fram að kröfu Bæjar-
sjóðs Kópavogs og Ingvars Björns-
sonar héraðsdómslögmanns, en
hann gerir kröfu fyrir hönd umbjóð-
enda síns sem er Kaupþing. Kröfur
þessara aðila ásamt 1,3 miUjóna
króna kröfu Skattheimtu ríkissjóðs
á hendur Magnúsi Hjaltested, nema
samtals um 3,7 miUjónum. Að við-
bættum dráttarvöxtum og áföllnum
kostnaði er upphæðin komin í á
flmmtu milljón króna.
Þetta var í annað eða þriðja sinn
sem öðru og síðara nauðungarupp-
boði á Vatnsenda er frestað. Ásgeir
Magnússon fulltrúi bæjarfógeta í
Kópavogi sagði að ekki væri óal-
gengt að veittir væru tveir eða þrír
frestir á síðara uppboði. „Ef að
uppboðshaldara finnst að verið sé að
misnota uppboðsréttinn, t.d. ef að
uppboðsbeiðendur eru að semja um
frest frá réttarhaldi til réttarhalds,
þá er það hans að meta hvenær á að
segja stopp. Það er ekki langt síðan
að þetta einstaka mál kom til með-
ferðar hjá embættinu og því er ekki
óeðlilegt að það fái þessa meðferð,"
sagði Ásgeir.
Krafa um nauðungaruppboð sem
Skattheimta ríkissjóðs í Kópavogi
hefur sett fram verður tekin til
þingfestingar 24. janúar næst kom-
andi. Um er að ræða fyrsta uppboð
vegna 1,3 milljóna króna skuldar.
Ríkissjóður krefst lögtaks í hluta af
jörðinni en ekki jörðinni allri.
DV birti á mánudaginn frétt um
að hugsanlega myndi Magnús Thor-
oddsen fyrrverandi forseti hæstarétt-
ar, taka að sér mál Margrétar Hjalte-
sted. Margrét sagði í gær að þessi
frétt væri röng, hún hefði ekki farið
þess á leit við Magnús að hann tæki
að sér málið og hefði ekki haft uppi
neinar fyrirætlanir í þá átt.
Sláturfélag Suðurlands:
Leigja höfuðstöðvarnar
Nýbygging Sláturfélags Suður-
lands við Laugarnesveg hefur verið
auglýst til leigu. Gerð hafa verið
nokkur tilboð í hana en ekkert
hefur endanlega verið ákveðið
hvaða tilboði verður tekið. Enginn
aöili hefur enn sem komið er vilja
leigja allt húsið en ekkert er því til
fyrirstöðu að tveir eða fleiri aðilar
taki það á leigu.
Steinþór Skúlason forstjóri SS
sagði að þó að húsið yrði leigt núna
kæmi það alls ekki í veg fyrir að
það yrði selt síðar. „Við munum
leitast við að tryggja að leiga
útiloki ekki sölu, jafnframt sem við
munu reyna að tryggja hagsmuni
leigutaka." Steinþór sagði að þetta
mál væri til skoðunar hjá fyrirtæk-
inu þessa dagana og óvíst væri
hvenær niðurstaða fengist. - EÓ
Ríkið hefur hug á
Fæðingarheimilinu
Borgaryfirvöld hafa tekið fálega
þeirri málaleitan heilbrigðisráð-
herra að borgarstjórn leigi Ríkis-
spítölunum húsnæði það sem borg-
in hefur ákveðið að leigja hópi
lækna undir einkarekstur. í bréfi
sem heilbrigðisráðherra ritaði
borgarstjóra kemur einnig fram að
ráðuneytið er tilbúið til viðræðna
um að ríkið kaupi Fæðingarheimil-
ið.
Stjórn sjúkrastofnana í Reykja-
vík hefur ekki gert ráðuneytinu
grein fyrir fyrirhuguðum breyting-
um á rekstri Fæðingarheimilisins.
Mun ráðuneytið hafa litið svo á að
lokun Fæðingarheimilisins væri
tímabundin ráðstöfun af hálfu
stjórnar sjúkrastofnana Reykja-
víkur til að draga úr rekstrarkostn-
aði Borgarspítalans. Sé það hins-
vegar ætlun stjórnarinnar að
rekstrinum verði algerlega hætt á
hæðunum tveimur telur ráðuneytið
jafnframt rétt að fjárveitingar til
Borgarspítalans verði endur-
skoðaðar.
Finnur Ingólfsson, aðstoðar-
maður heilbrigðisráðherra, sagði í
samtali við Tímann að ef Ríkisspít-
alarnir fengju húsnæðið leigt eða
keypt, að hluta eða öllu leyti, þá
yrði starfsemin rekin í tengslum
við kvennadeild og fæðingardeild
Ríkisspítalanna. Það væri æskileg
úrlausn þar sem deildirnar ættu í
miklum húsnæðiserfiðleikum og
álagið hefði sífellt verið að aukast.
Breyttar reglur
um rekstrarleyfi
Hvað leigusamning borgarinnar
og læknahópsins varðar þá á heil-
brigðisráðuneytið eftir að veita
starfsleyfi til fyrirhugaðrar starf-
semi læknanna.
Ráðuneytið mun hafa til athug-
unar að breyta reglum um rekstrar-
leyfi vegna lækningastofa.
Hingað til hafa læknar ekki þurft
að sækja um sérstakt rekstrarleyfi
til þess að starfrækja lækningastof-
ur sem jafnvel eru með aðstöðu til
skurðlækninga. Hefur verið litið
svo á að sérfræðilæknisleyfi feli í
sér leyfi til rekstar af því tagi.
Þessu hyggst ráðuneytið breyta
þannig að sækja þurfi um rekstrar-
leyfi sérstaklega. Núgildandi lög
gera hins vegar ráð fyrir að sækja
þurfi um sérstakt rekstrarleyfi fyrir
sjúkrastofnanir þar sem ráðgert er
að sjúklingar liggi inni einhvern
tíma eftir aðgerðir.
Á þessu stigi málsins er því alls
ekki fyrirséð að ráðuneytið muni
veita læknunum starfsleyfi til fyrir-
hugaðrar starfsemi. Þess má geta
að hópur áhugafólks um framtíð
Fæðingarheimilisins hefur skorað
á ráðuneytið að veita ekki leyfi til
starfseminnar. SSH