Tíminn - 31.07.1990, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 31. júlí 1990
Tíminn 3
Konur líta heit um trúnað í hjónabandi miklu alvarlegri augum en karlar:
Framhjáhald banntfært af
67% kvenna en 52% karla
Það kemur ótvírætt í Ijós, að konur líta heitið um trúnað í hjóna-
bandi miklu alvarlegri augum en karlar. í þeim skilningi er ekki
flarri að nefna tvenns konar siðgæði; eitt fýrir karla og annað fýr-
ir konur“. Þetta er meðal niðurstaðna í félagsfræðilegri könnun
sem gerð var af Hagvangi og fjallað er um í ritinu „Trúarlíf íslend-
inga“ eftir Dr. Bjöm Bjömsson guðfræðiprófessor og Dr. Pétur
Pétursson lektor við Hl. í Ijós kom að viðhorf til framhjáhalds fara
miklu fremur eftir kynferði fólks heldur en aldri þótt þar komi
einnig fram töluverður munur.
„ Athyglisvert er að stærsti hópur
þeirra sem sjá ekkert athugavert við
ÍTamhjáhald er af ‘68 kynslóðinni
(35-45 ára). Við fijálst kynlíf ógifts
fólks hafa Islendingar ekki mikið að
athuga nema að margar konur vilja
hafa tilfinningar með í þeim „leik“.
Könnunin leiddi m.a. í ljós að ís-
lendingar gera flestum þjóðum meiri
kröfur til náinna tilfmningatengsla á
milli hjóna sé miðað við niðurstöður
samsvarandi kannana í öðrum lönd-
um. Þetta birtist m.a. í muninum á
því hvað íslendingar telja „nægilegt
tilefni til hjónaskilnaðar." Um 76%
Islendinga en 56% annarra Norður-
landabúa telja það næga ástæðu ef
annað hjóna er hætt að elska hitt. Um
68% íslendinga en 48% Norður-
landabúa telja skilnaðarástæðu ef
hjón eiga ekki skap saman. Og 44%
íslendinga en aðeins 27% Norður-
landabúa telja ófúllnægjandi kynlíf
næga skilnaðarástæðu.
Eru þeir til í aö
„lána“ konurnar?
Andstaða gegn framhjáhaldi reynd-
ist líka meiri á Islandi en meðal hinna
Norðurlandaþjóðanna. Spurðir um
afstöðu til ffamhjáhalds höfðu þátt-
takendur í könnun Hagvangs fjóra
valkosti um svör:
Að ffamhjáhald sé hveijum og ein-
um í sjálfsvald sett. í ljós kom að tvö-
falt fleiri karlar en konur höfðu ekk-
ert við ffamhjáhald að athuga því
þetta svar völdu 28% karla en aðeins
14% kvenna.
Að það sé í lagi fyrir fólk sem er
óhamingjusamt í hjónabandi. Þetta
svar völdu einnig tvöfalt fleiri (mis-
skildir?) karlar (7%) en konur.
Að það sé í lagi ef um einlægar til-
fmningar til annars en maka er að
ræða. Þama var komið við veikan
punkt hjá kvenþjóðinni enda völdu
tvöfalt fleiri konur (7%) þetta svar en
karlar sem ekki virðast láta einhveija
„tilfmningavellu" ráða því hvort þeir
halda ffam hjá eða ekki.
Að ffamhjáhald eigi aldrei að koma
fyrir. Þessarar skoðunar reyndust
Vom tvær af hveijum þrem konum
(67%) en aðeins um helmingur
(52%) karlanna.
Má ekki merkilegt telja ef karlar
telja það svo miklu minna mál að
konan þeirra „gamni sér svolítið"
með öðram karli heldur öfúgt eins og
ráða má af ffamangreindum svöram
þeirra? En af túlkun höfúnda á niður-
stöðum könnunarinnar verður ekki
ráðið hvort sá stóri hópur karla sem
lítur á ffamhjáhald sem fijálst val
hvers og eins er jafh tilbúinn til að
gefa eiginkonum sínum lausan taum-
inn.
‘68 kynslóðin til-
kippilegust
Andstaða fólks gegn ffamhjáhaldi
er einnig töluvert breytileg eftir aldri
en vex þó ekki beint eftir því sem
fólk er eldra eins og einhveijir kynnu
kannski að ætla. í ljós kemur að það
er að sá aldurshópur sem ‘68- kyn-
slóðin tilheyrir (35-45 ára) sem er
hvað tilkippilegust. Meðal karla á
þessum aldri er sá hópur stærri sem
er til í tuskið en 42% þeirra vísar
ffamhjáhaldi algerlega á bug. í stór-
um dráttum lítur yngsta fólkið (18-25
ára) hjúskaparheitið um trúnað álíka
alvarlegum augum og þeir elstu (60
ára og eldra). Engar konur í þessum
aldurshópum telja t.d. ófarsælt hjóna-
band gilda afsökun fyrir ffamhjá-
haldi. Hins vegar vekur athygli að
um 6. hver karl í elsta hópnum er
þeirrar skoðunar að ffamhjáhald sé í
lagi ef á farsældina skortir í hjóna-
rúminu.
Um 70% og 80% yngstu og elstu
kvennanna telja ffamhjáhald ólíðandi
en aðeins 57% og 50% karla á sama
aldri.
Konur á aldrinum 35-60 ára virðast
hvað veikastar fyrir ef um tilfinn-
ingamál er að ræða. Meira en tíunda
hver þeirra telur einlægar tilfmningar
til annars en maka næga afsökun til
að bijóta 6. boðorðið.
Frjálsar ástir ógiftra
viðurkenndar
Nærri því hver einasti íslendingur
virðist hins vegar líta á fijálsar ástir
ógiftra sem sjálfsagt og eðlilegt mál.
Um 65% karlanna telja svo skilyrðis-
laust en um helmingur kvennanna
svo fremi að fólk beri hlýjar tilfinn-
ingar hvort til annars. í þessu efni var
það hópur 25-35 ára fólks sem er
„hömlulausastur". En mun stærri
hluti yngsta hópsins (33%), bæði
karlar og konur, vilja hafa tilfinning-
ar með í spilinu. Það á sömuleiðis við
um dijúgan meirihluta kvenna yfir 35
ára aldri.
Um 90% svarenda í könnun Hag-
vangs töldu í himnalagi að kona
eignist bam sem einstæð móðir enda
þótt hún óski ekki að bindast karl-
manni varanlegum böndum. I þessu
efhi greina Islendingar sig mjög ffá
frændum sínum á Norðurlöndunum
þar sem aðeins helmingur þeirra er
sömu skoðunar.
í könnun Hagvangs var svarendum
einnig skipt niður eftir trúarviðhorfi.
Niðurstöðumar benda til að trúar-
skoðanir setji veralega mark sitt á af-
stöðu fólks bæði til ffamhjáhalds og
ftjálsa ásta ógiftra.
- HEI
Félag hugvitsmanna kynnir frumlega fjáröflunarleið
í samstarfi við Atvinnumiðlun námsmanna:
Hresstaska hugvitsmanna
og grafískur tölvubúnaður
Guttormur Einarsson með Hresstöskuna.
Félag íslenskra hugvitsmanna og
Atvinnumiðlun námsmanna hafa
bundist samningum um fjáröflunar-
átak í ágústmánuði. Það felst í því
að safna gegn gjaldi hvers konar
auglýsingamunum í Hresstöskuna
1990, svo sem límmiðum, pennum,
auglýsingabæklingum, sælgæti og
hvað sem er. Hresstaskan, sem gerð
er í 5000 eintökum, verður síðan
boðin almenningi til sölu.
Guttormur Einarsson formaður Fé-
lags íslenskra hugvitsmanna, sagði í
samtali við Tímann í gær, að
Hresstaskan væri meðal annars lið-
ur í að afla fjár til kaupa á grafisk-
um tölvubúnaði fyrir félagið.
„Þannig geta menn teiknað inn hug-
myndir sínar, hvers konar hluti og
snúið þeim alla vega í þrivídd. Síð-
an setur tölvan þá á diskling sem
gengur í grafvélar, rennibekki eða
slíkt og smíðar ffumeintakið“ sagði
Guttormur.
Taskan verður seld á 1000 krónur
og áætlar Guttormur að um 15% af
hagnaðinum renni til Félags hug-
vitsmanna. Atakið fer fram í sam-
vinnu við Atvinnumiðlun náms-
manna og fá þeir námsmenn sem
vinna við átakið um 30% andvirðis-
ins.
Félag íslenskra hugvitsmanna var
stofnað árið 1987 í framhaldi af
sýningu hugvitsmanna árið 1986,
Hugvit ‘86, sem Iðnaðarráðuneytið
beitti sér fyrir. Eitt af hlutverkum
félagsins er að skrá niður hugmynd-
ir manna og aðstoða við að vinna úr
þeim. „Trúnaðarráð vinnur úr hug-
myndunum og hjálpar til við að
betrambæta hugmyndimar og þróa
þær áffam. Síðan vinnum við að
skráningu á einkaleyfi og samn-
ingagerð við framleiðendur þegar
þar að kemur.“
I dag era 132 í félaginu og margir
sem era að koma inn núna. Gutt-
ormur sagði að félagið væri búið að
fá samþykki fyrir inngöngu í al-
þjóðlegt félag hugvitsmanna og þar
með fær félagið ákveðna þjónustu
og réttarvemd.
-hs.
Langflutningar bif-
reiðadeildar Kaupfé-
lags Eyfirðinga úr
sögunni:
KEA bílarnir
af þjóðvegum
Kaupfélag Eyfirðinga mun hætta
rekstri langflutningabiffeiða i næsta
mánuði. KEA mun auka sjóflutninga
á kostnað landflutninga með það að
markmiði að auka hagkvæmni.
Langflutningabifreiðar verða seldar
og biffeiðaflutningar, sem verða f
minna mæli, boðnir út.
Að undanfomu hefúr verið unnið að
endurskipulagningu á vöraflutning-
um Kaupfélags Eyfirðinga. Niður-
staðan er sú að kaupfélagið mun ein-
göngu annast sjóflutninga en starf-
semi langflutningabiffeiða bifreiða-
deildar verður lögð niður. Níu
starfsmönnum deildarinnar hefúr
verið sagt upp störfúm en félagið
mun leitast við að útvega þeim önnur
störf. Skipulagsbreytingamar munu
koma strax til framkvæmda og verð-
ur að fúllu lokið fyrir 1. nóvembcr.
- ÁG
BROSUM /
í umferðínni
- og allt £en£ur betur! •
UUMFEHOAR
RAO