Tíminn - 13.10.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Laugardagur 13. október 1990
Jón Baldvin Hannibalsson formaður Alþýðuflokksins í
setningarræðu sinni á 45 þing flokksins í Hafnarfirði í gær:
„Ríkisstjómin mun
fá góð eftirmæli"
Sjálfstæðisflokksins í ríkisstjóm s.l.
20 ár, - allt frá því að viðreisnarsam-
starfinu lauk. Ég er varla sá eini, sem
finnst þeir hafa verið fremur verka-
smáir - og hef ég þó ekkert minnst á
báknið burt.“ Jón taldi, þrátt fyrir ár-
angur ríkisstjórnarinnar, fulla ástæðu
að fyllast ekki sjálfsánægju og sofna á
verðinum.
Því næst vék Jón Baldvin að utanrík-
ismálum og ræddi um þau verkefni
sem íslendingar ættu að leggja
áherslu á í náinni framtíð. „Það sem
ber hæst í samskiptum okkar við aðr-
ar þjóðir á þessum áratug verður að-
lögun íslensks þjóðfélags að samruna-
ferlinum í Evrópu. Við íslendingar
getum ekki og eigum ekki að láta
þessa þróun framhjá okkur fara. í
heimi þar sem ríki em í vaxandi mæli
hvert öðru háð má ísland ekki ein-
angrast." Hann sagði Alþýðuflokkinn
hafa um langt skeið haft forystu um
frjálslynda utanríkisstefnu. Flokkur-
inn hafi mótað þá stefnu, að hag ís-
lendinga sé best borgið með þátttöku í
samningaviðræðum EFTA og Evrópu-
bandalagsins um myndun evrópsks
efnahagssvæðis. ,Aðrir betri kostir
standa einfaldlega ekki til boða. Þar á
meðal aðild að Evrópubandalaginu.
Alþýðuflokkurinn telur að þann kost
eigi að skoða vandlega, en undirstrik-
ar jafnframt að hvorki samningar við
Evrópubandalagið, né heldur aðild að
því koma til greina, nema lífshags-
munir fslendinga á miðunum í kring-
um landið séu tryggðir."
-hs.
45. flokksþing Alþýöuflokksins var sett í gær í Hafnarfirði. í langri setning-
arræðu sinni kom Jón Baldvin Hannibalsson formaður flokksins víða við.
Hann taldi ríkisstjómina hafa náð góðum árangri, sem blasti við hvarvetna,
þrátt fyrir erfiðar aðstæður. Ríkisstjórain hefur gert góða hluti og hún fær
góða einkunn. „Þrátt fyrir margan sleggjudóminn mun hún fá góð eftir-
mæli, ekki síst fyrir það að hafa unnið bug á erfiðleikum, í stað þess að láta
erfiðleikana buga sig. Það er manndómsmerki", sagði Jón Baldvin m.a.
Jón vék fyrst að árangri ríkisstjórn-
arinnar í efnahags- og atvinnumálum.
Hann sagði að ríkisstjómin hafi þurft
til að byrja með að heyja erfiða varnar-
baráttu vegna uppsafriaðs vanda frá
góðærinu 1985-87 og snöggversnandi
ytri skilyrða síðan. Ríkisstjórnin hafn-
aði „gengiskollsteypuleið" og þess í
stað hafi raungengi verið lækkað í
áföngum. „Meginmarkmið þessara
aðgerða voru tvenns konar: Að koma í
veg fyrir stöðvun atvinnulífsins og þar
með fjöldaatvinnuleysi, sem ýmsir í
samtökum vinnuveitenda spáðu þá að
biði 5 til 10 þúsund manns. Hitt
markmiðið var að skapa sem mesta
samstöðu í þjóðfélaginu og á vinnu-
markaðinum, um nýtt átak í viður-
eigninni við verðbólguna, þegar tíma-
bili gengisleiðréttinga væri lokið."
Jón sagði þetta hafa lagt grundvöll-
inn að þjóðarsáttinni, sem hafi ásamt
batnandi ytri skilyrðum skýrt þann
einstæða árangur sem hefur náðst og
blasti við hvarvetna. „Þetta er fyrsta
ríkisstjórnin á lýðveldistímanum sem
tekst að koma verðbólgu niður undir
sama stig og í viðskiptalöndum." Jón
benti einnig á að vaxtalækkanir í kjöl-
far lækkandi verðbólgu, hafi þýtt
raunverulega kjarabót, sem næmi
tugum og hundruðum þúsunda á ári
fyrir venjulega skulduga fjölskyldu. Þá
sagði hann að leiðrétting á raungengi,
lækkun verðbólgu og vaxta hafi snúið
hallarekstri fyrirtækja í hagnað.
„Þessum staðreyndum verður ekki
haggað, hvað sem líður rangsnúinni
og neikvæðri fjölmiðlaumfjöllun, sem
á tímabili var orðin svo ærð, að hún
fyllti þjóðina bölmóði og dró úr henni
kjark, langt umfram það sem efni
stóðu til. Meðan við vorum að vinna
okkur út úr erfiðleikunum buldu
sleggjudómar fjölmiðlanna í síbylju
og mældu svo aftur meintar óvinsæld-
ir í skoðanakönnunum."
Jón sagði þessa ríkisstjórn fá góð eft-
irmæli þegar hún verður metin af
verkum sínum, sérstaklega þegar það
væri haft í huga að ekki hafi beinlínis
verið mulið undir hana, eins og Jón
komst að orði. Ríkisstjóm Steingríms
Hermannssonar 1983 -1987 hafi hins
vegar fengið allt upp í hendumar og
stjórnað í góðæri, sem hafi verið á
enda þegar núverandi ríkisstjórn tók
við. „Samt mun þessi ríkisstjórn fyrir-
sjáanlega skila miklu betra búi en for-
veri hennar. Þessi ríkisstjóm hefur því
lagt traustan gmnn að nýrri framfara-
sókn.“
Því næst vék Jón að hlut Alþýðu-
flokksins í ríkisstjórninni og í því sam-
hengi líkti hann flokknum við nem-
anda: „Sem gamall og kröfúharður
skólameistari get ég vottað, að fyrir þá
úrlausn verkefna, sem lýst er á þing-
skjölum, væri trúlega óhjákvæmilegt
að gefa nemandanum ágætiseinkunn.
Það þýðir a.m.k. að nemandinn er vel
undir framhaldsnám búinn.“ Hann
taldi verk Alþýðuflokksins í ríkis-
stjóminni vel samanburðarhæf við
verk annarra flokka, hvort sem væri í
þessari ríkisstjóm eða öðmm. „Sér-
staklega býð ég Sjálfstæðismönnum
að gera samanburð á verkum og ár-
angri þessarar ríkisstjórnar, og Al-
þýðuflokksins sérstaklega, og störfum
Samtök jafnréttis
og félagshyggju:
Bjóða fram
á landsvísu
Forsvarsmenn Samtaka jafnréttis
og félagshyggju hafa ákveðið að
stefha að framboði í öDurn kjör-
dæmum landsins við næstu alþing-
iskosningar. Þetta var ákveðið á
fundi flokksmanna á Selfossi ný-
verið.
Tómas Gunnarsson, sem sæti á í
framkvæmdanefnd Samtaka jafh-
réttis og félagshyggju, sagði í sam-
tali við Tímann, að veriö væri að
vinna að framboðsmálum. Stefna
flokksins til þessa liggur Ijós fyrir,
en þessa dagana er verið að vinna
að því að setja Inn nýja áherslu-
punkta, og stefhan er að gera Sam-
tök jafnréttis og félagshyggju að
breiðu sfjómmálaafli. Hinn 19.
október halda Samtökin fund í
Blómaskálanum Vín í Eyjafirði, og
þá verða línur lagðar, og sagðist
Tómas vonast til að eftir þann fund
yrði hægt að greina nánar frá fratíð-
aráformum flokksins. Tómas sagði
að SamtÖkin ættu ckki í viöræðum
við önnur stjórnmálaöfl um sam-
eiginlegt framboð, en hins vegar
væra menn úr flestum stjórnmála-
flokkum, sem lýst hefðu áhuga sín-
um á að starfa með Samtökunum,
og víssulega væra þau öllum opin.
„Það er mUdð umrót í íslenskri
pólitík og þjóðmálunum yfirieitt
núna, enda era margir sem spyrja
sjálfan sig hvort nauðsynlegt sé að
fá nýtt pólitfskt afl. Og hvort gömlu
fjórflokkamir geti eldd leyst málin.
Mitt svar og annarra sem stöndum
að Samtökum jafnréttis og félags-
hyggju er nei, og þess vegna stönd-
um við í þessu", sagðí Tómas
Gunnarsson að lokum.
Samtök jafhréttis og félagshyggju
buðu aðeins fram í Norðuriands-
kjördæmi eystra fyrir síðustu al-
þingiskosningar, og náðu einu
þingsæti, og situr Stefán Valgeirs-
son á þingi fyrir Samtökin. Stefán
sagði í samtali við Túnann að ekki
væri enn víst hvort hann færi í
framboð eður ei, enda væri þaö ekki
sitt að ákveða slíkt, heldur sam-
flokksmanna sinna.
hiá-akureyri
Á myndinni eru þau frá vinstri Lára Júlíusdóttir, Kristín Símonardóttir og
Richard Best sendiherra.
íslenska kona heiðruð
Frú Kristín Símonardóttir, sem
unnið hefur fyrir Breska sendiráðið
síðan 1958, hlaut orðu sem nefnd er
„The British Empire Medal“, frá
hennar hátign Elísabetu II Breta-
drottningu.
Richard Best, sendiherra Bret-
lands, afhenti Kristínu orðuna 8.
október síðastliðinn í sendiherrabú-
staðnum að Laufásvegi 33. Viðstadd-
ir orðuveitinguna voru fjölskylda
Kristínar ásamt fýrrverandi og nú-
verandi vinnufélögum úr sendiráð-
inu. Kristín er annar íslendingurinn
sem hlýtur þessa orðu.
khg.
Mikið af rækju
Samkvæmt könnun, sem Haf- Sjávarútvegsráðuneytið sem
rannsóknarstofnun hefur verið að ókveður endanlegan kvóta.
gera á stofnstærð rækjunnar, Hafrannsóknarstofnun hefur
virðist meira af rækju vera í fjörð- lagt til að kvóti ísafjarðardjúps
um landsins en á sama tíma f verði 3.000 lestir í vetur en á síð-
fyrra. asta ári voru tiilögur Hafrann-
Að sögn Unnar Skúladóttur þjá sóknarstofnunar fyrir ísafjarðar-
Hafrannsóknarstofnun, er þegar djúp aðeins 1.800 lestír. Tillögur
búið að kanna þrjá firði, ísafjarð- fyrir Araarfjörð eru 700 lestir
ardjúp, Skagafjörð og Amarfjörð. sem er einnig talsverð aukning
Kannanir á þessum flöróum fóru frá síöasta ári. Tillögur fyrir
fram á tímabilinu 26. september Skagafjörð eru 300 lestir.
tíl 10. október og styðst Hafrann- Þá sagöi Unnur Skúladóttir að
sóknarstofnun við þessar kann- næst myndi Hafrannsóknarstofn-
anir þegar hún gerir tíilögur um un rannsaka Húnaflóa, en í fram-
hámarksafla úr fjöröunum. TU- haldí yrðu Öxarfjörður, Skjálfandi
löguraar eru síðan lagðar fyrir og Eyjafjörður kannaðir. khg.
Viðræður standa yfir á milíi ríkis og hagsmunaaðila um göng undir Hvalfjörð:
Framkvæmdir við göngin
gætu hafist eftir 3 ár
Fulltrúar þeirra, sem vilja gera
göng undir Hvalfjörð, hittu í gær
embættismenn frá samgönguráðu-
neytínu, fjármálaráðuneytínu og
Vegagerðinni, tíl að ræða um samn-
ing þar að lútandi. Einkum var far-
ið yfir breytíngar sem gerðar höfðu
verið á eldra uppkastí að samningi.
Málið er langt á veg komið og að
öllu óbreyttu má reikna með að
framkvæmdir við göng undir fjörð-
inn hefjist eftir um það bil þrjú ár.
„Málið er komið það langt að við
erum að velta fyrir okkur atriðum í
samningsformi“ sagði Gísli Gíslason
bæjarstóri á Akranesi. Hann sagði
að í gær hafi verið rætt um nánari
útfærslur á ákveðnum atriðum. „Við
ætlum að hittast aftur eftir hálfan
mánuð og komast sem lengst með
málið. Ég er fyrir mína parta bjart-
sýnn um að náist samkomulag um
þau atriði, sem eru eftir, þannig að
við fáum þá fljótlega samning sem
hægt er að stofna hlutafélag utan
um.“
Um er að ræða þá hugmynd, að
stofnað verði hlutafélag sem stæði
fýrir því verkefni að grafa göng und-
ir Hvalfjörð. Hlutafélagið myndi
jafnframt sjá um fjármögnun verks-
ins, en fengi þess í stað að inn-
heimta vegtoll um göngin í ákveð-
inn árafjölda. „Við leggjum upp með
það að stilla upp hlutafélagi sem
hefði það hlutafé er myndi duga fýr-
ir undirbúningsrannsóknum. Við
Gísli Gíslason bæjarstjóri á Akra-
nesi segir hugsanlegt að hægt sé
að hefla framkvæmdir við göng
undir Hvalflörð eftir 2-3 ár.
myndum síðan halda því hlutfélagi
innan sveitar, þ.e.a.s. sveitarfélög á
Vesturlandi, Járnblendiverksmiðjan,
Sementsverksmiðjan og hugsanlega
einhver önnur fyrirtæki sem hefðu
hag af því að taka þátt í þessu“, sagði
Gísli. Hann vildi ekki útiloka að
þetta yrði kynnt fýrir einhverjum
sveitarfélögum sunnan Hvalfjarðar.
Gísli sagði að enn væri langt í land
með að hægt væri að hefjast handa.
„Ef menn ná þessum samningi stytt-
ist mikið og til þess að klára undir-
búningsrannsóknir þá er að minnsta
kosti eitt til eitt og hálft ár í það.
Þegar þær liggja fýrir og eru já-
kvæðar, þá getum við sagt að til við-
bótar þurfum við um eitt og hálft ár
til viðbótar í undirbúning og hönn-
un. Þannig að við erum að tala um 2
- 3 ára bið eftir framkvæmdum.“
í þeim er ekki gert ráð fyrir að þátt-
ur ríkisins verði mikill. Einkum er
talað um að Vegagerðin myndi af-
henda hlutafélaginu gögn um rann-
sóknir sem hún hefur unnið að f
Hvalfirði og sjá um vegagerð beggja
vegna ganganna. Eftir að samning-
urinn rynni út yrðu göngin síðan
eign ríkisins. Talað er um í samn-
ingsdrögum, sem nú liggja fyrir, að
hlutafélagið reki göngin í um 25 ár.
Ekki er ákveðið um hvers konar
göng yrði að ræða og staðsetning er
óákveðin. Það hvílir að sögn Gísla, á
þeim undirbúningsrannsóknum
sem félagið á eftir að gera. „Við get-
um ekki velt vöngum yfir staðsetn-
ingu fyrr en það liggur fyrir.
Við erum tiltölulega bjartsýnir á
þetta. Menn hafa unnið að þessu af
áhuga og þeir munu koma þeim fyr-
ir þeim smáu málum sem um er að
ræða.“ Gísli sagði að verulegur
áhugi væri um allt Vesturland á
jarðgöngum undir Hvalfjörð.
„Reyndar nær það miklu lengra, þó
maður færi yfir Holtavörðuheiði, því
allir sem aka þarna um eru fegnir að
sleppa við um 60 kflómetra."
-hs.