Tíminn - 08.12.1990, Blaðsíða 11

Tíminn - 08.12.1990, Blaðsíða 11
Laugardagur 8. desember 1990 HELGIN 19 SAKAMAL Kimberiey Yates ætlaöi að fara að gifta sig en moröingi batt enda á þær áætlanir. liðið og bíllinn hefði verið hreinsað- ur ótal sinnum, bæði að utan og innan. Carolyn Bell var ekki í neinum vandræðum með að þekkja bflinn, því mynd af honum var greypt í hugskot hennar. Hún var líka alveg viss um að hafa séð Keith berja Kim- berley í höfuðið með kylfu í fram- sæti bflsins. Olson og Marketti höfðu allan tím- ann verið sannfærðir um að Kim- berley hefði þekkt morðingja sinn og farið fúslega með honum. Hví skyldi hún annars hafa tekið veskið sitt og kaffið? Hún fór einfaldlega með það yfir í næsta bfl. Nú var Keith orðinn 35 ára. Slóð hans var loks rakin til Lithia, smá- þorps skammt frá Tampa í Flórída þar sem hann vann sem viðgerðar- maður. Fenginvarhandtökuheimild og föstudaginn 10. nóvember 1989 var Keith handtekinn og úrkurðað- ur í gæsluvarðhald í Hillsboro yfir helgina. Loks gat Olson tilkynnt frétta- mönnum að grunaður morðingi Kimberley Yates væri kominn undir lás og slá. - Við höfum aldrei lagt málið á hilluna, bætti hann við. - Nýlega fengum við upplýsingar sem leiddu til handtökunnar. Olson vildi ekki segja, að svo stöddu, að í raun hefði verið sjónarvottur að morð- inu. Of mildur dómur? Keith hélt fram sakleysi sínu oj það tafði lengi fyrir framsali hans. febrúar 1990 kom hann loks til 111- inois og þar hófust réttarhöld yfir honum í júlí. Verjandinn byggði málstað sinn á því að rifrildi parsins hefði bara ver- ið venjulegar deilur elskenda og að vitnið væri þannig á sig komið and- lega að framburði þess væri ekki treystandi. Við það bættist að Caro- lyn Bell hafði þegar gert kröfu til verðlaunafjárins og þótti það tor- tryggilegt. Nú upphófust alls kyns hrossakaup og samningar, sem lyktaði með því að 17. júlí játaði Keith á sig mann- dráp. Sækjanda líkaði það ekki og sagði mannninn óþokka og hræsn- ara af verstu gerð. Hann sagðist þó ekki geta farið fram á meira en 10 ára fangelsi, þar sem morðið virtist ekki hafa verið fyrirfram ákveðið, heldur hefði það leitt af miklu rifr- ildi. Svo fór að Keith Woyciechowski var dæmdur í 10 ára fangelsi og komu til frádráttar þeir 250 dagar sem hann hafði setið inni síðan hann var handtekinn í Flórída. - Ég er ekki ánægður með þessi málalok að öðru leyti en því að með þeim lýkur málinu, sagði Neil sak- sóknari eftir á. - Hann hefði átt að fá hámarksrefsingu fyrir morðið og allt framferði sitt eftir það. Þar sem Keith getur átt möguleika á náðun fyrir góða hegðan, er líklegt að hann verði á ný frjáls maður eftir rúm fjögur ár. Björn Egilsson: Eg fekk lánaða gamla bók í bókasafninu á Króknum. Bók þessi er með rauðum spjöldum, en hvort spjöldin eru tákn roðans í austri, morgunroðans, veit eg ekki. Bókin er nú svo að segja gleymd, en þetta eintak, sem eg er með, hefur áður verið mikið lesið, því kjölurinn hefur orðið ónýtur og límdur ljósleitur strigi í staðinn. kvæm mál. Á fyrri tíð börðust menn í þrjátíu ár út af því, Bókin heitir „Undir Helgahnúk“ og höfundurinn Halldór Kiijan Laxness, sem var um tvítugt, þegar hann skrifaði þessa bók. Einhverntíma fyrir löngu las eg bókina en var alveg búinn að gleyma henni, nema eg mundi, að sagan gerðist á bæjum undir fjallinu Helgahnúk. En nú las eg bókina frá orði til orðs og tel hana afbragðsgóða, svo góða, að eg dreg í efa, að Halldór Kiíjan hafi skrifað aðrar bækur betri. Fyrir hvað er bókin góð? Málfarið er einfalt og engar lat- ínuslettur og engin flækingsorð úr öðrum tungumálum Evrópu. Mér finnst eg kannast við málfar og hugsunarhátt fólks um 1920 í þessari sögu, eins og eg man eft- ir því þá. Orðið einfaldur hefur breiða merkingu. „Sælir eru einfaldir" stendur skrifað í Ritningunni. Símon Dalaskáld sagði um kaupakonu: „Hún er einföld, auminginn, rakar á móti vindi.“ Halldór Kiljan hefur ekki rakað á móti vindi, þegar hann skrifaði söguna Undir Helgahnúk. Mér hefur alla tíð gengið illa að skilja rómverskar tölur, fór að rýna í hvenær bókin hafi verið gefin út og fékk ártalið 1924. Halldór Kiljan var ekki í miklu áliti á þriðja tug þessarar aldar, þó hann fengi viðurkenningu síðar. Á þessum tíma var lestrarfélag í minni sveit og keypt eitthvað af nýjum bókum, og þeirra á meðal „Undir Helgahnúk". Þegar bókin var búin að ganga um félags- svæðið hafði verið skrifað á titil- blaðið: Þessa bók ætti að brenna. Enginn vissi með vissu, hver hafði skrifað, en skólagenginn og fjárríkur bóndi var grunaður. Þá var það líka, að grandvör kona í sveitinni, sem ekki skipti sér af miklu utan síns heimilis, bannaði formanni lestrarfélags- ins að kaupa bækur Halldórs Kiljans Laxness. Eg man ekki betur en þessi bók fengi misjafna eða slæma dóma hjá bókmenntafræðingum í Reykjavík. Og hversvegna var alt þetta fjaðrafok út af einni bók? Og það stóð ekki á svörum um það. í henni var guðlast og trú- arlærdómar hafa altaf verið við- hvernig ætti að skilgreina bláma himinsins. Það sem hneykslaði lesendur er skráð á blaðsíðum 204 og 205 og eru hugleiðingar Atla Kjartans- sonar um morguninn áður en hann var fermdur. Atli var prestssonur á Stað undir Helga- hnúk. Og þar sem það er ekki skrifað á þessa bók, að ekki megi vitna í hana, skrifa eg hugleiðingar Atla Kjartanssonar á fermingardag- inn: „... hvorki páfinn né Lúther komu honum við“ „Ef hann vildi svo lítið, þá gat hann búið til miklu betri skýringar á Faðir- vorinu heldur en Lúther. Hvað faðirvorið snerti að öðru leyti, þá var það best handa þeim, sem álitu að Drottinn sæti með lángt skegg uppi á krystallshimninum fyrir ofan Helgahnúk, en hann, Átli Kjartansson, gat hugsað miklu dýpri og viturlegri hugs- anir en þær, sem stóðu í Faðir- vorinu. Því hann hafði lesið Austurlönd og Vesturland og Nítjándu öld- ina og ótal fleiri bækur, og vissi að jörðin varð ekki til á sex dög- um, eins og stóð í Biblíunni, heldur á mörgum miljónum ára. Hann vissi, að mennirnir voru ekki komnir af Adam og Evu, heldur út af öpum, og að Jesús Kristur var enginn Guð og hvorki gefið vald á himni né jörðu, heldur hafði hann aðeins verið gáfaður maður — svo fremi að hann hefði þá nokkurn tíma verið til. Sögurnar um kraftaverkin og upprisuna voru helgisögur af sama tagi og allar austurlensku undrasögurnar um Búddha. Og hann vissi líka að Lúther hafði hvorki lagfært neinn gamlan sannleik né leitt neinn nýjan í ljós og ekki forðað heiminum frá neinni villu. Því þessi Lúther var sjálfur ekki annað en fallinn múnkur, þýskt skammahýði, uppreistarseggur og fyllibytta, sem loksins sálaðist í ölæði. — Hélt séra Kjartan kannski um son sinn, að hann væri jafn einfaldur eða óupp- fræddur og kotakrakkarnir eða mórauður almúginn." Þessi heimsmynd Atla Kjart- Halldór Kiljan Laxness. Marteinn Lúther. anssonar er ekki alveg út í blá- inn. Ég hef talað við menn, að vísu fáa, sem hafa tortryggt eða neitað öllu, sem skrifað stendur í helgum bókum. Það er engin furða, svo mikið og margt það er, sem kallast yfirskilvitlegt. í bók sem Halldór Laxness skrifaði, stendur þessi setning: „Skáldmennisræfill og skrifaði hundrað bækur.“ Sjálfur er Hall- dór Laxness ekki skáidmennis- ræfill, heldur skáld gott, en hvort hann hefur skrifað hundr- að bækur veit eg ekki. Þær gætu verið níutíu og níu. Krakki í skóla spurði kennara sinn: „Hvaða gagn gera skáld?“ Kennarinn rétti úr sér, hugsaði sig um og svo kom svarið: „Skáld hugsa merkilegar og djúpar hugsanir og kynna þær í ljóðum og Iausu máli.“ Eg hallast að því, að skáld geri gagn, þó áhrif skáldskapar á sauðsvartan al- múga verði ekki með tölum tal- in. En hvað sem um þetta er, þá er það víst, að skáld, góð og mis- góð, koma og fara. Nú vík eg kvæði í kross og hverf frá skáldum. Mér hefur verið sagt að eg sé orðinn ruglaður og því ekki að marka hvað eg segi eða skrifa. Sjálfur get eg ekki dæmt um það, en mér þykir líklegt að eg sé ámóta vitlaus nú og eg hef altaf verið. Og þó: Það bendir á geð- veilu að Stefán Valgeirsson al- þingismann má eg ekki heyra nefndan. Þetta er undarlegt, því þessi maður hefur ekki gert mér neinn miska. Eg hef aldrei talað við hann og ekki séð hann, nema á myndum, og hann segist berj- ast fyrir framfara- og menning- armálum. Stefán er kallaður þingflokkur, en það er ekki rétt, samanber ljóðlínu eftir Davíð Stefánsson: „Förumannaflokkar þeysa.“ Þar eru margir saman og þó heitir það flokkur, en einn er bara einn. ísland er ekki svo Iítið land, þegar jöklar eru taldir með, en fólkið er fátt, mundi komast fyr- ir í einni götu í London. íslend- ingar vilja vera sjálfstæð þjóð og eiga að heita það, þó þeir geti ekki varið landið, því þeir eiga engar byssur og ekki einusinni púður í þær. Margt er skrýtið í heimi hér. 30. nóvember 1990. SJ LANDSVIRKJUN ÚTBOÐ Landsvirkjun óskar hér með eftir tilboðum í efni og smíði háspennulínumastra úr stáli í 220 kV Búrfellslínu 3 (Sandskeið-Hamranes) í samræmi við útboðsgögn BFL-11. Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Landsvirkj- unar að Háaleitisbraut 68, Reykjavík, gegn óaft- urkræfu gjaldi að upphæð kr. 3.000,-. Um er að ræða ca. 366 tonn af stáli að meðtöld- um boltum, róm og skífum. Heitgalvanhúða skal ailt stálið. Verklok, sem miðast við FCA, þ.e. stálið komið á flutningstæki við verksmiðju, eru 1. júní 1991. Tilboðum skal skila á skrifstofu Landsvirkjunar, Háaleitisbraut 68, 103 Reykjavík, eigi síðar en mánudaginn 21. janúar 1991 kl. 12:00, entilboð- in verða opnuð þar þann dag kl. 13:30 að við- stöddum þeim bjóðendum, sem þess óska. Reykjavík, 4. desember 1990 AUQLÝSINGASÍMAR TÍMANS: 680001 & 686300

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.