Tíminn - 31.01.1991, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 31. janúar 1991
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin ( Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Glslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrlmsson
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gíslason
SkrifstofurLyngháls 9,110 Reykjavlk. Slmi: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöidsfmar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Ein málstofa
Komið er fram á Alþingi frumvarp til laga sem felur í sér
ýmsar breytingar á ákvæðum stjómarskrár um Alþingi
og skipulag þess. Frumvarpið er árangur af starfí þing-
mannanefndar, sem fyrst og fremst var skipuð formönn-
um þingflokka, og hefur að geyma hugmyndir sem
nefndarmenn eru sammála um. Því má ætla að fmm-
varp þetta eigi svo miklu fylgi að fagna meðal þing-
manna allra flokka, að það verði að lögum.
í greinargerð fyrir frumvarpinu segir að meginbreyt-
ingartillögur séu fjórar: 1. Deildaskipting Alþingis verði
afnumin. 2. Samkomudegi þingsins verði breytt þannig
að reglulegt þing komi saman 1. október. 3. Starfstíma
Alþingis verði breytt, þannig að þingið starfi allt árið.
Fjórða meginatriðið er að bráðabirgðalög falli úr gildi,
hafi Alþingi ekki samþykkt þau eða lokið afgreiðslu
þeirra innan mánaðar frá því að þau voru lögð fram.
Fleiri breytingar felast í frumvarpinu en teljast þó
minniháttar.
Flutningsmenn frumvarpsins segja réttilega að veiga-
mesta breytingarhugmynd þeirra sé sú að Alþingi starfi í
einni málstofu í stað þess að vera þrjár, þ.e. neðri deild,
efri deild og sameinað þing. Flutningsmenn færa margs
konar rök fyrir því að tímabært sé að breyta skipulagi
þingsins. Þeir benda á að deildaskiptingin byggist á for-
sendum, sem aðeins hafa sögulegt gildi en eigi sér ekki
stoð í nútímaaðstæðum. Þingið er kosið í einni heild og
eðlilegast verði að telja að slíkt þing starfi í einni mál-
stofu, segja flutningsmenn. Þeir benda á að þjóðþing
Dana og Svía hafi gengið í gegnum slíkar breytingar á
síðari áratugum og segja að reynsla þeirra af afnámi
deildaskiptingar sé góð. Það leiði til einföldunar á máls-
meðferð, spari tíma, fé og fyrirhöfn.
Því er hins vegar ekki að Ieyna að núverandi skipulag
Alþingis á sér ýmsa formælendur sem halda hinu gagn-
stæða fram, þ.e. að deildaskiptingin tryggi betri umfjöll-
un um mál en mögulegt sé í einni málstofu. Að þrátta
um málið á slíkum nótum leiðir hins vegar ekki til
neinnar niðurstöðu. Það er eins og að deila um keisarans
skegg.
Haldbestu rökin fyrir því að afnema núverandi skipulag
þingsins felast í því, sem oft hefur verið bent á hér í Tím-
anum á undanfömum árum, að flutningsmenn um-
rædds frumvarps leggja mikla áherslu á, fyrir sitt leyti,
að „núverandi deildaskipting hefur oft leitt til þess að
ríkisstjómir, sem notið hafa stuðnings meirihluta þing-
manna, hafa átt erfitt með að koma málum sínum gegn-
um þingið vegna þess að þær hafa ekki haft tilskilinn
meirihluta í báðum deildum". Síðan nefna flutnings-
menn dæmi þess, að ríkisstjómir sem höfðu meirihluta
á Alþingi urðu óstarfhæfar vegna deildaskiptingar þings-
ins. Það átti m.a. við um ríkisstjóm Ólafs Jóhannessonar
1973-74, ríkisstjóm Gunnars Thoroddsens 1982-83 og
ríkisstjóm Steingrfms Hermannssonar 1988-89, svo
ekki sé fleira talið af dæmum flutningsmanna. Þegar
deildaskipting verkar á þennan hátt er hæpið að hún
standist kröfur lýðræðis og þingræðis. Á núverandi
skipulagi þingsins er augljós þingræðislegur annmarki
sem rétt er að lagfæra. Best fer á að Alþingi starfi í einni
málstofu eins og til er kosið í alþingiskosningum.
I ágætri frétt hér í blaðinu um
þorramat á Akurcyri var birtur at-
hyglisveröur skáldskapur meö
einni prentvillu, sem liggur svo í
augum uppi að hún er varla á vet-
ur setjandi. FVéttaritari Tímans
skýrði frá því aö Kjötiðnaðarstöð
KEA lagaði þorramat fyrir alit að
80 þúsund manns, og eru það yfír
tuttugu tonn af góðmetinu. Þessi
þommatur er auðvitað seidur á
Akureyri, e« jafnframt um allt
land. Sýnir þessi mikla saia, að
enn kunna þeir á Akureyri að gera
vel tiJ matar. Hefur það löngum
viljað loða vlð höfuðstað Norður-
lands, að þar sé framieiddur mat-
ur, sem að öllum frágangi og gæð-
um sé með þvl besta sem gerist í
landinu. Kjötiðnaðarstöð KEA er
þar í fararbroddi og hefur verið
það síðan hún hóf starfsemi fyrir
margt löngu, Nú seidi hún þorra-
mat sinn í verslanir uro allt land
og fara þau umsvif vaxandl með
hveiju ári.
Auguogtaugar
Prétt um þennan þorramat birtist
í Tímanum af því tilefni að norð-
ienskum blaöamönnum var boðið í
þomveíslu framleiðenda. Kom þar
stöðvarinnar og var höfð eftir hon-
um vísa, sem hljóðaði svona í blað-
Hákarlsbeitan bœtirþrótt,
birtu veitír augum.
Á konur leita kariar slgótt,
hoerfur þreyta úr augum.
Vegna þess að hagyrðingur Kjöt-
iðnaðarstöðvarinnar er auðheyri-
lega vel kveðandi, kemur ekki til
miála að hann hafi haft vfauna
ið:
hverfur þregta úr taugum.
Miklu hefur verið logið upp á há-
kariinn um dagana. En ekki hefur
fyrr, svo vitað sé, verið talið aö
hann yki kvensemi. Hreystisögur
af því hvernig menn borðuðu
kæstan hákari með brennivíni eða
brennivín með hákarii, hafa með
einhvetjum hætti komist inn í
þjóðsögumar, eða glannalegri
hluta þjóðJegs fróðleiks. Aftur á
móti hefur kynörvandi áhrifum af
þessu áti alveg verið sleppfc Má
)íka segja með nokkrum sanni, að
iykt af kæstum hákarli siái þannig
fyrir vit manna, að þeim verði um
annað hugsað en konur. Skal þó
ekki fyrir það synjað að mcð rétt-
um aðferðum mætti vinna ilm-
vatn úr skcpnunni. Sú hugmynd
hefur bara ekki komist á framfæri
fyrr en nú, að hagyrðingur Kiöt-
vinnslustöðvarinnar ýjar að nota-
gildi hákarisms í vísu sinni.
Virt líffæri upp
úr súru
Fleira er í þorrabökkum en kæst-
ur hákarl. Hagyrðingur minntist
einnig á súra hrútspunga, sem
hinir teprulegri hafa verið að
reyna að kalla „confetti“. Ekká
sendi fréttaritari okkur nema upp-
hafslínuna um súru hrútspung-
ana. Hún hljóðar svo:
Súrar hreðjar seðja menn
Þútti fréttaritara ekki við hæfi að
birta fratnhaldið, svo Íitlu verður
um það spáð. Hins vegar er hag-
yrðlngurinn í þessari vísu korainn
á mikið eðlilegri vettvang, en vís-
an um hákartinn bendir til. Eru til
sannanir fyrir því að reynt hefur
verið að yngja meon upp með því
hrútspungi. Það gerðist á fyrri
hiuta aldarinnar, þegar djarfur
héraðslæknir víldi prófa ígræðslu.
Þessari sneið var fíjótiega hafnað
og hafa siíkar tilraunir ekki verið
gcrðar síðan. Hér er iíka verið að
tala um súra punga og er ekki
satnan að jafna. Þegar búið er að
sjóða og sýra þetta virta Ííffæri, er
áreiðardega Iföð eftlr af þeim
kynngikrafti, sem talinn er búa í
Kæst og súrt
án kvensemi
En því er minnst á þessa tvo höf-
uðrétti þorrábakkans, að bæði
hefur veikveðandi hagyrðingur
norðan lands gert þelm nokkur
skil og um er að ræða þá tvo rétti,
sem flestir, sem ekki er alætur á
þorramat, víkja frá sér. Engu að
síður eru þessir tveir réttír heLst
tíl frásagnar þegar þorramat ber á
góma. Margar af fomum matar-
venjum ísiendinga eru horfnar af
dagskrá. En eftir stendur þessi
þorrabakki. Segja má að á honum
sé úrvatið af því sem fóik iagði sér
til munns hér áður fyrr. Matur
þorrabakkans nýtur geymsiuað-
ferða, sem voru við lýði alit þang-
að til ísskápamir komu. Hér er þó
einkum átt við súrinn, þvikæsing
átti fyrst og fremst við hákari.
Þorrabakkinn er því þjóðlegur sið-
ur, ekki siður en aö ieggja huldu-
kouur í rám hjá sér. En það er af
og frá aö þessi almenna matargerð
fyrri tíðar aulri mönnum kven-
seroi, þótt það skaði ekki söJu-
starfið að halda því fram.

; VÍTT OG BREITT 1 - - - :
Þjóðholl gæsahúð!!
„Einangrunarhyggjan sem heltek-
ið hefur ýmsa af helstu stjórnmála-
mönnum á íslandi á ekkert skylt við
það að standa vörð um sjálfstæðið.
Hún er heimska að hætti Háva-
mála.“ Þessi hressilega hugvekja er
úr grein sem Birgir Árnason, hag-
fræðingur í Genf, skrifar í Morgun-
blaðið, þar sem hann biðlar til krata
að duga sér vel í komandi prófkjöri,
en hann ætlar á þing fyrir Alþýðu-
flokkinn.
í þessu kosningaávarpi sínu er
Birgir hreinskilinn sem fyrr og seg-
ist umbúðalaust berjast fyrir inn-
göngu íslands í Evrópubandalagið
og því fyrr, sem við samsöfnumst í
mjúkum hægindum hins innri
markaöar ríku þjóðanna í Evrópu,
því betra.
Um vilja þeirra sem landið erfa er
ekki að efast og vitnar Birgir í 15 ára
gamlan son sinn: „Ég fæ gæsahúð af
tilhugsuninni um það að við verðum
ekki aðilar að Evrópubandalaginu í
framtíðinni."
Svona geta hrollvekjumar verið af
margvíslegum toga.
Þeir sigldu og
heimalningamir
Sú heimska einangrunarhyggja,
sem Birgir hefur hvað mestan beyg
af, stafar af ótta við að íslendingar
verði af efnahagslegum, stjórnmála-
legum og menningarlegum tengsl-
um við aðrar Evrópuþjóðir.
Sú skoðun er víða látin í Ijós af ung-
um efnismönnum, sem hleypt hafa
heimdraganum, að heimsku heim-
alningamir, sem halda að lífið sé
saltfiskur, séu svo forstokkaðir í ein-
angrun sinni, að varkámi í sam-
skiptum við öfluga útlendinga stafi
af engu öðm en fáfræði og útúr-
boruhætti.
Áróðurstuggan um þá miklu ein-
angmn, sem íslendingar eiga að
vera í, hljómar alls ekki eins trúverð-
uglega og sigldu piltarnir vilja vera
láta.
Að á íslandi búi þjóð, sem ekki hef-
ur tengsl við umheiminn, er bull.
Viðskipti em eins frjáls og best gerist
annars staðar. Ferða- og gjaldeyris-
hömlur em sáraiitlar. Þúsundir ís-
lendinga stunda nám erlends og ótal
félög em í fjölþjóðlegum samtökum.
Svona má lengi telja og sé betur að
gáð gæti maður brynjað sig fordóm-
um og slegið fram staðhæfingum
eins og t.d. að það séu menn eins og
Birgir Árnason og hans líkar sem
þyrftu kannski að afla sér einhverrar
vitneskju um hvernig umheimurinn
lítur út frá íslandi séð og að þjóðin er
hreint ekki eins einangmð og þeir
vilja vera láta.
Sleppum fréttaflutningi, alþjóðleg-
um skemmtunum og ferðalögum.
Það mundi æra óstöðugan að tíunda
allt það mikla og nána samneyti,
sem íslensk þjóð hefur við umheim-
inn.
Ráðskast út
og suður
Aðalfrétt Alþýðublaðsins sama dag-
inn og hagfræðingurinn í Genf skrif-
ar um hrollvekjandi og heimskulega
einangrunarstefnu, er um að í næsta
mánuði muni helmingur alþingis-
manna vera erlendis á þingum og
ráðstefrium. Alþingi verður því ekki
starfhæft nema með því að kalla inn
30 varaþingmenn eða svo.
Hvar verða svo þingmenn og ráð-
herrar að bardúsa í febrúar? Nokkrir
verða á fundi Evrópuráðsins, nokkr-
ir hitta þingmenn og aðra fyrirmenn
í Póllandi. Enn aðrir sækja þing-
mannafund Atlantshafsbandalagsins
og svo verður þingmannafundur
EFTA-ríkjanna haldinn með þátt-
töku íslendinga og margir munu
sitja þing Norðurlandaráðs. Ef ein-
hverjir þingmenn verða aflögu,
munu þeir taka sér stöðu í þinghús-
inu í Vilnu og jafhvel fleiri þjóðþing-
um austur þar.
Hér eru aðeins taldar nokkrar
stofnanir sem íslendingar eru
tengdir pólitískum, efnahagslegum
og menningarlegum böndum, sem
þinga samtímis. En þingmenn og
stjómkerfismenn alls konar sækja
þar fyrir utan ótal fundi og ráðstefn-
ur og stundum eru fjölþjóðlegar
samkundur haldnar hér á landi.
Iðulega er kvartað yfir að ráðherrar
hafi vart tíma til að sinna innlendum
málefnum vegna anna og stjórnar-
starfa margs konar erlendis. Ársverk
sumra þeirra eru allt eins unnin á
erlendri grund og heima á Fróni. At-
hugun á dagpeningagreiðslum leiðir
þetta í ljós.
Að minnsta kosti er Ijóst að starfs-
svið stjórnmálamanna, embættis-
manna, bankamanna og margra
annarra færist æ meira til útlanda
og æðstu embætti sinna sífellt fleiri
verkefnum út og suður og hinum
megin á jarðarkringlunni.
Vel má taka undir með Birgi Áma-
syni að einangrunarhyggja er
heimska, en það jaðrar við oflát-
ungshátt að telja sig einan vita hvað
sé þjóðinni fyrir bestu og að Mör-
landinn hafi enga sýn út yfir brim-
garðinn umhverfis landið.
Og gjarnan mættu þingmenn og
aðrir ráðamenn halda sig meira
heimavið og hyggja að eigin málum
í stað þess að ráðskast með ólíkleg-
ustu málefhi úti í hinum stóra
heimi. OÓ