Tíminn - 26.07.1991, Page 5

Föstudagur 26. júlí 1991
Tíminn 5
Mannréttindanefnd Evrópudómstólsins hefur úrskurðad kæru íslendings, vegna
grófs brot á mannréttindum af hálfu íslenska ríkisins, tæka fyrir dómstólnum:
TEKIÐ TIL ALVAR-
LEGRAR MEÐFERÐAR
Mannréttindanefnd Evrópudómstólsins hefur komist að þeirri nið-
urstöðu að kæra Sigurðar Á. Siguijónssonar leigubílstjóra, um
gróft brot á mannréttindum af hálfu íslenska ríkisins, sé tæk fyrir
dómstólnum. Nefndin kemst að þeirrí niðurstöðu að þarna sé um að
ræða alvarleg álitamál, sem nauðsynlegt sé að skera úr um hjá dóm-
stólnum.
Forsaga málsins er sú að 1. júlí
1989 tóku gildi ný lög frá Alþingi,
sem skylduðu alla leigubílstjóra tií
að vera í sama stéttarfélagi. Sam-
kvæmt þeim þarf leigubílstjóri að
vera félagi í Frama, stéttarfélagi
leigubflstjóra, til þess að geta feng-
ið leyfi til að alá leigubfl. Þessu
vildi Sigurður Á. Sigurjónsson
leigubflstjóri ekki una. Hann taldi
það vera gróft brot á mannréttind-
um að fótumtroða félagafrelsi með
þessum hætti, og kærði hann mál-
ið til Mannréttindanefndar Evr-
ópudómstólsins. Tíunda júlí sl.
komst mannréttindanefndin að
þeirri niðurstöðu að málið væri
tækt fyrir dómstólnum, þrátt fyrir
mótmæli af hálfú íslenska ríkisins.
Jón Steinar Gunnlaugsson hrl. er
lögmaður Sigurðar. Hann sagði í
samtali við Tímann í gær að nefnd-
in hefði ekki kveðið neitt á um efni
kærunnar, heldur aðeins tekið þá
afstöðu að málið væri tækt. „Þetta
þýðir að málið mun koma til efnis-
legrar meðferðar, og í forsendum
nefndarinnar kemur fram að þama
er um að ræða alvarleg álitamál,"
sagði Jón Steinar. Aðspurður sagði
hann að langflestum kærum, sem
bærust til nefndarinnar, væri „kast-
að út“ sem kallað er. „Það eru ekki
nema langt innan við tíu prósent,
ef ég man rétt, sem komast á þetta
stig. Málið er því komið þarna til
mjög alvarlegrar meðferðar,“ sagði
Jón Steinar.
Aðspurður sagði Jón Steinar að
hér á landi væri það ekki skylda
samkvæmt lögum, nema í þessu
tilviki, að vera f stéttarfélagi. „í
reynd er það hins vegar þannig að
menn fá ekki vinnu á ákveðnum
sviðum, nema þeir greiði félags-
gjöld í þessi stéttarfélög. Það er
vegna samninga, sem vinnuveit-
endur og verkalýðshreyfingin hafa
gert sín á milli um að félagsmenn
verkalýðshreyfmga skuli hafa for-
gangsrétt til vinnu hjá vinnuveit-
endum. Það virkar þannig að ef
einhver maður ræður sig í vinnu
og er ekki í viðkomandi verkalýðs-
félagi, þá er hann bara settur í það,
sama hvað hann segir," sagði Jón
Steinar. Hann sagði að þama væri
ekki um sama hlutinn að ræða og
Stjórn FFSÍ mótmælir því að greitt sé fyrir kaupum á laxveiðikvótum með aukn-
um veiðiheimildum í íslenskri lögsögu:
Tómstundaveiðar styrkt
ar á kostnað sjómanna
Stjórn Farmanna- og fiskimannasambands Islands mótmælir því í
samþykkt, sem send hefur veríð sjávarúvegsráðherra, að afhentar
séu auknar veiðiheimildir í einstökum fisktegundum á íslandsmið-
um til útlendinga, til að greiða fyrir kaupum á laxveiðikvóta í Atl-
Að sögn Guðjóns A. Kristjánssonar,
forseta FFSÍ, er verið að vísa til þess að
lúðukvóti Færeyinga á íslandsmiðum
var aukinn fyrr á þessu ári, en í kjölfar
þess náðust samningar um kaup ís-
lendinga á laxveiðikvóta Færeyinga. í
samþykkt FFSÍ segir að með slíkri ráð-
stöfun sé verið að styrkja tómstunda-
veiðar hér á landi á kostnað sjómanna
og útgerðar. „Við erum með þessari
samþykkt að vara við því að þessi leið
verði farin aftur, t.d. í samningum við
Grænlendinga," sagði Guðjón.
Jón B. Jónasson, skrifstofustjóri í
sjávarútvegsráðuneytinu, hafnaði því
alfarið að þessi mál tengdust, þegar
Tíminn hafði samband við hann í gær.
Hann sagði að menn hefðu greinilega
misskilið þetta lúðumál frá byrjun.
Hann sagði að á sínum tíma hefðu
ekki verið neinar takmarkanir á lúðu-
veiði Færeyinga. „Síðan voru settar
ákveðnar takmarkanir á lúðu, vegna
þess að þeir fóru að beita bátunum í
auknum mæli á lúðuna. Menn ákváðu
að spyma þama við fótum og leyfa
þeim að veiða það magn, sem þeir
höfðu verið að veiða á undanförnum
árum, sem var 250 lestir. Síðan komu
kvótar þeirra til endurskoðunar í ár og
þá var heildaraflamagn lækkað, sem og
þorskkvóti þeirra. Aftur á móti var
ákveðið að rýmka þessar takmarkanir,
sem settar voru á lúðuna, úr 250 upp í
450 lestir. Það tel ég að hafi ekki tengst
þessu laxamáli á neinn hátt," sagði
Jón.
Aðspurður sagði Jón að Færeyingar
veiddu nú í íslenskri lögsögu 11 þús.
lestir. Af þeim væru 6600 lestir af
þorski, ýsu, ufsa, karfa og grálúðu. Það
væru kvótabundnar tegundir, sem þeir
veiddu, og afgangsaflinn væru tegund-
ir utan kvóta. „Hvemig, sem á máiið er
litið, þá hafa þeirra veiðiheimildir utan
kvóta engin áhrif á veiðiheimildir ís-
lendinga. Það gæti hugsanlega haft
einhver áhrif á veiðimöguleika ef
menn legðu sig eftir keilu og löngu,
sem þeir veiða mikið af,“ sagði Jón.
Hann sagði að hér viö land væru engar
takmarkanir á lúðuveiði og því erfitt
að sjá hvernig þetta kæmi niður á ís-
lenskum sjómönnum.
Stjórn Farmanna- og fiskimannasam-
bands íslands skorar á stjómvöld í
samþykkt sinni að efla eftirlit með
veiðum útlendinga innan íslensku
fiskveiðilögsögunnar. ,Afar mikilvægt
er að fiskveiðieftirlit með útlendingum
verði ekki lakara en gagnvart íslensk-
um aðilum eins og það er framkvæmt í
dag. Einnig skal á það bent að sjálfsagt
er að láta útlendinga, sem stunda veið-
ar innan íslensku fiskveiðilögsögunn-
ar, greiða þann kostnað, sem eftirlit-
inu fylgir,“ segir í samþykkt frá stjórn
FFSÍ. —SE
fjallað væri um í kæru Sigurðar.
„Ef það verður talið brot, þá er ekki
þar með sagt að þetta fyrirkomu-
lag, sem hér er á vinnumarkaðn-
um, yrði talið brot. Hins vegar hlyti
það að vera spurning sem þá blasir
við mönnum," sagði Jón Steinar.
Hann sagði að hér á landi hefðu til
skamms tíma gilt þau lög að til
þess að menn ættu rétt á atvinnu-
leysisbótum, þá þyrftu þeir að vera
í verkalýðsfélagi. „Það má að
minnsta kosti setja spurningar-
merki við þau lög, ef þessi kæra
verður tekin til greina," sagði Jón
Steinar.
Aðspurður sagði hann að þeir
hefðu frest fram í september til að
skila frekari gögnum, og búast
mætti við niðurstöðu nefndarinnar
fljótlega í framhaldi af því. „Okkur
hefúr verið tilkynnt um það að
nefndin er til viðræðu um milli-
göngu um sátt í málinu. Ef ríkið
býður fram einhverja sátt í málinu,
þá verður það skoðað.“
Jón Steinar sagði að ef niðurstaða
nefndarinnar yrði sú að lögin, sem
skylda alla leigubflstjóra til að vera
í stéttarfélagi, brytu í bága við
mannréttindasáttmálann, þá væri
íslenska ríkið búið að skuldbinda
sig til að breyta lögunum. „Við ís-
lendingar höfum skuldbundið okk-
ur, með aðild að þessum sáttmála,
til að íslensk löggjöf sé í samræmi
við hann og því væri íslenska rík-
inu skylt að breyta þessu laga-
ákvæði," sagði Jón Steinar Gunn-
laugsson. -SE
Samningur um álver:
Skrifað undir
á næsta ári
Búist er við að efnislega verði
gengið frá samningi um álver
á Keilsnesi hér á landi nm
miðjan næsta mánuð. Sam-
kvæmt heimildum Tímans þá
verða samningamir ekki und-
irritaðir í ágúst, því eftir er að
ganga frá nokkrum atriðum f
þeim. Forstjórar Atlantsáls-
fyrirtækjanna þriggja munu
koma hingað til lands í kring-
um 12. ágúst og eiga fund
með Jóni Sigurðssyni iðnað-
arráðherra.
Eftir að gengið hefur verið
frá samningnum, þá þarf að
ieggja hann fyrir Alþingi og
stjómir fyrirtækjanna þriggja
og fá hann samþykktan. Ekki
er ráðgert að Qallað verði um
samninginn fyrr en á fyrsta
ársQórðungi næsta árs.
Ákveðinn tími viðræðnanna
hefur verið ætlaður í það að
fjármagna verkefnið, og áður
en formiega verður skrifað
undir samninginn þarf að
vera búið að ganga frá fjár-
magnsþættinum. Einnig þarf
Alþingi að heimiia undir-
skriftina annað hvort með
heimildar- eða staðfestingar-
lögum, en ekki hefur verið
ákveðið hvor lelðin verður
valin.
Talið er að þetta komi þó
ekki tfl með að fresta fyrir-
huguðum framkvæmdum við
álverið eða seinka þehn. Þessi
óvissa á ekki heldur að koma
tii með aö auka framkvæmda-
kostnað.
Um 2000 dollarar verða að
fást fyrir tonnið af áU á samn-
ingstímanum svo að Lands-
virkjun fái nægUega hátt verð
fyrir raforku sína. Því hefur
veríð spáð að álverð verði
lægra á næstu árum en áður
hafði verið búist við. Sérfræð-
ingar þykjast þó vera nokkuð
vissir um það að álverð verði
nægUega hátt tíi að skila
Landsvirkjun háu raforku-
verði.
Lundúnaskrifstofa
Sambandsins flytur
Um síðustu helgi flutti Samband
ísl. samvinnufélaga Lundúnaskrif-
stofú sína frá London til bæjarins
Brentwood í Essex. Brentwood er
um 30 km í norðaustur frá Lond-
on. Árið 1920 opnaði Sambandið
skrifstofu í Leith í Skotlandi, en
árið 1962 var sú skrifstofa flutt til
London. Þar hefur skrifstofan ver-
ið þar til hún flutti nú til Brent-
wood. Tilgangurinn með þessum
flutningi er að skapa starfsfólki
betri starfsskilyrði og að draga úr
tilkostnaði.
Melgerðismelar:
Hátíðisdagar hestafólks
Nú um helgina, 27.-28. júlí, gangast
hestamannafélögin Funi, Léttir og
Þráinn fyrir „Hátíðisdögum hesta-
fólks" á Melgerðismelum í Eyjafirði.
Hátíðisdagarnir eru árviss viðburð-
ur í starfi félaganna, og með stærri
mótum sem haldin eru. Lögð er
áhersla á að yfirbragð hátíðisdag-
anna sé sem skemmtilegast og
mótsgestir skemmti bæði sjálfum
sér og öðrum. Auk hefðbundinna
keppnisgreina munu mótsgestir og
keppendur ríða út saman, haldin
verður heljarmikil grillveisla og að
sjálfsögðu dansað og sungið.
Á laugardeginum verða undanrásir
og forkeppni, en á sunnudeginum
úrslit í öllum flokkum. Keppt verður
í gæðingakeppni A- og B-flokks, í
flokki fullorðinna, unglinga og
barna. Einnig verður töltkeppni, op-
inn flokkur og unglingaflokkar,
gæðingaskeið, víðavangshlaup og
parakeppni. Einnig verða kappreiðar
þar sem keppt verður í 150 m og 250
m skeiði, 250 m og 350 m stökki og
300 m brokki. Að sögn mótshaldara
er mikill fjöldi góðra hesta skráður
til leiks, og því geta mótsgestir átt
von á spennandi og skemmtilegri
keppni.
hiá-akureyri.
Verslunarmannahelgin:
Landsmót jeppamanna
verður haldið á Vík
Landsmót jeppamanna verður
haldið í Vík í Mýrdal um verslun-
armannahelgina. Mótið verður
samtvinnað fjölskylduhátíðinni
sem einnig verður haldin þar.
Laugardaginn 3. ágúst verður
keppt í torfæruakstri og gefur
keppnin stíg tíi bikarmeistara
Jeppaklúbbs Reykjavíkur. Keppt
verður { tveimur flokkum, flokki
sérútbúinna jeppa og í flokki
götubíla. Bryddað verður upp á
ýmsum nýjungum varðandi fyrir-
komulag keppninnar. Allir hclstu
keppendur munu mæta í Vík og
búast má við spennandi keppni {
báðum flokkum.
Keppnln verður haldin við flug-
völlínn, en hann er skammt aust-
an við Vík. Verðlaunaafhendingin
mun síðan fara fram aö kvoldi
keppnisdags, á Víkurhátíðinni.
Sérhæfing skrifstofunnar á inn-
kaupa- og fjármögnunarsviði þykir
hafa gefist vel og undanfarin ár
hefur afkoma skrifstofunnar verið
góð. Á árinu 1990 nam heildarvelt-
an 7570 milljónum króna, miðað
við meðalgengi ársins. Starfsmenn
skrifstofunnar eru fjórir. Fram-
kvæmdastjóri hennar er Eggert Á.
Sverrisson viðskiptafræðingur og
hefúr hann gegnt því starfi frá ár-
inu 1987.
Gos í Geysi
Geysir mun gjósa um þrjúleytið á
laugardaginn nk. Það er Pepsium-
boðið á íslandi, Gosan hf., sem býður
fólki að sjá Geysi gjósa.
Eins og nýlega hefur verið skýrt frá,
hefur Náttúruverndarráð ákveðið að
selja nokkur Geysisgos í sumar fyrir
120 þúsund krónur, og rennur ágóð-
inn til náttúruverndar á Geysissvæð-
inu. Það er Gosan hf. sem hefur orð-
ið fyrst til að kaupa Geysisgos á þess-
um nýju kjörum. Að sjálfsögðu eru
allir velkomnir til að horfa á gosið.
Af reynslu frá fyrri Geysisgosum að
dæma er rétt að ráðleggja fólki að
vera tímanlega á ferðinni, því ævin-
lega myndast nokkur örtröð í um-
ferðinni í næsta nágrenni við Geysi,
þegar von er á gosi.
—SE