Tíminn - 26.07.1991, Blaðsíða 9

Föstudaaur 26 iúlí 1991 Tíminn 9
Þorsteinn Jónsson
á Úlfsstöðum
Mig langar til að minnast tengda-
föður míns, Þorsteins Jónssonar á
Úlfsstöðum í Hálsasveit, með nokkr-
um orðum. Hann andaðist í hárri
elli á heimili sínu að morgni 18,júlí
síðastliðins, saddur lífdaga. Á Ulfs-
stöðum átti hann heima alla ævi, að
undanteknu einu ári er hann bjó í
Geirshlíðarkoti, Flókadal.
Foreldrar hans voru hjónin Jón
Þorsteinsson, bóndi á Úlfsstöðum,
og Guðrún Hallfríður Jónsdóttir,
fyrri kona hans. Móður sína missti
Þorsteinn 8 ára að aldri, og syrgði
hana mjög. Vera kann að sá tregi
hafi fyrst í stað torveldað honum að
þýðast stjúpmóður sína, Guðbjörgu
Pálsdóttur, en sjálfur sagðist hann
hafa lært að meta hana því meir sem
samleið þeirra varð lengri og hjá
honum átti Guðbjörg skjól sín síð-
ustu ár, þá orðin ekkja.
Ekki naut Þorsteinn langrar skóla-
göngu í bernsku, frekar en títt var.
En tvítugur að aldri settist hann í
Hvítárbakkaskólann, þá nýlega
stofnaðan. Þar opnaðist honum ný
sýn með víðari sjónhring en áður, og
líkt og svo margir aðrir nemendur
þessa skóla bjó hann að dvölinni þar
alla sína ævi.
Mest áhrif á líf hans mun það hafa
haft er hann komst í kynni við
heimspeki dr. Helga Pjeturss, Nýals-
kenninguna. Sjálfur lýsti Þorsteinn
því svo að það hefði verið sér eins og
að ganga út úr myrkri í bjart ljós er
hann fyrst las þessi rit. Þar fann
hann svör við þeim spumingum,
sem ákafast leituðu á hann um þetta
leyti, — svör sem fyrst og fremst
byggðu á rökhugsun, þar sem álykt-
anir byggðar á athugunum voru
undirstaðan.
Þessi aðferð féll vel að eðli Þor-
steins sjálfs. Engum manni hef ég
kynnst með svo ríka þrá til að skilja
umhverfi sitt og aðstæður, sem hon-
um. Mér er í minni frásögn hans af
því, að sem ungur maður við slátt á
Úlfsstöðum undraðist hann að
skuggi orfsins vísaði ekki fullkom-
lega í gagnstæðar áttir kl. 7 að
morgni og 7 að kvöldi. Þetta var
andstætt því sem hann þá taldi sig
best vita um snúning jarðar og gang
hennar um sólu. Flest okkar hefðu
eflaust yppt öxlum og sagt við sjálf
okkur að svona væri þetta bara og
ekki hugleitt það frekar.
En það var andstætt eðli Þorsteins
að sætta sig við slíkt misræmi skoð-
ana sinna við fyrirliggjandi stað-
reyndir. Ekki lágu honum á lausu
fræðibækur um þessi efni, né gat
hann þá leitað skilnings til sér fróð-
ari manna. En ekki hætti hann
heilabrotum fyrr en hann hafði af
eigin rammleik öðlast skilning á
hvernig möndulhalli jarðar orsakar
tímabundna misvísun af þessu tagi.
Þá hafði hann velt málinu fyrir sér
fram og aftur svo mánuðum, ef ekki
misserum, skipti.
Sama skilningsþrá réð afstöðu
hans til trúarbragða. Þar þótti hon-
um gæta um of misræmis milli
skoðana manna og þekktra stað-
reynda. Nýalskenningin ein virtist
standast það próf. Og því var það að
henni fylgdi Þorsteinn alla daga síð-
an af heilum og óskiptum huga.
Ekki þó þannig að hann tryði í
blindni, efasemdalaust, heldur velti
hann fyrir sér sjálfur hverjum ein-
stökum þætti og bar saman við eig-
in reynslu og ályktanir. Ekki mun á
neinn hallað þótt fullyrt sé að hann
hafí verið allra manna handgengn-
astur þeim fræðum, að dr. Helga
einum frátöldum. Þannig tel ég að
Þorsteini hafi auðnast að skýra bet-
ur og auka við ýmsa þætti kenning-
arinnar, og enda færa hana yfir á ný
svið með athugunum sínum á þýð-
ingu minninga fyrir framþróun lífs-
ins.
Fátt var Þorsteini heitnum hug-
leiknara en að ræða þessi áhugamál
sín. Þar naut hann rökfestu sinnar
og skýrrar hugsunar, sem og yfir-
gripsmikillar þekkingar á heimspeki
og náttúrufræðum. Sama var hverj-
ir í hlut áttu, háir sem lágir, sínum
skoðunum hélt Þorsteinn fram af
fuliri einurð og festu, en þó stillingu
og tillitssemi. Alltaf virti hann að
fullu sannfæringu annarra manna
og rétt þeirra til að halda henni
fram. Sigur í kappræðu var honum
ekki keppikefli, heldur hitt að fá við-
mælandann til að velta þessum mál-
um fyrir sér ffá nýjum sjónarhorn-
um.
Því var það að vonum að hann
skyldi hafa forgöngu um stofnun Fé-
lags Nýalssinna á sínum tíma, og
vera þeirra fremsti hugmyndafræð-
ingur meðan heilsa og þrek entust.
Um það hlutverk eru ritverk hans
órækur vitnisburður, en fimm bæk-
ur gaf hann út, sem allar fjalla um
þessi efni. Þar er líka að finna flest
kvæða Þorsteins, en hann var mjög
ljóðelskur og skáld betra en flestir
vita.
Það, sem að framan er talið, væri
fullt ævistarf fyrir meðalmann. Því
er með ólíkindum að samhliða
þessu tókst honum að sinna búi
sínu til jafns við aðra, rækta tún og
húsa upp jörðina. Meðal annars varð
hann tvívegis að reisa íbúðarhús yfir
sig og sína, þar sem eldra húsið
eyðilagðist í bruna á nýjársdag 1952.
Án traustrar samheldni fjölskyld-
unnar hefði þetta verið ómögulegt.
Kona Þorsteins, Áslaug Steinsdóttir
frá Litla-Hvammi í Miðfirði, og dæt-
ur þeirra fjórar tóku fúllan þátt í bú-
skapnum og framkvæmdum öllum.
Þegar svo aldurinn færðist yfir, bú-
sumsvif minnkuðu og heilsu Þor-
steins tók að hraka annaðist Áslaug
hann af þeirri nærfærni og dugnaði
sem öllum, er til þekktu, verður
ógleymanleg. Orðum þessum fylgja
samúðarkveðjur og þakkir til henn-
ar.
Andlát Þorsteins bar að með þeim
hætti sem ég veit að hann sjálfur
hefði helst kosið. í hvílunni, þar sem
hann hafði svo oft fest blund eftir
langan vinnudag, sofnaði hann vært
og rólega, en nú fastari svefni en
fyrr, eftir nær aldar langan starfs-
dag. Og á sama hátt og hann ætíð
áður hafði vaknað til nýrra starfa,
var hann sannfærður um að vakna
af þessum blundi til nýrra starfa,
orkuríkari og þrekmeiri en fyrr.
Okkur, sem eftir lifum nú um stund,
er það gæfa að hafa þekkt slíkan
mann.
Þorsteinn Þorsteinsson,
Skálpastöðum
Sláturhús
Óskum eftir að ráða verkstjóra við sláturhúsið á
Hólmavík.
Upplýsingar gefur kaupfélagsstjóri.
Kaupfélag Steingrímsfjarðar.
JEPPA
HJÓLBARÐ-
ARNIR
VINSÆLU
»HANK00K
Jeppahjólbarðar
frá Suður-Kóreu:
215/75 R15, kr. 6.320.
235/75 R15, kr. 6.950.
30- 9,5 R15, kr. 6.950.
31- 10,5 R15, kr. 7.950.
31-11,5 R15, kr. 9.470.
33-12,5 R15, kr. 9.950.
BILALEIGA
AKUREYRAR
MEÐ ÚTIBÚ ALLT í KRINGUM
LANDIÐ.
MUNIUÓDÝRU
HELGARPAKKANA OKKAR
REYKJAVÍK
91-686915
AKUREYRI
96-21715
PÖNTUM BÍLA ERLENDIS
interRent
Europcar
Hröð og örugg
þjónusta.
BARÐINN hf.
Skútuvogl 2, Reykjavfk
Sfman 91-30501 og 91-84844
Sumarhappdrætti Framsókn-
arflokksins 1991
Dregið var í Sumarhappdrætti Framsóknarflokksins 12. júlí sl.,
en númerin eru í innsigli hjá Borgarfógeta til 5. ágúst 1991. Vel-
unnarar flokksins, sem ekki hafa greitt heimsendan gíróseðil, eru
hvattir til að gera skil eigi síðar en 5. ágúst. Það er enn tækifæri
til að vera með. Allar frekari upplýsingar veittar á skrifstofu flokks-
ins, Hafnarstræti 20, III. hæð, eða í síma 91-624480.
Framsóknarflokkurinn.
Suðurland
Skrifstofa Kjördæmissambands framsóknarfélaganna á Suður-
landi, Eyrarvegi 15, Selfossi, verður opin á þriðjudögum og
fimmtudögum frá kl. 15-17. Sími 98-22547. Félagar hvattirtil að
líta inn.
KSFS
Héraðsmót framsóknarmanna,
Vestur-Skaftafellssýslu
verður haldið í Tunguseli laugardaginn 27. júlí og hefst kl. 23,00.
Hljómsveitin Upplyfting leikur fyrir dansi. Stjómin.
Stefna ’91 — Sauðárkróki
Fræðsluráðstefna SUF verður haldin helgina 30. ágúst-1. sept-
ember n.k. Ráðstefnan er opin öllum ungum framsóknarmönnum
alls staðar af landinu og verður ráðstefnugjaldi stillt í hóf. Gist
verður [ heimavist Fjölbrautaskólans á Sauðárkróki og fyrirlestrar
munu fara fram í sal skólans. Eftir ráðstefnuna verður fjölmennt á
héraðsmót framsóknarmanna í Skagafirði, sem haldið verður að
Miðgarði og mun hinn þjóðfrægi Geirmundur Valtýsson leika fýrir
dansi.
Dagskrá ráðstefnunnar verður auglýst síðar. SUF-arar eru hvatt-
ir til að skrá sig sem fyrst á skrifstofu Framsóknarflokksins, Hafn-
arstræti 20, eða I síma 624480.
Framkvæmdastjórn SUF
Kartöflupokar -
Kálpokar
Höfum fengið 25 og 50 kg poka á virkilega hag-
stæðu verði.
T.d. 25 kg pokar á kr. 14.50 án vsk.
50 kg pokar á kr. 26.50 án vsk.
Pokagerðin Baldur,
Stokkseyri. Sími 98-31310.