Tíminn - 21.09.1991, Qupperneq 2

2 Tíminn
Laugardagur 21. september 1991
Um 80% allra stúlkna í iðn- og tækniskólum í aðeins 5 af 45 námsgreinum:
Stelpurnar sækja enn
í gömlu kvennastörfin
Ný athugun, sem Jafnréttisráð hefur gert á menntunarvali kynjanna
í iðn- og tækninámi, sýnir í fyrsta lagi að sárafáar stelpur sækja í
slíkt nám. Og í öðru lagi að þær fáu stúlkur, sem það gera, fara enn-
þá nær eingöngu í gömlu kvennastörfin, sem strákar hins vegar
sniðganga. Þannig koma Ld. um 80% allra útskrifaðra stúlkna úr
þessum skólum af einungis 5 þeirra 45 námsbrauta sem boðið er
upp á. Stelpumar hópast sem sagt nær eingöngu í hárgreiðslu,
tækniteiknun, meinatækni, röntgentækni og iðnrekstrarfræði.
1987
karlar %
konur %
1988
1989
Nær allar deildir í Háskóla ís-
lands og brautir innan þeirra eru
sömuleiðis áberandi kynskiptar.
Stúlkurnar hópast í hjúkrun og
félagsvísindi. En í verkfræðideild-
inni sitja nær eingöngu strákar.
Árin 1988 og 1989 brautskráðust
alls um 600 nemendur frá Iðn-
skólanum í Reykjavík, þar af að-
eins rúmlega fjórðungurinn kon-
ur. Af 34 brautum, sem skólinn
býður nemendum, brautskráðust
karlar af 30 (þ.e. öllum nema fjór-
um), en konur einungis af 9
brautum. Af 98 konum, sem út-
skrifuðust úr Iðnskólanum vorið
1989, voru aðeins 33 að Ijúka
námi í einhverju öðru en hár-
greiðslu og tækniteiknun.
Verkmenntaskólinn á Akureyri
brautskráði 214 nemendur þessi
ár. Aðeins 19 þeirra (9%) voru
konur og af þessum 19 luku 14
námi í hárgreiðslu eða tækni-
teiknun (74%). Engin stúlka
brautskráðist sem tæknistúdent.
Frá Tækniskóla íslands braut-
skráðust alls 460 nemendur af 11
brautum árin 1987-89. Þar af voru
konur aðeins 64 eða 14% konur.
Og meira en helmingur þeirra
lauk námi í meinatækni og um
helmingur hinna í röntgentækni.
Með öðrum orðum: 73% kvenn-
anna luku námi á þeim tveim
brautum sem þær sátu einar að.
Flestar hinna eru iðnrekstrar-
fræðingar (14 af alls 93). En konur
voru auk þess 2 af alls 33 útvegs-
tæknum og 1 af 42 byggingar-
tæknifræðingum.
Engin kona var hins vegar í hópi
þeirra 125 sem útskrifuðust úr
raungreinadeild TÍ. Og fimm
deildir aðrar voru með öllu kven-
mannslausar. Þessi athugun hef-
ur því náð til útskriftar alls 1.265
nemenda úr þrem verkmennta- og
tækniskólum — hvar af aðeins
248, eða tæplega 20%, eru konur.
Aftur á móti voru konur rétt
rúmur helmingur (51%) þeirra
1.670 nemenda sem brautskráðust
frá Háskóla íslands árin 1987-89.
Eigi að síður voru þær yfirleitt í
allt öðrum greinum. Eina deildin,
sem komst nærri nokkru jafn-
ræði, var lagadeildin. í verkfræði-
deild voru 84% brautskráðra karl-
ar og 63-65% í tannlækna-, við-
skipta- og raunvísindadeild. Og
innan síðastnefndu deildarinnar
voru greinar eins og stærðfræði
og eðlisfræði að mestu sniðgengn-
ar af kvenþjóðinni. í jarð- og jarð-
eðlisfræði og tölvunarfræði voru
konur um fjórðungur braut-
skráðra. Konur voru hins vegar í
miklum meirihluta (66-73%) í
heimspeki-, félagsvísinda- og
læknadeild. Karlar eru að vísu enn
um 2/3 allra lækna sem útskrifast.
En undir læknadeild heyrir líka
hjúkrunarfræði, sem nær ein-
göngu konur læra. Og sömuleiðis
Iyfjafræði og sjúkraþjálfun þar
sem konur eru 75-80% útskrif-
aðra.
Af framangreindu má ljóst vera
að gamla munstrið hefur lítið
breyst þegar kemur að námsvali
sona okkar og þó enn frekar
dætra. Flestar greinar iðn- og
tæknimenntunar láta stúlkurnar
með öllu eiga sig. Og þótt konur
séu nú helmingur þeirra sem
ljúka háskólaprófi, eru þar ýmsar
greinar sem þær sniðganga nær
alveg. Af hverju, stelpur? - HEI
Atvinnutryggingarsjóður:
50 af 400 lánþecjum
fengiö uppboðshótun
Byggöastofnun hefur þegar hafíö haröar innheimtuaögerðir
vegna Iána frá Atvinnutryggingarsjóöi, sem afhentur var stofn-
uninni um s.l. áramót. Um leið er reynt aö koma á greiöslusamn-
ingum við fyrirtækin, þannig að þau skili hluta af afla eða út-
fíutningsverömæti. Þessar upplýsingar koma fram í greinargerð
forstjóra Byggðastofnunar, Guðmundar Malmquist, til forsætis-
ráðherra um athugasemdir sem stjórn Byggðastofnunar gerir við
nýlega skýrslu Ríkisendurskoöunar.
Fram kemur að yfir 50 mál eru nú í
uppboðsmeðferð vegna vanskila.
Miðað við að 398 fyrirtæki og ein-
staklingar fengu lán frá Atvinnu-
tryggingasjóði (skýrsla Ríkisendur-
skoðunar) eru um 13% þeirra til
uppboðsmeðferðar.
Guðmundur Malmquist segir um-
tal í þjóðfélaginu því miður hafa tor-
veldað innheimtu þessara lána. Svo
virðist sem einhverjir standi í þeirri
trú að ekki eigi að innheimta þau.
Til þessa hafi ekki verið endursamiö
um Iánin. En forsætis- og fjármála-
ráðherra þurfi sem fyrst að marka
almenna stefnu um meðferð lán-
anna í samráði við Byggðastofnun,
enda fari afborganir af þeim að falla
í gjalddaga. Vegna þess hve stutt er
liöið af lánstímanum hafa endur-
greiðslur til þessa nær eingöngu
verið vaxtagreiðslur.
Forstjórinn segir greiðslustreymi
sjóðsins mjög erfitt, sem m.a. skýr-
ist af því að útlán sjóðsins, er yfir-
leitt voru til 10-12 ára, eru fjár-
mögnuð að mestu með lánsfé sem
sjóðurinn fékk að láni í helmingi
skemmri tíma, eða aðeins til 6 ára.
í skýrslu Ríkisendurskoðunar var
komið fram að lántökur Atvinnu-
tryggingardeildar hafi alls numið
um 8.850 milljónum króna, sem
deildin þarf samkvæmt framan-
sögðu að endurgreiða að fullu á
u.þ.b. hálfum lánstíma útlánanna,
sem alls námu um 9.130 milljónum
króna (hvar af um 410 millj. hafa
nánast verið afskrifaðar).
Þessi munur á lánstíma leiöir til
erfiðrar greiðslustöðu. Til þess að
Atvinnutryggingardeild geti staðið í
skilum með greiðslur af þessum
lánum á næsta ári áætlar Byggða-
stofnun að ríkissjóður þurfi að
leggja til 1.415 milljónir kr.
Og eðlilegast sé að þetta fjármagn
komi sem framlag, þar sem deildin
sé nú gjaldþrota og ekki lánshæf.
Forstjórinn segir Byggðastofnun
ekki gera athugasemdir við þá nið-
urstöðu Ríkisendurskoðunar um
áætluð töpuð útlán hjá sjóðnum,
sem felst í því áliti Ríkisendurskoð-
unar að framlög í afskriftareikning
útlána þyrftu að vera 1.760 milljón-
ir kr. Byggðastofnun bendir hins
vegar á, að þama sé verið að leggja
mat á öll töpuð útlán á líftíma lána
sjóðsins (næsta áratug a.m.k.), eins
og hjá Byggðastofnun. Þama sé því
um stefnubreytingu að ræða hjá
Ríkisendurskoðun varðandi fram-
lög í afskriftarreikninga.
Stjóm Byggðastofnunar virðist
undrast nokkuð hve skjótt geta
skipast veður í lofti hjá Ríkisendur-
skoðun, þ.e. þegar um er að ræða
álit hennar á fjárhagsstöðu Byggða-
stofriunar og ársreikningum henn-
ar. í áritun Ríkisendurskoðunar
þann 21. mars s.l. á ársreikninga
Byggðastofnunar standi m.a. að
reikningurinn gefi „glögga mynd af
rekstri á árinu 1990 og efnahag
Byggðastofnunar í árslok 1990“. Þá
hafi 500 millj. kr. verið lagðar í af-
skriftasjóð útlána. Nokkmm ámm
síðar sé allt annað upp á teningn-
um. Þá álíti Ríkisendurskoðun að
afskriftareikningurinn þurfi að
nema 1.725 milljónum króna.
Byggðastofnun gerir ekki athuga-
semd við þessa upphæð, 1.725 millj-
ónir kr. En það verði að koma skýrt
fram, aö það þýði ekki að öll þessi
upphæð sé tapaðar kröfur nú. Láns-
tími Byggðastofnunar sé allt að 10
ár og aðstæður hjá lántakendum
geti því breyst, á báða bóga, á þeim
tíma.
í Ijósi þess að hingað til hafi verið
látið nægja að leggja í afskriftasjóð
það sem líklegt þótti að mundi tap-
ast á næstu 1-2 ámm, þá telur
Byggðastofnun það mikla stefnu-
breytingu þegar Ríkisendurskoðun
telur nú réttast að leggja í afskrifta-
sjóð vegna allra ófyrirséðra áfalla í
framtíðinni. - HEI
Aðalfundur Prestafélags hins forna Hólastiftis:
Séra Kristján
kosinn formaður
Aðalfundur Prestafélags hins forna
Hólastiftis var haldinn á Skinnastað
við Öxarfjörð fyrir skömmu. Þetta er
í fyrsta sinn í nær hundrað ára sögu
félagsins, sem aðalfundurinn er
haldinn í Norður-Þingeyjarsýslu. Á
fundinum var séra Kristján Valur
Ingólfsson kosinn formaður og tók
hann við af séra Sigurði Cuðmunds-
syni vígslubiskupi, sem gegnt hefur
formennsku í nær þijá áratugi.
Prestafélag hins foma Hólastiftis er
elsta prestafélag landsins, stofnað á
Sauðárkróki 8. júní 1898. Séra Matt-
hías Jochumsson var einn af fmm-
herjum félagsins. Félagið leggur
áherslu á kynningu, örvun og eflingu
andlegra mála. Tilgangur félagsins er
að leitast við að glæða sannan krist-
indóm og áhuga á kristniboðsmálum
og kirkjulegri starfsemi.
Fundurinn á Skinnastað var vel
sóttur. Erindi fluttu séra Guðni Þór
Ólafsson, séra Kristján Valur Ingólfs-
son og séra Bolli Gústavsson Hóla-
biskup. Umræðuefnin vom skýrslu-
og áætlanagerð, um vígslur, blessan-
ir og signingar og um mótun vígslu-
biskupsembættisins að Hólum í Ijósi
nýrra laga frá því á síðasta ári.
Verslunarráð íslands:
Harmar slit á sam-
starfi við Félag
stórkaupmanna
„Forysta Félags íslenskra stórkaup-
manna hefur nú slitið viðræðum við
Verslunarráð íslands. Harmar Versi-
unarráðið hvernig til hefur tekist í
samstarfi þess við Félag íslenskra
stórkaupmanna. Markmiðið með
samstarfi félaganna um rekstur
Skrifstofu viðskiptalífsins var að ná
fram hagræðingu í rekstri og öflugri
hagsmunabaráttu fyrir atvinnulífið í
landinu. Verslunarráðið hafði lagt
fram hugmynd að nýjum samningi
milli félaganna um skrifstofurekstur
þar sem bæði er reynt að einfalda
fjárhagslega og rekstrarlega ábyrgð
á skrifstofurekstrinum og gera fé-
lögin málefnalega sjálfstæðari.
Þessu hefur forysta FÍS hafnað.
Virðist því samstarf félaganna um
skrifstofrirekstur vera úr sögunni frá
næstu áramótum. Fjölmargir stór-
kaupmenn hafa löngum starfað í
Verslunarráðinu og verið meöal
helstu bakhjarla þess og svo mun
áfram verða. Verslunarráðið óskar
Félagi íslenskra stórkaupmanna alls
hins besta í störfum sínum í fram-
tíðinni."
Svo segir í yfirlýsingu frá Verslun-
arráði íslands vegna slita á samstarfi
við Félag íslenskra stórkaupmanna.
-aá.