Tíminn - 26.09.1991, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 26. september 1991
Tíminn 5
Andstæðingar EB/EES
fylkja liði sínu:
Stofna kjör-
dæmafélög
í Samstöðu
Samstaða um óháð ísland, sem
stofnuð var í ágústlok sl., gengst fyr-
ir stofnun aðildarfélaga í kjördæm-
um landsins á næstunni, en í starfs-
reglum samtakanna er gert ráð fyrir
slíku fyrirkomulagi.
Fólk í öllum kjördæmum landsins
hefur undanfarið starfað að undir-
búningi slíkra félaga í samráði við
stjóm Samstöðu. Félögin munu
hvert um sig skipuleggja starf sitt
um meginmarkmið samtakanna,
sem er að vinna gegn aðild íslands
að EES og/eða EB.
Stofnfundir kjördæmafélaga Sam-
stöðu verða haldnir í sjö kjördæm-
um á næstu vikum sem hér segir:
Laugardaginn 28. sept. kl. 14 í
Valaskjálf, Egilsstöðum, fyrir Aust-
urland og Bifröst, Sauðárkróki, fyrir
Norðurland vestra.
Mánudaginn 30. sept. kl. 21 á Hót-
el Selfossi fyrir Suðurland.
Laugardaginn 5. okt. kl. 14 í Kven-
félagshúsinu á Hólmavík fyrir Vast-
firði, Á Hótel Borgarnesi fyrir Vest-
urland, í Sjallanum, Akureyri, fyrir
Norðurland eystra, í veitingahúsinu
A. Hansen fyrir Reykjanes. Á fund-
unum verða flutt ávörp og stutt
fræðsluerindi og kosið í stjórnir
kjördæmafélaganna.
Undirskriftasöfnun þar sem skorað
er á ríkisstjómina að hætta nú þeg-
ar viðræðum um aðild íslands að
EES er enn í gangi og munu kjör-
dæmafélögin væntanlega fylgja
henni eftir.
Stofnfundur kjördæmisfélags Sam-
stöðu í Reykjavík verður ákveðinn
síðar. —sá
Séð yfir Víti og Öskjuvatn.
Norræna eldfjallastöðin kannar breytingar suðaustan Vítis:
NÝR JARÐHITI Á
■ ■
OSKJUSVÆÐINU
„Það kom í ljós að það er verulega mikill nýr jarðhiti á þessu
svæði,“ sagði Guðmundur E. Sigvaldason, forstöðumaður Norrænu
eldfjallastöövarinnar, í samtali við Tímann, en hann ásamt fleiri
sérfræðingum EldQailastöðvarinnar lauk í gær könnunarleiðangri í
Öskju. Kannað var nýtt jarðhitasvæði austan í Öskju og suðaustan
við Víti, en í sumar höfðu þeir Eysteinn Tryggvason og Halldór Ól-
afsson frá eldfjallastöðinni tekið eftir að jarðhiti virtist vera að auk-
ast á þessu svæði frá því þeir voru þar við mælingar í fyrra.
Hátækni í
Keflavík?
Ríkisstjómin hefur ákveðið að
skipa nefnd á vegum utanríkis-, fjár-
mála- og iðnaðarráðuneytis til að
kanna möguleika á hátæknifram-
leiðslu á Keflavíkurflugvelli á toll-
frjálsu svæði. Hugmyndin er að
framleiða vömr á Evrópumarkað úr
hlutum frá Bandaríkjunum og Asíu.
íslensk stjórnvöld hafa átt í viðræð-
um við bandarískt tölvufyrirtæki
um kosti þess að framleiða hátækni-
vömr á tollfrjálsu svæði á íslandi. Á
næstunni verður kannað hvort slík
framleiðsla er hagkvæm hér á landi.
Að sögn Guðmundar hefur þessi
nýi jarðhiti breitt talsvert mikið úr
sér síðan í fyrra, en þá var aðeins um
gufu að ræða á tiltölulega litlu
svæði.
Jarðhitinn sést á yfirborðinu og
það em töluvert miklar myndbreyt-
ingar sem hafa orðið þarna, brenni-
steinsútfellingar og sjóðandi hiti,“
sagði Guðmundur í gær.
Hann sagði að þeir hefðu orðið var-
ir við nýjan jarðhita, bæði gufur og
hita á um hálfs kflómetra löngu og
um 100 metra breiðu belti utan í
hlíð fjallsins. Hins vegar hefðu
brennisteinsútfellingarnar, sem þeir
urðu varir við, verið á mun minna
svæði eða á um 20 metra breiðum
bletti.
Aðspurður um hvað ylli þessum
nýja jarðhita sagði Guðmundur að
þetta gæti verið vísbending um að
einhverjar hreyfingar hafi orðið á
spmngum sem hafi opnast. „Það
hefur lengi verið jarðhiti á svæðinu,
en á öðrum stöðum, t.d. við Öskju-
vatn. Á jarðhitasvæðum gerist það
að jarðhiti flyst til á milli staða án
þess að það þurfi að merkja nokkuð
frekar," sagði Guðmundur aðpurður
um hvort þetta benti til þess að frek-
ari jarðhræringar eða jafnvel gos
væm í vændum. „Hins vegar er það
rétt að nokkmm vikum fyrir gosið
1961 opnaðist mikið jarðhitasvæði
rétt hjá gosstöðvunum," sagði Guð-
mundur, en undirstrikaði að af því
mætti þó ekki draga of miklar álykt-
anir.
Ekki em að staðaldri jarðskjálfta-
mælar á þessu svæði, en undanfarin
sumur hefur verið komið þar fyrir
mælum í stuttan tíma í senn, nú
síðast í sumar. Að sögn Guðmundar
hefur alltaf mælst nokkur virkni á
mælunum, þetta 5-6 skjálftar á dag.
Upptök þessara skjálfta hafa verið
undir hinu nýja jarðhitasvæði.
Nýja jarðhitasvæðið er ekki á hefð-
bundnum ferðamannaslóðum og
aðspurður um framhald sagði Guð-
mundur að áfram verði fylgst með
svæðinu og að trúlega yrði flogið yf-
ir það að nokkmm vikum liðnum til
að kanna hvort það hafi þá eitthvað
stækkað. Þá var í þessum könnunar-
leiðangri settur niður hallamælir á
svæðinu, sem skráir gögn á tölvu-
tæku formi, og verður hans vitjað
eftir nokkrar vikur.
Starfsmannafélag Reykjavíkurborgar:
Engin skóla-
og sjúkra-
gjöld, takk
Fundur í fulltrúaráði Starfsmanna-
félags Reykjavflcurborgar, sem hald-
inn var um síftustu helgi, varar við
þeim hugmyndum sem fram hafa
komið að undanförnu um skólagjöld
og gjaldtöku fyrir heilbrigðisþjón-
ustu.
Launafólk er hvatt til að standa vörð
um velferðarkerfið og beita samtaka-
mætti sínum gegn þeim öflum sem
vilja á einhvem hátt skerða það.
Þá segir í ályktuninni að mjög stór
hluti launafólks hafi undanfarin ár
búið við versnandi kjör og augljóst að
ofannefnd gjaldtaka kæmi verst við
láglaunafólk.
Hvatt er til ráðdeildar í opinberum
rekstri, en bent á að fjölmargar aðrar
leiðir séu feerar til að afla ríkinu tekna
en þær sem felast í því að skattleggja
þá sem minna mega sín. —sá
Þvagleki og hægðamissir útbreiddara en margir halda:
Aðeins 6% nýta sér ókeypis hjálpargögn
Aðeins 6% þeirra, sem missa þvag og/eða hægðir, nýta sér þá að-
stoð sem þeir eiga rétt á í formi ókeypis hjálpargagna frá Trygg-
ingastofnun ríkisins. Þetta kemur fram í frétt frá hjúkrunardeild
Rekstrarvara sem sér um að útvega hjálpargögn vegna þessa
vandamáls samkvæmt sérstökum samningi við Tryggingastofn-
un ríkisins.
Að sögn Rutar Petersen, hjúkrun-
arfræðings hjá Rekstrarvömm, má
áætla að um 12.000 manns eigi við
vandamál vegna þvagleka eða laus-
heldni hægða að stríða hér á landi,
ef gert er ráð fyrir að þetta vanda-
mál sé álíka algengt hér og í ná-
grannalöndum okkar. Hins vegar
bendir hún á að erfitt sé að segja til
um það nákvæmlega, hversu út-
breitt þetta vandamál er, því mjög
algengt sé að fólk líti á það sem
feimnismál og telur Rut það eina
aðalskýringuna á því hversu fáir í
raun notfæra sér þá aðstoð sem
Tryggingastofnun býður upp á. Rut
segir það ekki tilviljun að f ná-
grannalöndum okkar gangi þetta
vandamál undir nafninu „falda
vandamálið", og að engin ástæða sé
til að ætla að Islendingar skeri sig
úr hinum Norðurlöndunum í þess-
um efnum. Þar sem aðeins um 700
einstaklingar nýta sér þessa þjón-
ustu (af 12.000), má búast við að
hundmð eða þúsundir karla og
kvenna um land allt reyni að leysa
úr sínu vandamáli upp á eigin spýt-
Rut Petersen hjúkrunarfræð-
ingur.
ur, oft með vemlegum tilkostnaði.
Rut bendir á að þvagleki eða það
að missa hægðir sé í raun ekki
sjúkdómur í sjálfú sér, heldur geti
það verið sjúkdómseinkenni, sem
hægt sé að lækna.
Að sögn Rutar er eina leiðin til að
aðstoða fólk, sem á í þessu, sú að
upplýsa það um málið. Fá fólk til að
kanna möguleikana á lækningu og
að nýta þau úrræði, sem fyrir hendi
em til að gera því kleift að lifa sem
eðlilegustu lífi þrátt fyrir þessi ein-
kenni. í þessu skyni hefur Hjúkr-
unardeild Rekstrarvara gefið út
bæklinginn ,Að þora að tala um
eðlilega líkamsstarfsemi", en þar er
fjallað vítt og breitt um þvagleka og
lausheldni hægða og bent á þær
leiðir, sem fólki em færar hér á
landi til að fá úrlausn á málum sín-
um.