Tíminn - 18.01.1992, Side 7

Laugardagur 18. janúar 1992
Tíminn 7
I
BALDVIN JÓNSSON: „Menn veröa aö þora aö notfæra sér frelsiö." Timamynd Árni Bjarna
kerfin eru sett á í viðskiptalífinu
minnka viðskiptin. Það verður að
gefa fólkinu frelsi til athafna, en
fólkið verður á móti að þora að
notfæra sér frelsið. Menn mega
ekki sífellt leita sér að áhættufé
sem lánsfé, heldur búa sér til eigið
áhættufé, aðstöðu sem notuð er til
að kosta áhættuna. Það er hið
raunverulega áhættufé. Því fannst
mér spennandi, þegar þessi stöð
bauðst til kaups, að fara allt aðra
leið, fara inn á ný svæði.
Fjölmiðill er ekki baunaframleið-
andi sem selur vöru frá A til B.
Hann verður að hafa vilja og þrek,
þora að vera óháður. Að vísu má
segja að þessi miðill hér sé ekki
hundrað prósent óháður, því hann
er háður auglýsingafjármagni sem
skilja gefur. En ég trúi á að góð
dagskrá laði að áheyrendur, sem
laði síðan að auglýsendur. Þetta
hefur mér líka reynst vera, þótt
vitanlega mættu sannanimar vera
enn sterkari. Þó það nú væri. Víst
freistast menn til þess í útvarps-
stöð, sem er auglýsingaútvarp
(„commercial radio“) svonefnt, að
búa til þætti þar sem auglýsendur
vita að verið er að fialla um þeirra
svið, eða að það tengist viðfangs-
efninu. En hér eru ekki neinir
þættir til sölu; menn geta ekki
keypt sér þætti þar sem aðeins er
fiallað um þá. Við höfum hins veg-
ar verið opnir fyrir þeim mögu-
leika að fá stór fyrirtæki til þess að
styðja þætti um merk efni, eins og
þáttinn „íslenska, það er málið".
Þar er fiallað um tunguna og reynt
að gera það að spennandi verkefni
að tala gott mál, styrkja málvit-
undina með lestri ljóða og flutn-
ingi íslenskrar tónlistar við vand-
aða texta.
Ellefu sérunnir
þættir
Frá sunnudagskvöldi til föstudags-
kvölds erum við með ellefu sér-
unna þætti, meðan Ríkisútvarpið
er með einn þátt, sem er símstöð
fyrir óskalög landsmanna og annan
þátt sem er endurfluttur milli 9 og
10. Við erum með harmoniku-
þætti, óperuþætti, blúsþætti
o.s.frv. Þannig viljum við gefa
mönnum færi á að velja um
áhugasvið. Það er ekki gefið að
maður, sem hefur áhuga á blús,
hafi áhuga á kvikmyndatónlist. Til
dæmis erum við með unga fólkið
frá kl. 19-21, ef til vill óperuna frá
21-22 og kannske blús frá 22. Hafi
fólk ekki áhuga á einu getur það þá
snúið sér að öðru, en við erum að
reyna að tryggja að flestir finni sér
eitthvað við sitt hæfi.
Þetta finnst okkur önnur aðferð
og betri en að gera okkur störfin
sem auðveldust og reka símstöð
fyrir „kverúlanta" frá klukkan 17
til 19 á opinberan kostnað, þar sem
misvitrir menn og konur hringja
inn og ráðast ef til vill að hom-
steinum lýðræðisins eins og þing-
inu og forsetaembættinu, án þess
að nokkur fái komið vörnum við.
Slíkt lýsir engum metnaði, því það
er enginn vandi að reka símstöð en
talsvert mál að reka útvarp. Ég
vildi reka útvarpsstöð þar sem fólk
kæmi fram og ræddi málefnalega
um atvinnumál, byggðamál, fram-
tíðina, list, menningu og annað og
þetta hefur einmitt verið gert á Að-
alstöðinni. Samt er miklu dýrara
að reka Rás 2 en Aðalstöðina og sú
fyrrnefnda er með miklu fleiri
starfsmenn, líklega tíu sinnum
fleiri. Ég lýsi því hér yfir að Rás 2
treysti ég mér til að reka með
hagnaði fyrir það opinbera. Ég
vildi taka við Rás 2 og dreifingar-
kerfi hennar á tekjutengdri leigu,
þannig að því betur sem gengi því
meira rynni til ríkisins.
Siðgæðisvitund
hefur hrakað
Samkeppni innan útvarpsstöðv-
anna? Jú, hún er fyrir hendi og
frjáls samkeppni er af því góða. En
þó er í þessari samkeppni viss
ólykt. Hún er bæði á sviöi viðskipta
og fiölmiðlunar. Þetta er sjúkdóm-
ur, sem þessi þjóð á vonandi eftir
að læknast af á svo sem næstu tíu
árum. Sem betur fer eykst nú að-
sókn að heimspekideild háskólans,
sem kennir undirstöðuatriði sið-
fræðinnar. Ekki veitir af, því sið-
gæðisvitund íslendinga hefur
hrakað. Mér finnst margar klíkur
vera í gangi innan jafnt nýju fiöl-
miðlanna sem ríkisfiölmiðlanna,
og það kemur víða fram. Manni
finnst ósanngjörnum aðferðum
vera beitt við að koma sér á fram-
færi og það kemur víða fram, þótt
erfitt sé stundum að sanna slíkt.
Já, ég vildi sjá siðgæðisvitund
margra á hærra piani en nú er
raunin á.
Tækifærin til
að læra
En vonandi á þetta eftir að batna,
eins og ég sagði, og unga fólkið
fær mig til að trúa því. Ég sé það á
unglingunum, sem nú eru í síðasta
bekk grunnskólans og eru fyrsta
kynslóðin frá því eftir heimsstyrj-
öld sem fer í gegnum heilsteypt
skólakerfi. Þar er efnilegt fólk á
ferð. Ég held að þau séu sterkasta
kynslóð ungs fólks, sem fram hefur
komið og ég hef haft kynni af. Það
virðist betra jafnvægi milli þeirra
og foreldranna. Þau eru ekki jafn
uppfull af komplexum, hafa mjög
góða þekkingu og eru ekkert „ung-
lingavandamál". Við hleypum þeim
hér inn í þáttagerð og ég finn að
þau vanda sig og eru mjög ábyrg.
Þau eru þakklát fyrir þau tækifæri
sem þeim eru veitt. Þar með kem
ég að enn einu, sem einkennt hef-
ur kynslóð okkar sem erum eldri,
að við erum of hrædd við að hleypa
öðrum að, gefa öðrum tækifæri.
Ég þekki dæmi þess að menn eru
ráðnir að fyrirtæki, en síðan ekki
veitt neitt ráðrúm. Stundum er
meira að segja eigandinn sjálfur
hræddur við þá sem ef til vill
kunna meira en hann. En hér er
fólk að störfum frá 15 ára aldri og
upp í 73 ára og það er gaman að sjá
hve vel það vinnur saman og lærir
• hvert af öðru. Ég segi að geri fólk
að þrem fiórðu hlutum hið rétta,
þótt fiórðungurinn sé mistök, þá
er það gott og blessað. Á mistökun-
um lærum við og sjálfur var ég svo
heppinn á sínum tíma hjá Morgun-
blaðinu að fá tækifæri til að gera
mín mistök af og til og læra af
þeim. Nú vil ég leyfa öðrum hið
sama. Því er gaman að vera með
þessa stöð núna, óháður útvarps-
ráði og óháður hluthafahópi og
flokkastefnu. Hér má maður segja
það sem maður vill og taka áhætt-
una. Ef þáttur ekki gengur, hætt-
um við með hann og setjum nýjan
inn. Svona anda vantar bæði hjá
því opinbera og hjá einkaaðilum.
Spennandi tímar
framundan
Þegar fólk er komið yfir þrítugt
og þaðan af eldra og hefur eignast
flest það af efnalegum gæðum sem
það keppti að, þá kemst það að því
að það var samt ekki það sem lífið
snýst um. Mest virði er hitt sem
kostar ekkert: Að vakna á morgn-
ana með bros á vör, vinimir, fiöl-
skyldan og félagarnir. Það kostar
ekkert að lesa, hlusta né tala, en
allt veitir þetta samt svo mikið.
Eins er það með nýju fjölmiðlana:
hraðanum og vextinum er lokið,
næsta stigið felst í að koma á jafn-
vægi. Það eru spennandi tímar
framundan. Ég ætla að láta þessa
stöð taka þátt í þeim, ekki að reka
símstöð sem níðir niður náung-
ann. Hér mun vinna saman fólk
sem lærir hvert af öðru, eins og
unga fólkið lærir af Pétri Péturs-
syni sem það ef til vill hefúr ekki
hlustað á fyrr. Pétur hefur metnað
og skynjar svo vel þetta fiölmiðla-
umhverfi og er besti kennari sem
hægt er að fá. Hér höfum við ekk-
ert yfirmannakerfi, en vinnum
saman eins og fiölskylda. Allir eru
jafnir og fólk fær að fást við auglýs-
ingasölu eða dagskrárgerð eða
auglýsingagerð. Næringin í fiöl-
miðlun felst í því að sem flestir
taki þátt í því sem er að gerast. Það
gerir þetta allt svo skemmtilegt í
ofanálag."
AM