Tíminn - 23.01.1992, Qupperneq 1

Fimmtudagur
23. janúar 1992
15. tbl. 76. árg.
VERÐ f LAUSASÖLU
KR. 110.-
Lögmenn segja vegið að réttaröryggi lands-
manna með stórhækkun dómsgjalda:
Réttur fátækra
fótum troðinn
Stjóra Lögmannafélagsins mótmælir hinum miklu hækkunum sem
urðu á dómsgjöldum til ríkissjóðs nú um áramótin. Að mati lög-
manna lendir stærsti hluti þessarar „skattahækkunar“ á þeim sem
ekki hafa séð sér fært að greiða skuldir sínar og þurfa þar af leiðandi
þegar að gjalda fyrir vanskil með verulegum tilkostnaði. Með hækk-
un þessara gjalda, langt umfram almennar verðlagshækkanir, telja
lögmenn vegið að réttaröryggi landsmanna.
Aðgangur manna að réttarkerfinu
verði nú háður efnahag þeirra. Hin-
ir efnaminni yrðu að sætta sig við að
láta fótum troða rétt sinn, þar sem
þeir hefðu ekki ráð á að leggja fram
umtalsverðar fjárhæðir til trygging-
ar útlögðum kostnaði.
Með gildistöku nýrra laga um síð-
ustu áramót, um aukatekjur ríkis-
sjóðs, voru lögfestar miklar hækk-
anir á þeim gjöldum sem innheimt
eru í ríkissjóði vegna mála sem lögð
eru fyrir dómstóla og sýslumanns-
embætti landsins. Af því tilefni hef-
ur stjóm Lögmannafélags íslands
sent frá sér ályktun þar sem þessum
hækkunum er mótmælt.
Það er skoðun stjórnar LMFÍ að
hækkun gjaldanna lendi fyrst og
fremst á þeim sem minna mega sfn í
þjóðfélaginu og að stærsti hluti
þessarar auknu gjaldtöku verði
greiddur af þeim aðilum sem ekki
hafa séð sér fært að greiða skuldir
sínar og þurfa nú þegar að gjalda
fyrir vanskil með verulegum til-
kostnaði.
Stjóm LMFÍ vekur jafhframt at-
hygli á því að stutt er síðan sölu-
skattur og síðar virðisaukaskattur
var lagður á lögmannsþjónustu. Við
þá skattlagningu hafi stjómvöld gef-
ið fyrirheit um það að sett yrðu lög
um opinbera réttaraðstoð tii að auð-
velda þeim sem búa við rýra afkomu
að leita réttar síns fyrir dómstólum
og stjórnvöldum. Þau fyrirheit hafi
reynst haldlítil til þessa.
Eftir setningu aukatekjulaganna
telur stjóm Lögmannafélagsins það
enn brýnna að lög um opinbera rétt-
araðstoð verði samþykkt. Sé mjög
mikilvægt að frumvarp þar að lút-
andi verði nú þegar lagt fram á Al-
þingi. - HEI
FYRSTA FATASENDINGIN hóöan til hinna hrjáðu Kúrda í írak fer á laugardag meö Herkúles flutn-
ingaflugvél frá danska hemum áleiðis til Kaupmannahafnar en þaðan verður vamingnum ekið með
flutningabílum beinustu leið austur til fraks. Mikiu meira safnaðist af fatnaði í söfnun Hjálparstofnun-
ar kirkjunnar og Slysavamafélagsins en búist var við. Myndin er tekin þegar verið var að flokka lítið
brot af því sem fólk hefur gefið í söfnunina. Timamynd Ami Bjama
Jón Baldvin talaöi ekki fyrir hönd ríkisstjórnarinnar þegar
hann sagöist vilja aó Litháen fengi aöild ad Norðurlandaráði:
Jón er með „persónu-
lega“ utanríkisstefnu
Davíö svart■
sýnni en Jón
Bald. á EES
• Blaðsíða 3
Sjávarútvegur
kostar Hafró
• Blaðsíða 3
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra var gagnrýndur á Al-
þingi í gær fyrir að hafa lýst því yf-
ir að hann vildi að Litháen fengi
aðild að Norðurlandaráði. Jón
Baldvin sagði að hann hefði verið
að lýsa sínum persónulegu skoð-
unum. Geir H. Haarde, formaður
þingflokks Sjálfstæðisflokksins,
sagði að innganga Eystrasaltsþjóð-
anna í Norðurlandaráð væri ekki
tímabær.
Ummæli Jóns Baldvins voru rædd
á Alþingi í gær að ósk Halldórs Ás-
grímssonar, varaformanns Fram-
sóknarflokksins og fulltrúa íslands
í Norðurlandaráði. Halldór spurði
hvort utanríkisráðherra hefði verið
að lýsa afstöðu ríkisstjórnarinnar. Á
næstu dögum verður stofnað
Eystrasaltsráð í Riga höfuðborg
Lettlands. Halldór sagði nauðsyn-
legt að fulltrúar íslands á fundinum
viti hverju þeir eigi að svara þegar
spurt verður um afstöðu íslands til
inngöngu Eystrasaltsþjóðanna í
Norðurlandaráð.
Jón Baldvin sagðist hafa verið að
lýsa persónulegum skoðunum sín-
um á hugsanlegri inngöngu Lithá-
ens í EB. Hann sagði að persónuleg
afstaða utanrfkisráðherra Dana til
málsins væri sú sama og sín.
Margir gagnrýndu ummæli Jóns
Baldvins og sögðu að útilokað væri
fyrir fulltrúa erlendra þjóða að skilja
ummælin á annan hátt en að ráð-
herrann hefði verið að tala fyrir
hönd ríkisstjómarinnar. Almennt
voru þingmenn þeirrar skoðunar að
stuðla beri að nánu samstarfi
Eystrasaltslandanna og Norður-
landaráðs, en að ekki sé tímabært að
löndin gangi í ráðið að sinni. Geir H.
Haarde, formaður þingflokks sjálf-
stæðismanna, sagði inngöngu
Eystrasaltsþjóðanna í Norðurlanda-
ráð ekki tímabæra. -EÓ
SAMEINAÐIR VERKTAKAR:
Groiddu sér skattfrjálsar 900 millj.
Á hluthafafundi Sameinaðra verk-
taka, sem er einn af eignaraðilum
íslenskra aðalverktaka, var ákveð-
ið að greiða hluthöfum út 900
milljónir af hlutafé fyrirtækisins.
Þetta var gert með því að gefa út
jöfnunarhlutabréf að andvirði 900
milljónir. Með þessu móti komast
hluthafarnir hjá því að greiða
skatt af milljónunum.
Guðrún Helgadóttir alþingis-
maður gerði þetta mál að umtals-
efni á Alþingi í gær í tengslum við
afgreiðslu á frumvarpi ríkisstjórn-
arinnar um ráðstafanir í ríkisfjár-
málum (bandorminum). Guðrún
sagði að ef hluthafarnir hefðu
greitt eðlilegan skatt af upphæð-
inni hefði það skilað álíka hárri
upphæð í ríkissjóð og verið er að
ná af ellilífeyrisþegum með skerð-
ingu ellilífeyris.
Sameinaðir verktakar áttu fram
á síðasta ár 50% í íslenskum aðal-
verktökum. Á síðasta ári seldu
þeir hluta af þessu hlutafé sínu til
ríkisins og eiga nú 32% í Aðal-
verktökum. Regin hf. á 16% og
ríkið á núna 52%.
Til þess að komast hjá þvf að
greiða skatt af milljónunum
hækkuðu Sameinaðir verktakar
fyrst hlutafé fyrirtækisins með
jöfnunarhlutabréfum um 900
milljónir, eða úr 310 milljónum í
1.210 milljónir. Síðan var hluta-
féð lækkað aftur niður í 310 millj-
ónir og mismunurinn greiddur
hluthöfum.
- EÓ