Tíminn - 26.03.1992, Blaðsíða 1

Fimmtudagur
26. mars 1992
61. tbl. 76. árg.
VERÐ I LAUSASÖLU
KR. 110.-
Rfkisstjórnin hálflokar dyrum á launþegahreyfingarnar, en
þær þrýsta þó á enn frekari tilslakanir í velferðarmálum:
Afram er þrýst á ríkis-
stjórnina í viðræðunum
Fjármálaráðherra hefur lýst því yfir að hann telji útilokað að ríkissjóð-
ur gangi lengra til móts við kröfur launþegahreyfinganna um úrbætur
í velferðarmálum. Ögmundur Jónasson, formaður BSRB, segist ekki
líta svo á, þrátt fyrir þessa yfirlýsingu, að stjórnvöld hafi slitið viðræð-
um um breytingar á stefnu ríkisstjómarinnar í velferðarmálum.
Forystumenn launþega óskuðu eft- ákveðið kom út úr fundinum, en
ir fundi með forsætisráðherra í gær
til að ræða frekar um kröfur sínar í
velferðarmálum. Davíð sendi ráðu-
neytisstjóra sinn, Ólaf Davíðsson, á
fundinn. Kröfur launþegahreyfing-
anna lúta einkum að því að hækka
bamabætur, lækniskostnaður verði
lækkaður, þak verði sett á lyfja-
kostnað og skerðing á elli- og ör-
orkulífeyri verði minnkuð. Ekkert
Ögmundur sagði að af hálfu forsæt-
isráðuneytisins hefði ekki verið lok-
að á frekari viðræður.
í fyrrakvöld bárust fréttir af því að í
heilbrigðisráðuneytinu væri verið
að vinna að tillögum um að sjúk-
lingar sem dvelja innan við sólar-
hring á sjúkrahúsum greiði sérstök
þjónustugjöld. Þessum tillögum
hafnar launþegahreyfingin alger-
lega og segir að þær muni sprengja
viðræðurnar ef þær verði fram-
kvæmdar. Þetta mál var rætt á fundi
Ólafs Davíðssonar og forystumanna
ASÍ, BSRB og KÍ í gær. Að sögn Ög-
mundar Jónassonar fengust ekki
skýr svör um það hvort fallið verði
frá þessum tillögum.
Svo virðist sem upp sé komið þrát-
efli í samningaviðræðunum. Laun-
þegahreyfingarnar, ASÍ, BSRB og
KÍ, hafa lagt alla áherslu á að þvinga
ríkisstjórnina til að hætta við frekari
skerðingu á velferðarþjónustunni
og draga til baka hluta af þeim að-
gerðum í velferðarmálum sem hún
ákvað í vetur og skerða hag sjúk-
linga, barnafólks, aldraðra og Iífeyr-
isþega. Fram til þessa hefur forystu-
mönnum launþega ekki tekist ætl-
unarverk sitt nema að mjög tak-
mörkuðu leyti. Á meðan tekist er á
um velferðarmálin við ríkisstjómina
eru viðræður um sjálfan kjarasamn-
inginn meira og minna í biðstöðu.
„Við erum að kanna raunverulegan
vilja ríkisvaldsins til að ná kjara-
samningum. Við höfum sýnt okkar
vilja í verki. Við höfum dregið til
baka kröfur um stórfelldar almenn-
ar kjarabætur. Við höfum forgangs-
raðað okkar kröfum, þannig að hag-
ur sjúklinga, barnafólks, aldraðra og
lífeyrisþega batni. Nú bíðum við eft-
ir því að fá að vita hvort það er vilji
ríkisstjórnarinnar að koma til móts
við þessa hópa, jafnframt því sem
samið verði við okkur um kaup og
kjör á þeim grundvelli sem við höf-
um óskað eftir,“ sagði Ögmundur.
Samkvæmt vinnuáætlun ríkis-
sáttasemjara átti að Ijúka kjara-
samningum um næstu helgi. Menn
eru almennt sammála um að ef
meginatriði samnings liggja ekki
fyrir um helgina muni þessi tilraun
til að ná samningunum renna út í
sandinn. Ögmundur sagði að ef vilji
væri fyrir hendi væri hægt að ná
samningum um helgina.
-EÓ
Stjóm Rithöfundasambands (s-
lands ályktar í tilefni af dómi
Hæstaréttar yfir Halii Magnússyni:
Burt meö hina
forneskjulegu
lagagrein
„Stjórnin telur tímabært að allir,
sem láta sig tjáningarfrelsi varða,
taki höndum saman um að styðja þá
sem verða fyrir þeim gífurlegu fjár-
útlátum er sakfelling samkvæmt
þessari úreltu og fomeskjulegu laga-
grein hefur í för með sér.“
Þetta segir í ályktun stjórnar Rithöf-
undasambands íslands um dóm
Hæstaréttar yfir Halli Magnússyni
blaðamanni á grundvelli 108. greinar
hegningarlaga, en greinin kveður á
um að embættismönnum veitist, eins
og segir í ályktuninni; ,,-víðtækari
æruvemd en öðrum, og gangi ríkis-
saksóknari erinda þeirra í slíkum
málum.
Vegna þessa vill stjóm Rithöfunda-
sambands íslands minna á að íslensk-
ir rithöfundar hafa ítrekað mótmælt
og ályktað gegn þessari lagagrein og
telja hana ekki samrýmast lýðræðis-
kröfum um tjáningar- og ritfrelsi."
ístex græðir
Islenskur textíliðnaður hf., eða Is-
tex, arftaki ullar- ogbanddeildarÁla-
foss í Mosfellsbæ og Hveragerði,
skilaði hagnaði á fyrstu mánuðum
starfseminnar, samkvæmt fréttatil-
kynningu vegna fyrsta uppgjörs hins
nýja fyrirtækis. ístex hf. var stofnað
um miðjan október sl. Rekstrartekj-
ur ársins vom tæpar 60 milljónir kr.
Hagnaður fyrir skatta reyndist 5,4%
af veltu.
Þrátt fyrir óheppilegan árstíma við
upphaf starfseminnar, sem sögð er
afar háð árstíðasveiflum með aðal-
sölutíma maí-október, hafi verkefna-
staða fyrirtækisins verið góð til loka
nóvember, sem bendi til þess að
grundvöllur sé fyrir þessa starfsemi.
Rafmagnsveitustjóri segir að verðlagning Landsvirkjunar á raforku sé
ósanngjörn og óhagkvæm fyrir þjóðarbúið:
verða skuldlaus árið 2004
Landsvirkjun gerir ráð fyrir því við
útreikninga á verði á raforku til al-
menningsveitna að Landsvirkjun
verði orðin skuidlaus árið 2004.
Landsvirkjun skuldar í dag um 38,7
tniQarða. RARIK telur eðlilegra að
fjárfestingar Landsvirkjunar verði
greiddar í takt sem nálgast afskrifta-
túna virigana. RARIK telur einnig
óeðlilegt með tOilts tii offramboðs á
raforku að Landsvirkjun verðleggi
sína raforku í dag með það í huga að
fjárfesta frekar í byggingu virig'ana.
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins,
Sturia Böðvarsson og Guðjón Guð-
mundsson, hafa lagt firam þlngs-
áfyktunartíflögu um að iðnaðarráð-
herra láti fara fram athugun á verð-
lagningu á raforku til almenningsr-
afveitna. Með tillögunni eru birt bréf
frá Kristjáni Jónssyni rafmagns-
veitusfjóra en í brefinu gagnrýnir
hann Landsvirkjun fyrir verðlagn-
ingu á raforku tii almenningsveitna.
Bréfið er svarbréf fá alþingismönn-
um Vesturiands þar sem spurst er
fyrir um hvaða mögukfld sé fyrir
RARIK að ná betri samningum við
Landsviriq'un um raforkuverð.
Landsvnkjun gengur út frá því við
verðákvarðanir sínar að Landsvirkj-
un verði orðin skuldlaus skömmu
eftxr aldamóL í öðru lagi að verð frá
Landsvirkjuu sé jafnt Iangtímajaðar-
kostnaði og þannig húið i haginn
fyrír framtíðarvirkjanir og í þríöja
Sagi stefnir Landsvirkjun að því að
auka vægi oricugjalda enn frekar og
minnka að sama skapi vægi aflgjalds
íverðinu.
Rafmagnsveitu stjóri segir í bréf-
inu: „Ljóst er að markmið, sem
fram kemur f Uö 1, (Landsvirkjun
skuldlaus árið 2004) neður að
mestu verðlagningu Landsvirkjunar
nú. Rafmagnsveiturnar geta ekki
teldð undir þetta sjónarmió, enda er
það álitamál, hvort milifandi kynslóð
á að greiða fjárfestingar f orkukerf-
inu niður með þeim hraða sem hér
er ráðgerL Rafmagnsveitumar eru
ekki í neinum vafe um að þessar
aukabyrðar eru hvorid sanngjamar
né hagkvæmar fyrir þjóðarbúið, þeg-
ar tfl kngri tíma er iitið. Þær tefja
nauðsynlega iðnvæðingu og draga
úr framkvæmdum og frumkvæði
jafnframt sem þær gera aðra, jafnvel
innfiutta orkugjafa, samkeppnis-
hæfa gagnvart raforkunni. Eðlilegra
er að fjárfesting sé gretdd niður f
takt, sem nálgast afskriítatíma
hennar, eða m.ö.o. á meðan starf-
semi hennar er tekjuskapandi.“
Rafmagnsveitustjóri telur einnig að
það sé ekki rétt að Íáta ijárfestingar-
sjónarmið ráða ferðinni í verðlagn-
ingu rafmagns til almenningsveitna
nú þegar allt of nrildð raftnagn er
framleitt í landinu. Hann lýslr sig
hins vegar fylgjandi því sjónarmiði
að minnka vægi aflgjalds í veröinu.
Þegar hafa verið stigin fyrstu skref
til að draga úr vægi aflgjalds. Afl-
gjald er gjald sem veitumar greiða ef
þær kaupa metra rafmagn af Lands-
virkiun en þær hafa sanrið um kaup
á.
Landsvirkjun skuldar f dag um
38,7milljarðar. Áætlaðar tekjur fyr-
irtækisins em fimm mifljarðar á
þessu ári, þar af 1.662 nrifljótrir ftá
stóriðju. Hreinar
siðasta ári voru
þessu ári mun Landsvirkjun
um 3,1 milljarð í vexti og afborgam-
ir af lánum, þar af ríúnlega 1,9 nriflj-
arðar ívexti.
RARIK hefur reiknað út orkuverð
tö almenningsveitna út ftá tveimur
mismunandi forsendum. t annarri
forsendunni er gengið út frá því að
heildsöluverö á kílóvattsstund lækki
úr 2,22 kr. í 1,74 kr. strax á þessu
ári. Þetta þýðir að Landsvhkjun
verður skuldlaus árið 2010. f hinni
forsendunni er gert ráð fyrir að verði
lækki um 5 aura á kfióvattsstund á
ári næstu ár, þannig að kflðvatts-
stundin verði seld á 1,74 krónur ár-
ið 2000. Þetta mun leiða tfl þess að
Landsvirbjun verði skukflaus árið
2008. -EÓ