Tíminn - 26.03.1992, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 26. mars 1992
Tíminn 3
Atvinnuleysishlutfall fólks yfir 50 ára lægst:
Vinnuvikan styttist um 2,7
st. frá aprfl til október
Atvinnuleysi óx úr 1,8% upp í 2,7% frá apríl til nóvember á síðasta
ári, samkvæmt vinnumarkaðskönnun sem Hagstofan gengst fyrír vor
og haust og nær til þúsunda landsmanna á aldrínum 16 til 74 ára. Mest
fjölgaði atvinnulausum meðal 16-19 ára. Um 9,5% þeirra voru at-
vinnulaus í nóvember eða sex sinnum fleiri en í apríl. Meðal 20-29 ára
óx hlutfall atvinnulausra úr 1% í 3,5%. Vinnutími, bæði í aðalstarfi og
aukastarfi, styttist líka bæði hjá körium og konum frá aprd til nóvem-
ber. Hjá körlum styttist meðalvinnuvikan úr 52,2 niður í 50,5 stundir,
en hjá konum úr 36,7 niður í 33,3 stundir.
í könnun þessari fylgir Hagstofan
skilgreiningum Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar á grundvallarhug-
tökum varðandi vinnumarkaðinn.
Fólk telst í vinnu ef það hefur unnið
eina klukkustund eða meira þá viku
sem könnunin tekur til hverju
sinni. Fólk telst atvinnulaust hafi
það leitað að vinnu undanfarnar
fjórar vikur og sé tilbúið að hefja
störf innan tveggja vikna. Utan
vinnumarkaðarins teljast þeir sem
hvorki eru í vinnu né atvinnulausir.
Athygli vekur að hlutfall atvinnu-
lausra er lægst (1,5%) meðal fólks
yfir 50 ára aldri. Meira en helmingur
allra atvinnulausra í nóvember sl.
var innan við 30 ára aldur. Sömu-
leiðis vekur athygli að atvinnuleysi
er hlutfallslega mest á höfuðborgar-
svæðinu, þótt skráð atvinnuleysi sé
jafnan meira á landsbyggðinni. Hag-
stofan vekur athygli á mun sem eðli-
lega er á fjölda atvinnulausra í svona
könnun annars vegar og atvinnu-
leysistölum félagsmálaráðuneytis-
ins hins vegar. Síðarnefndu tölumar
nái aðeins til þeirra sem láti skrá sig
atvinnulausa, en það geri aðeins
þeir sem rétt eiga á bótum. Atvinnu-
þátttaka er aftur á móti mest meðal
40-49 ára fólks. Af þessum aldurs-
hópi teljast 94,4% á vinnumarkaði,
sem er nær 2% aukning frá því í apr-
fl. Hlutfall 60-69 ára á vinnumark-
aðnum hefúr hins vegar lækkað
töluvert, eða úr 78,1% í aprfl niður í
74,5% í nóvember.
Flokkað eftir búsetu er atvinnuþátt-
taka áberandi mest í kaupstöðum
utan höfuðborgarsvæðisins, rúm-
lega 85%, borið saman við tæp 80%
bæði á höfuðborgarsvæðinu og í
dreifbýli.
Tálsverður munur er einnig á at-
vinnuþátttöku kynjanna. Um 87%
karla eru á vinnumarkaði en 75%
kvenna. Af körlunum eru rúmlega
89% í fullu starfi, en aðeins um 47%
kvennanna. Hlutfall íslenskra
kvenna í hlutastörfum virðist því
óvenjulega hátt f samanburði við
önnur Evrópulönd. Samkvæmt
upplýsingum danska LO-blaðsins er
t.d. aðeins eitt ríki Evrópubanda-
lagsins, Holland, þar sem hlutfall
kvenna í hlutastarfi er hærra en hér.
í átta EB-landanna er hins vegar
innan við fjórðungur kvenna í
hlutastörfum. Líklegt er að íslensku
heilbrigðisstéttimar eigi óskorað
Evrópumet í hlutastörfum, því 53%
allra starfsmanna heilbrigðisþjón-
ustunnar, bæði karla og kvenna, em
í hlutastörfum. Þetta hlutfall er
sömuleiðis hátt, eða 36%, meðal
allra kennara (karla og kvenna).
- HEI
Viðskiptaráðherra tilbúinn með enn eitt frum-
varp um greiðslukortaviðskipti:
Korthafar sjálfir
greiði kostnaðinn
Ríkisstjómin hefur samþykkt að
frumvarp um greiðslukortastarfsemi
verði lagt fram á Alþingi.Fmmvarpið
gerir m.a. ráð fyrir þeim breytingum
að kostnaður vegna greiðslukortavið-
skipta verði greiddur af korthafa en
komi ekki fram í hækkuðu vömverði.
Þetta ætti að koma þeim til góða sem
greiða innkaup sín með reiðufé. í
frumvarpinu er sömuleiðis mótuð
skýr stefna varðandi ábyrgðir. Aðal-
reglan er sú að metið verði viðskipta-
traust hvers einstaklings sem sækir
um kort og að þeim verði synjað um
kort sem ekki njóta slíks trausts.
Kortafyrirtækjum verði aðeins í und-
antekningartiívikum að fara fram á
tryggingu frá þriðja manni, ef sér-
staklega stendur á.
Viltu hjálpa
til við nýtt
heimsmet?
Sjö ára gamall enskur drengur, sem
gengur með ólæknandi krabbamein,
vill gjaman komast í heimsmetabók
Guinness fyrir það að eiga stærsta
safn veraldar af nafnspjöldum.
Þeir sem vilja gleðja drenginn em
vinsamlegast beðnir að senda hon-
um nafnspjald sitt. D'rengurinn heit-
ir Craig Shergold, 36 Selby Road,
Carshalton, Surrey SUl LD, Eng-
land.
Að sögn Tryggva Axelssonar, lög-
fræðings í viðskiptaráðuneytinu, er
sú hugsun m.a. í lögunum að um
gagnkvæma samninga sé að ræða,
þannig að korthafi fari ekki út fyrir þá
úttektarheimild sem honum hefur
verið veitt, sem sjaldnast er meiri en
einhvers staðar á bilinu 100 til 300
þúsund. Fari viðkomandi út fyrir
heimildina á greiðslukortafyrirtækið
að geta gripið inn í áður en í óefni er
komið. En ekki að kortafyrirtæki taki
eitt allsherjar veð í fólki upp á 1-2
milljónir og korthafa líðist síðan að
safna upp í það í þrjá fjóra mánuði áð-
ur en loksins sé gripið í taumana.
Stefnuna varðandi skiptingu kostn-
aðar við það að nota greiðslumiðlun
með greiðslukortum segir Tryggvi
sömuleiðis skýrari í þessu frumvarpi
en áður. í 12. gr. segi m.a. að
greiðslumiðlun með greiðslukortum
skuli ekki valda almennri hækkun á
vöruverði. Og síðan segir að kostnað-
ur vegna greiðslumiðlunar eigi að
greiðast af korthöfum. Stefnan sé sú
að kostnaður sem fylgir greiðslu-
kortastarfsemi, hvort heldur um er
að ræða kreditkort eða depetkort
(nýjung sem er væntanleg áður en
langt um líður í stað ávísana) komi
fram hjá notanda. í frumvarpinu seg-
ir TVyggvi einnig kveðið nánar á um
ábyrgð korthafa og kortaútgefanda í
því tilfelli að kort týnist. Þar komi
bæði fram ákveðin mörk um fjár-
hæðir og aðrar reglur. Kortaútgef-
anda verði t.d. skylt að veita viðtöku,
allan sólarhringinn, tilkynningu um
tapað kort.
-HEI
Þingmenn Alþýðubandalags kíkja á einkageirann. Árangurinn er:
Tvö frumvörp um
viðskiptalífið
Þingmenn Alþýðubandalags lögðu í
gær fram tvö fhimvörp til breytinga á
lögum um verslun og viðskiptí. Ann-
ars vegar er um að ræða frumvarp
um breytingu á lögum um verðlag,
samkeppnishömlur og óréttmæta
viðskiptahættí þar sem verkefni
Verðlagsráðs og Verðlagsstofnunar á
sviði viðskiptasamkeppni eru aukin
og endurskipulögð. Itíns vegar eru
lagðar til breytingar á hlutafélagalög-
um.
í fyrmefnda frumvarpinu er gert ráð
fyrir að Verðlagsráð og Verðlagsstofn-
un fái aukið valds- og starfssvið svo
þau betur fái trýggt nauðsynlega sam-
keppni og hindrað fakeppni og einok-
un. Þá eru sérstök ákvæði sem hindra
eiga hringamyndun á sviði sam-
gangna.
Síðara viðskiptafrumvarp Alþýðu-
bandalagsins fjallar um breytingu á
hlutafélagalögum sem miða aö því að
auka tiltrú almennings á hlutafélög-
um sem góðum fjárfestingakosti og
stuðla þannig að auknum áhrifum
hans og aðhaldii í rekstri atvinnufyrir-
tækja auk betri eiginfjárstöðu.
í frumvarpinu er gerðar strangari
Alþýðubandalagsþingmennirnir Steingrímur J. Sigfússon og Krist-
inn H. Gunnarsson kynna frumvörp til breytinga á lögum um við-
skipti og hlutafélög. Tímamynd Áml Bjama
kröfúr um hömlulaus viðskipti með endurskoðanda verða víðtækari og
hlutabréf en nú eru gerðar, allir loks eru sérstök ákvæði sem tryggja
stjómarmenn verði kosnir á sama eiga upplýsingastreymi til hluthafa og
hluthafafundi, kröfur um löggiltan almennings.
Ráð til að létta af sér álaginu:
Kyrrðardagar
í Skálholti
Islenska þjóðkirkjan hefur undan-
farín ár boðið fólki til dvalar í Skál-
holtí á kyrrðardögum í kyrruviku.
Þar gefst tækifæri til að draga sig út
úr ys og þys daglega lífsins.
Kyrrðardagar í Skálholti verða
haldnir 15.-18. aprfl nk. Þar mun dr.
Sigurbjörn Einarsson biskup annast
íhugun trúarinnar og hugleiða
dýpstu rök hennar í Ijósi páskaboð-
skaparins og minnast krossdauða og
upprisu frelsarans, Jesú Krists.
Mikil aðsókn hefur verið að kyrrð-
ardögum þjóðkirkjunnar í Skálholti
en takmarka verður fjölda þátttak-
enda vegna húsnæðisskorts. Því eru
þeir, sem áhuga hafa á þátttöku,
beðnir að hafa samband við Biskups-
stofu sem veitir allar upplýsingar.
—sá
Aðalfundur
Lögmarmafélags íslands
verður haldinn föstudaginn 27. mars 1992 kl.
14.00 í Ársal á Hótel Sögu.
DAGSKRÁ:
1. Venjuleg aðalfundarstörf skv. 19. gr. samþykkta
L.M.F.Í.
2. Tillaga um breytingu á 1. ml. 2. mgr. 6. gr. samþykkta
L.M.F.Í.
3. Tillaga stjómar um breytingu á 1. mgr. 17. gr.
samþykkta L.M.F.Í.
4. Tlllaga stjómar um að hver félagsmaður greiði sérstakt
iðgjald kr. 15.000,00 í Ábyrgðarsjóð L.M.F.Í., sbr. 5. tl. 3.
gr. samþykkta fyrir sjóðinn.
5. Kynntar tillögur kjaranefndar um breytingar á
galdskrá L.M.F.Í.
6. Onnur mál.
Stjóm L.M.F.Í.