Tíminn - 04.06.1992, Blaðsíða 1

HW
Fimmtudagur
4. júní 1992
101. tbl. 76. árg.
VERÐ í LAUSASÖLU
KR. 110.-
Má bregðast við válegum þorsktíðindum á fleiri vegu en veina strax á niður-
færslu og gengisfellingu? Ónýtt auðlind er til staðar. Halldór Ásgrímsson:
Við hljótum að
hefia nvalveiðar
„Mér finnast menn vera ansi fljótir
til að fara að ræða um gengisfell-
ingu eða niðurfærslu," segir Hall-
dór Ásgrímsson, alþingismaður og
fyrrv. sjávarútvegsráðherra, í fram-
haldi af válegum tíðindum af vexti
og viðgangi þorskstofnsins.
Ljóst sé þó að það verði að draga
töluvert úr veiðiheimildum og at-
huga með veiðar á vannýttum teg-
undum og endurmeta enn á ný
veiðiheimildir erlendra aðila. Allar
vænlegar leiðir út úr ógöngunum
verði að skoða gaumgæfilega og síð-
an að gæta þess að skipta áfallinu
eins jafnt og mögulegt er á þjóðar-
búið.
Hin válegu tíðindi nú segir Halldór
í sínum huga vera sönnun þess hve
mikilvægt það er að byrja á ný að
nýta sjávarspendýr hér við land. „Við
hljótum að hefja hvalveiðar á ný
þegar á þessu ári eða því næsta,“
segir Halldór.
Þegar til lengri tíma er litið telur
Halldór að áfallið nú hljóti að opna
augu manna fýrir því hversu nauð-
synlegt er að huga að eldi sjávar-
dýra. Lúðueldisrannsóknir sem
stundaðar hafa verið um nokkurra
ára bil gefi góðar vonir og þær verði
að efla og útfæra á fleiri tegundir
nytjafiska í sjó, svo sem þorsk.
Blaðsíða 2
Elsta íslenska málverk sem boðið hefur verið upp:
Biskupshjón mál
uð af síra Hjalta
„Það er enginn ágreiningur um þessa mynd,“ segir Úlfar Þormóðs-
son, eigandi Gallerí Borgar, um elsta íslenska verkið sem boðið hef-
ur verið upp hérlendis og verður selt á uppboði í kvöld en það er
Gallerí Borg sem stendur fyrir því í samráði við Listmunauppboð
Sigurðar Benediktssonar hf.
Um er að ræða málverk sem talið er
vera eftir síra Hjalta Þorsteinssonar
frá Vatnsfirði (1665-1750) en hún er
af biskupshjónunum Þórði Þorláks-
syni (Thorlacius) og konu hans
Guðríði Gísladóttur. Málverkið þykir
forkunnarfagurt og mikið fágæti á
íslenskum listmunamarkaði.
Þjóðminjasafnið á málverk af sama
fólkinu eftir sama listamann en það
þykir ekki eins vel gert og það sem
verður á uppboðinu.
Fyrir nokkru kom sá kvittur upp að
aldursgreining verks sem boðið var
upp hjá Gallerí Borg væri ónákvæm
en sagt var í sýningaskrá að sam-
kvæmt það væri frá 1830-1910 en
aðrir töldu það eldra. Verkið sýndi
Magnús prúða sýslumann í Ögri og
Kristínu konu hans Guðbrandsdótt-
ur. Það mál hefur aldrei verið út-
Ökumaður á bifhjóli:
Sviptur
leyfinu
19 ára ökumaður á bifhjóli var
stöðvaður af lögreglunni á ísafirði
eftir að hafa ekið á 138 km hraða á
veginum frá ísafirði út í Hnífsdal.
Einungis 70 km eru leyfilegir á
þessum stað og var ökumaðurinn
sviptur ökuleyfmu á staðnum.
—GKG.
kljáð.
„Það er fullt af mönnum sem vilja
eiga hundgamalt málverk og ég yrði
feginn ef það næðist fyrir kostnaði,"
segir Úlfar.
Meðal verka verða boðnar upp
sjálfsmynd í blómum eftir Sölva
Helgason og Þingvallamynd eftir Ás-
grím Jónsson. Uppboðið verður
haldið á Hótel Sögu kl .20:30 í kvöld
en hægt er að skoða myndirnar í
Gallerí Borg í dag milli kl,12:00 og
18:00. —GKG.
Úlfar Þormóðsson í Gallerí Borg við málverkið af hjónunum Þórði
Þorlákssyni biskupi og Guðríöi Gísladóttur sem verður á málver-
kauppboði í kvöld. TimamyndÁmi Bjama
Þjóðhagsstofnun um tekjutap í sjávarútvegi, styttingu vinnutíma og aukið atvinnuleysi:
Þýðir 110-150 þús. kr. minni
einkaneyslu meðalfjölskyldu
Sú 40% skerðing á þorskafla sem Alþjóðahafrannsóknastofnun-
in hefur gert tillögu um mundi, að mati Þjóðhagsstofnunar, þýða
16% samrátt í aflaverömæti upp úr sjó og allt að 20% samdrátt
í útflutningsverðmætum sjávarafurða. Þetta hefði þegar í stað
áhrif á tekjur sjómanna og flskverkafólks. Tekjutapið gæti hlut-
fallslega orðið álfka mfldð og aflasamdrátturinn og skiptíst miili
fækkunar starfa og lægri launa.
Áhrífa samdráttarins mundi einn-
ig fijótt fara að gæta í öðrum
greinum efnahagslífsins; fyrst í
þjónustugreinum sjávarútvegsins
en síðar f þjóðarfoúskapnum öll-
um. Einkaneysla mundi minnka
um 3-4% (um 110-150 þús.kr. á
meðalíjölskyldu). Og atvkmuleysi
gætí aukist í 4-5% ( eða í 5.100
tii 6.400 manns).
Verði farið að ýtrustu tíliögum
ráðgjafamefndarinnar felur það í
sér 13-15 milljarða kr. Íækkun út-
flutningstekna. Svo rnildnn sam*
drátt í sjávarútvegi segir Þjóð-
hagsstofnun að sjáifsögðu hafa
djúptæk áhrif á þjóðarbúskapinn.
Hins vegar sé erfitt að sjá fyrir
áhrifin f cinstökum atriðum, því
sUk gríöarleg aflaskeröing feli í
sér að stjómvöid jafnt og aðrir
veriH að endurskoða efnahags-
áætlanir sínar í ljósi lakari horfa.
Samanlögð áhrif af skerðingu
þorskaflans áætlar Þjóðhagsstofn-
un að skerði þjóðarútgjöldin um
2- 3%. Þá sé með talin bein áhrif
tekjutaps í sjávarútvegi og tengd-
um greinum og einnig óbein áhrif
á neyslu og fjárfestingu. Einka-
neysla mundi minnka mest, eða
um 3-4%, sökum þeirrar lækkun-
ar atvinnutekna sem leiðir af
tckjutapi innan sjávarútvegsins,
almennri styttingu vinnutíma og
auknu alvinnuleysi. Einkaneysla
hefur áður verið áætíuð kringum
240 milfo'arðar á þessu ári. Þessi
3- 4% minnkun mundi því svara
frá rúmlega 7 til hátt í 10 millj-
arða króna samdráttar í einka-
neyslu, eða sem svarar frá 110 tíl
150 þús.kr. að meðaitaii á hveija 4
manna fjölskyldu.
Fjárfestíng mundi einnig dragast
töluvert saman vegna minni um-
svifa í þjóðarbúskapnum. Sam-
neyslan (opinber útgjöld) er hins
vegar óbreytt, enda hefur ekki ver-
ið tekið tíilit tíl hugsaniegra breyt-
inga á stcfnunni t ríkisfjármálurn.
Rikisútgjöidin eru því óbreytt í
þessu mati, en lekjumar rýma
vegna samdráttarins.
Þjóðhagsstofnun vekur athygii á
að hér er eldd um endurskoðaða
þjóðhagsspá að ræða, enda hafi
ennþá engar ákvarðanir veríð tekn-
ar um aflaheimildir næsta fisk-
veiðiárs. Sömuleiðis er tekið íram
að framangreint byggist á líkieg-
um heUsársáhrifum af 120 þús.
tonna minnkun þorskafia, þótt
áhrif slíkrar skerðingar mundu í
reynd koma fram bæði á þessu ári
og því næsta. Þá hefur heidur ekld
verið iagt mat á það hvort og/eða í
hve miklum mæii megi mæta
skerðingu þorskaflans með meiri
veiðum af öðrum fiskL - HEI