Tíminn - 15.01.1993, Blaðsíða 7

Föstudagur 15. janúar 1993
Tíminn 7
Urskurður Umboðsmanns Alþingis um toll
skýrslueyðublöðin dýru:
Gjaldið er
ólögmætt
Nordjobb 1993 hefurtekið til starfa. Reiknað með 90 norrænum ung-
mennum hingað til lands í ár og álíka fjölda héðan:
Oft upphaf að
einhverju meira
Umboðsmaður Alþingis hefur
úrskurðað að ólögmætt sé að
innheimta gjald fyrir toll-
skýrslueyðublöð umfram
kostnað. Áætlað er að þetta
gjald hafi skilað hátt í 15 millj-
ónum króna á síðasta ári.
Málavextir eru þeir að snemma á
síðasta ári auglýsti ríkistollstjóra-
embættið sölu á tollskýrslueyðu-
blöðum, sem áður höfðu verið
veitt án endurgjalds.
Verslunarráð íslands mótmælti
þessari gjaldtöku og benti á að
álagning á eyðublöðin væri
1.000%. Slíkt væri óeðlilegt og í
raun skattheimta sem skorti laga-
stoð.
Jafhframt þessu benti Verslunar-
ráð á að það teldi ríkistollstjóra-
embættið ekki hafa einkarétt á
gerð eða sölu tollskýrslueyðu-
blaða.
Með áliti Umboðsmanns er fallist
á þessi sjónarmið. Jafnframt bætir
Umboðsmaður Alþingis um betur,
því hann segir að „... lög þurfi að
setja til að gjald megi taka fyrir
þjónustu, sem hefur verið veitt al-
menningi að kostnaðarlausu eða
byggt hefur verið á í lögum, að
veita skuli endurgjaldslaust."
Vilhjálmur Egilsson, fram-
kvæmdastjóri Verslunarráðs, segir
að í kjölfar úrskurðar umboðs-
manns vakni spumingar um gjald-
töku hins opinbera fyrir þjónustu,
þegar þjónusta er seld hærra verði
en hún kostar.
í því sambandi nefnir hann að það
væri í hæsta lagi óeðlilegt, ef af-
notagjöld útvarps og sjónvarps
væru hærri rekstrarkostnaði. Jafn-
framt nefnir hann að verð fyrir
þjónustu, sem neytendur geti ekki
verið án og sé eingöngu veitt af
hinu opinbera, sé verðlögð með
skattlagningu í huga. Þar nefnir
hann dæmi eins og t.d. verslunar-
leyfi, hlutafélagsgjald, ökuskír-
teini, vegabréf o.fl. -HÞ
Ása Hreggviðsdóttir, verkefnisstjóri
Nordjobb 1993, segir að vissulega
hafi atvinnuástandið hárlendis og á
hinum Norðurlöndunum áhrif á
framboð þeirra starfa, sem í boði
eru til handa norrænum ungling-
um á vegum Nordjobb. En á móti
kemur skilningur og jákvæð afstaða
margra atvinnurekenda til verkefn-
isins, auk þess sem sumarvinna á
Norðurlöndum er oft upphaf að ein-
hveiju meira bjá viðkomandi þátt-
takendum, eftir kynni þeirra af
landi og þjóð yfir sumartímann.
Nordjobb 1993 hefur tekið til starfa
og er þetta áttunda starfsár verkefh-
isins. Umsóknarfrestur er frá 15.
janúar til 15. mars n.k. og ber að
skila þeim til Norræna félagsins. En
eins og kunnugt er, þá er Nordjobb
miðlun sumarvinnu milli Norður-
Ianda og á sjálfsstjómarsvæðum
þeirra fyrir fólk á aldrinum 18-26
ára. Ennfremur er markmið verk-
efnisins að kynna ungu fólki þá kosti
og þau tækifæri sem felast í samn-
Grasrótarsamtök á landsvísu um skynsamlega nýtingu fiskveiðilög-
sögunnar:
Gegn útflutningi á
óunnum sjávarafia
,Á sama tíma og þúsundlr íslend-
inga eru atvinnulausir er verið að
flytja til útlanda óunninn fisk, sem
hráefni fyrir erlend fiskvinnslufyr-
irtæki, í stað þess að fullvinna hann
hér heima.
í síðasta mánuði, sem er dýrasti
mánuður ársins, vom á milli jóla og
nýárs aðeins seld um 58 tonn á inn-
lendum mörkuðum, en tæplega 600
tonn á erlendum mörkuðum, svo
dæmi sé tekið," segir Bjamfreður
Ármannsson, sem sæti á í undirbún-
ingsnefnd að stofnun samtaka um
skynsamlega nýtingu fiskveiðilög-
sögunnar.
Að undanfömu hefur hópur fisk-
vinnslufólks í Hafnarfirði verið að
kanna gmndvöll fyrir stofnun lands-
samtaka um skynsamlega nýtingu
fiskveiðilögsögunnar, og hefur verið
boðað til stofnfundar á laugardag í
Firðinum. í framhaldi af því er síðan
ætlunin að stofna deildir í hverju
byggðarlagi við sjávarsíðuna.
Að sögn Bjamfreðs hafa undirtekt-
imar verið frábærar meðal land-
verkafólks um land allt og einnig
meðal atvinnurekenda í sjávarút-
vegi, „enda hefur öll þjóðin hags-
muni af vinnslu sjávarafurða og því
snertir þetta alla.“
Bjamfreður telur einnig að út-
flutningur á óunnum fiski sé ský-
laust brot á 1. grein kvótalaganna,
auk þess sem þessi útflutningur og
flutningur vinnslu út á sjó um borð
í frystitogara sé farin að hafa skaðleg
áhrif á afkomu sjávarbyggðarlaga
um land allt.
„Þau verkalýðsfélög, sem við höf-
um haft samband við, hafa lýst yfir
fúllum stuðningi við okkur og nú
síðast formaður Dagsbrúnar," segir
Bjarnfreður Ármannsson, fisk-
vinnslumaður í Hafharfirði.
-grh
Félag blikksmiða segir upp kjarasamningum:
RÍKISSTJÓRNIN
SVÍKUR MARKMIÐ
ingum Norðurlandanna um frjálsan
vinnumarkað.
f boði em margvísleg störf á sviði
iðnaðar, þjónustu, Iandbúnaðar,
verslunar o.fl., jafnt fyrir faglært
sem ófaglært fólk. Þá getur starfs-
tíminn verið allt frá 4 vikum og uppí
4 mánuði, á tímabilinu frá 15. maf
til 15. september. Einnig sér Nor-
djobb um að útvega húsnæði og
tómstundastörf fyrir viðkomandi til
að kynnast landi og þjóð. Reiknað er
með að um 90 norræn ungmenni
komi til starfa hérlendis í ár á veg-
um Nordjobb og að álíka fjöldi ís-
lenskra ungmenna haldi til starfa á
hinum Norðurlöndunum. Það em
Norrænu félögin á Norðurlöndun-
um sem sjá um Nordjobb, hvert í
sínu landi, með styrk frá Norrænu
ráðherranefhdinni.
-grh
Þórður H. Hilmarsson, forstjóri Globus hf. (til vinstri), tekur við
Alfa-Laval-umboöinu af Erik Bergseng frá Alfa-Laval.
Þekkt mjaltavélaumboð flyst til:
Gíobus nú
Globus hf. hefur tekið við þjón- ar, forstjóra Globus hf., er þjón-
ustu og sölu á landbúnaðar- usta við íslenska notendur Alfa-
tengdum vörum frá sænska fyrir- Laval nyög umfangsmikil, enda
tældnu Alfa-Laval. Alfa-Laval- nota yfir 90% íslenskra kúa-
fyrirtældð er stærsti og virtasti bænda Alfa-Laval- mjaltavélar.
framleiðandi mjaltavélakerfa i Með yfirtöku Globus hf. á um-
heiminum um þessar mundir, en boðinu breikkar vöruúrval fyrir-
auk mjaltakerfa framleiðir fyrir- tækisins veralega hvað varðar
tækið mjög fjölbreytt úrval landbúnaðinn, og jafnframt auk-
rekstrarvara og tækja fyrir land- ast möguleikar þess til að bjóða
búnað. ýmsar heildarlausnir í vélvæð-
Að sögn Þórðar H. Hilmarsson- ingu í landbúnaði.
Laval
ÞJOÐARSATTAR
Hvað getur gerst þegar orðrómur fer af stað um kjarnorkuslys?
Viðbrögð Norðurland-
anna æfð samtímis
Félagsfundur í Félagi blikksmiða,
haldinn 12. janúar 1993, mót-
mælir harðlega árásum rikis-
stjórnar Davíðs Oddssonar á kjör
almennra iaunamanna. Á fundin-
um var samþykkt að segja upp
kjarasamningum félagsins frá og
með 12. janúar.
í ályktun fundarins segir að
verkalýðshreyfingin hafi haft for-
ystu um að móta stefnu í efna-
hagsmálum árið 1990, sem byggð-
ist á að ná verðbólgu niður og að
stöðugleiki myndaðist í þjóðfélag-
inu.
Með samstarfi verkalýðshreyfing-
ar, ríkisvalds og atvinnurekenda
náðist þetta markmið með því að
gerðir voru svokallaðir þjóðarsátt-
arsamningar, sem byggðust á því
að allir aðilar stæðu við sitt.
Núverandi ríkisstjóm hefur nú
hlaupist undan merkjum og svikið
þessa stefnu, og ræðst nú með
harkalegum aðgerðum á kjör al-
mennra launamanna og hleypir
verðbólgunni aftur á fljúgandi
skeið. Þær aðgerðir, sem ríkis-
stjóm Davíðs Oddssonar hefur
gripið til, auka misréttið í þjóðfé-
laginu og gefa fjármagnsbröskur-
unum og skattsvikumnum aukið
svigrúm til að sópa að sér ijár-
magni.
Félagsfundur í Félagi blikksmiða
telur einu fæm leiðina fyrir launa-
fólk til að reyna að brjóta niður
þessa efnahagsstefnu ójafnaðar-
ins, vera að segja upp gildandi
kjarasamningum. Fundurinn
skorar á allt launafólk að standa
saman og búa sig undir átök, sem
miði að því að rétta kjör okkar.
„Almenningur verður ekki var við
þessa æfingu, sem fer fram í stjóm-
stöð Almannavama hér á landi og
samtímis á hinum Norðurlöndun-
um. Þetta er jafnframt í fyrsta skipti
sem samnorræn æfing á þessu sviði
er haldin," segir Sigurður M. Magn-
ússon, forstöðumaður Geislavama
ríkisins.
Æfingin fór fram í gær, fimmtudag-
inn 14. janúar, en undanfarin þrjú ár
hefur verið unnið að undirbúningi
samnorrænnar æfingar við kjam-
orkuslysum og viðbrögðum Norður-
landanna fimm við orðrómi um
kjamorkuslys og hvað gæti gerst í
framhaldi af því. Tilgangurinn með
æfingunni er fyrst og fremst að æfa
upplýsingamiðlun milli landanna ef
kjamorkuslys verður eða orðrómur
þar um kemur upp. í æfingunni
verða upplýsingar, sem berast á milli
landanna, nýttar við ákvarðanatöku
um viðbrögð og miðlun upplýsinga
til almennings og fjölmiðla.
Þátttakendur í æfingunni hérlendis
eru m.a. sérfræðingar frá Almanna-
vömum ríkisins, Geislavömum ríkis-
ins, Hafrannsóknarstofnun, Holl-
ustuvemd ríkisins og Veðurstofunn-
ar, auk starfsfólks í stjómstöð Al-
mannavama.
Sigurður segir að æfingin sé einn
þáttur í þeirri starfsemi sem fram fer
á vegum Norrænna kjarnorkurann-
sókna (NKS), sem em fjármagnaðar
af geislavama- og kjamorkueftirlits-
stofnunum Norðurlandanna. Af hálfu
íslands em það Geislavamir ríkisins
sem taka þátt í þessum norrænu
kjamorkurannsóknum.
-grh