Tíminn - 05.03.1993, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Föstudagur 5.. mars 1993
Tekjur Eimskips 7.170 m.kr. í fyrra, sem var 790 milljóna samdráttur milli ára:
Tap á Eimskipi 1992 vegna
miklu minni innflutnings
Fengist hefur leyfí til að flytja inn
íslenskt hey til Noregs, í fyrsta sinn
síðan 1982. Innflutningshöft á
fóðri inn til Noregs hafa verið nán-
ast eins ströng og á íslandi, sem
eru að lfldndum þau ströngustu í
Evrópu. Enn sem komið er hefur
einungis fengist leyfi til að flytja út
Fersk-Gras sem framleitt er á Stór-
ólfsvelli við Hvolsvöll.
Vonir standa hins vegar til að leyfi
fáist til að flytja út venjulegt íslenskt
hey, en ekki hafa fengist dýralækna-
vottorð á slíkan útflutning ennþá.
Fersk-gras-framleiðslan á Stórólfs-
velli við Hvolsvöll hefur fengið pant-
anir uppá rúm 400 tonn frá áramót-
um. Að sögn Sigurbjörns Friðriks-
sonar, forsvarsmanns Fersk- Gras,
eru horfur á að ekki verði hægt að
anna eftirspum.
Hann sagðist verða að sinna við-
skiptavinum í öðmm löndum, sem
hafa keypt hey frá Stórólfsvelli frá
1989 þegar starfsemin þar hófst.
Fersk-Gras er framleitt með einka-
framleiðsluleyfi Marksway’s Horse-
Hage, sem er heybirgjar breska
Ólympíulandsliðsins í hestaíþrótt-
um og hefur verið sem hágæða
vörumerki í hestafóðri í hinum vest-
ræna heimi.
Fersk-Gras er gott íslenskt gras
pakkað eftir kúnstarinnar reglum í
25 kg lofttæmdar umbúðir. Grasið
er nánast ferskt og gerjast í þessum
umbúðum. Grasið er selt í veð-
hlaupahesta í Evrópu, en er selt í öll
dýr í Noregi og í Færeyjum.
Fersk-Gras hefur selt á annað þús-
und tonn af heyi frá því búið hóf
starfsemi sína. Norðmenn hafa hug
á að panta 500 tonn í viðbót, sem
eiga að afgreiðast í vor eða næsta
haust. Fersk-Gras fær 15 krónur fyr-
ir kílóið af heyi, þegar því hefur ver-
ið hlaðið í skip.
Sigurbjöm sagði að það hafi kostað
mikla vinnu að fá Norðmenn til að
leyfa innflutning á heyi frá íslandi á
ný. Að málinu hafi komið embættis-
menn í ráðuneytum og sendiráðum,
dýralæknar o.fl. Hann sagði að á sín-
um tíma hafi í Noregi verið mikil-
vægur markaður fyrir íslenskt hey.
Þessi markaður hafí lokast m.a.
vegna þess að þangað var sent
skemmt hey.
Nú er unnið að því að ísland fái 500
tonna takmarkaðan kvóta á íslensku
heyi til Noregs aukinn. Á síðasta ári
bárust pantanir frá Noregi upp á
1.200 tonn, sem ekki fengust af-
greidd.
Sigurbjörn sagði að eftir að Noregs-
markaður opnaðist sé kominn ör-
uggur rekstrargrundvöllur fyrir
Fersk-Gras, en fyrirtækið hefur nær
eingöngu selt til útlanda. Hann
sagði að nú þurfi hann bara meira af
túnum.
Hann sagðist vera í viðræðum við
héraðsnefnd Rangárvallasýslu um að
fá meira land.
-EÓ
Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir.
var 250 þús. tonn, nánast hinn sami
og árið áður. Er þetta í fyrsta skipti
sem Eimskip hefur flutt meira inn
heldur en út með sömu skipum.
Stórflutningar út voru 146 þús.
tonn.
Eimskip hafði 15% tekna sinna af
starfsemi og rekstri erlendis á síð-
asta ári og stefnan hefur verið sett á
aukningu í 20%. Flutningar með
áætlunarskipum erlendis jukust um
28% á árinu.
Markverðust þykir sú aukning sem
orðið hefúr á flutningum Eimskips
til og frá Færeyjum. Þeir voru 23
þúsund tonn á síðasta ári. Eimskip
Sigríður Dúna Kristmunds-
dóttir, lektor í mannfræði við
Háskóla íslands, verður
frambjóðandi íslands til
kjörs fulltrúa í stjómamefnd
UNESCO, en hún hefur, að
því er segir í frétt frá
menntamálaráðuneytinu, víð-
tæka þekkingu og reynslu á
hefur nú náð um 20% af flutningum
Færeyinga.
Eimskip hefur í mörg ár fækkað
starfsmönnum sínum hér innan-
lands
ár frá ári, eða að meðaltali úr 780
niður í 653 á síðustu fimm árum.
Starfsmannafjöldi félagsins erlendis
hefur nær þrefaldast á sama tíma, úr
50 manns í 143 á síðasta ári. í janú-
ar í fyrra störfúðu alls 796 manns
hjá félaginu. í janúar í ár hafði þeim
fækkað um 65 manns, eða um 8% á
einu ári.
Eimskip hefur ákveðið nokkrar
breytingar á skipakosti á næstunni.
flestum þeim sviðum sem
snerta starfsemi UNESCO.
Norðurlöndin hafa í tæpan
áratug átt tvo fulltrúa í stjórn-
arnefndinni og hafa skipst á að
bjóða þá fram.
Á árunum 1983-1987 átti ís-
land síðast fulltrúa þar, Andra
ísaksson prófessor. Nú er aftur
Selfoss verður settur í stórflutninga
í stað Grundarfoss. f staðinn fer í
strandsiglingamar Helga, leiguskip
sem verið hefur í Ameríkusigling-
um, en verður tekin á þurrleigu,
mönnuð íslenskri áhöfn og gefið
fossanafn.
Til að annast Ameríkusiglingamar í
stað Helgu hefur félagið tekið skipið
Esperanza (fyrrum Mánafoss) á
tímaleigu. Þá hefur Eimskip gengið
frá tímaleigusamningi við sam-
gönguráðuneytið um leigu á Kötlu í
strandsiglingar næstu fjórar vikum-
ar þar til Helga tekur við.
- HEI
komin röðin að Islandi, en kjör-
ið fer fram á aðalráðstefnu UN-
ESCO í lok október nk.
Það er mjög undir því komið
hvort Bretar og Bandaríkja-
menn sækjast á ný eftir inn-
göngu í UNESCO hvort fulltrúi
íslands nær kjöri í stjórnar-
nefndina.
„Ekki kemur til greiðslu tekjuskatts hjá móðurfélaginu vegna taprekstrar á
árinu og arðgreiðslna. Lækkar skattskuldbinding samstæðunnar af þessum
ástæðum, og einnig vegna Iækkunar skatthlutfalls úr 45% í 39%,“ segir
m.a. í ársskýrslu Eimskips.
Þar kemur fram að 214 milljóna
kr. tap var á rekstri félagsins fyrir
skatt, sem síðan minnkaði niður í
41 milljón vegna breytinga á lögum
um tekjuskatt og eignarskatt. Þær
breytingar lækkuðu áður bókfærða
tekjuskattsskuldbindingu félagsins
um 228 m.kr. á árinu. Þar af sparaði
fyrmefnd lækkun skatthlutfallsins
(úr 45% í 39%) félaginu 88 milljóna
kr. skattgreiðslur.
Heildartekjur Eimskips og dóttur-
félaga þess voru 7.172 milljónir kr.
árið 1992. Tekjumar minnkuðu um
790 m.kr., eða um 11% milli ára.
Rekstrarkostnaður lækkaði hins
vegar talsvert minna, eða um 8%
(450 m.kr.) að raungildi.
Þrjár helstu skýringar á tapi Eim-
skips á síðasta ári, að mati stjóm-
enda fyrirtækisins, eru:
Samdráttur í flestum greinum ís-
lensks atvinnulífs, sem m.a. leiddi
til minnkandi flutninga.
Mikil verðsamkeppni.
Verulegar sviptingar á gengismörk-
uðum og gengisfelling íslensku
krónunnar í nóv. s.l. hafi leitt til
verulegs gengistaps Eimskips og
aukins fjármagnskostnaðar.
f meira en þrjá áratugi hefur Eim-
skip ávallt greitt hluthöfum sínum
arð, yfirleitt 10%, og lagt er til að
svo verði einnig í ár. Eigið fé var
45% í lok síðasta árs, eða 4.258
milljónir kr. Það hafði minnkað um
195 milljónir kr. frá árinu áður, fyrst
og fremst við 153 milljóna kr. arð-
greiðslu og síðan tap ársins.
Alls flutti Eimskip og dótturfélög
þess 913 þúsund tonn af vörum á
síðasta ári, sem var 24 þús. tonna
samdráttur frá árinu áður. Allur sá
samdráttur og meira til var á inn-
flutningi til landsins, sem minnkaði
úr 453 þús. tonnum í 408 þús. tonn.
Áætlunarskipin fluttu til landsins
236 þús. tonn, sem var nærri 14%
minna en árið áður, einkum vegna
minni innflutnings á byggingarvör-
um og öðrum fjárfestingarvörum.
Stórflutningar frá íslandi voru 172
þús. tonn, eða4% minni en 1991.
Útflutningur með áætlunarskipum
Fersk-Gras á Stórólfsvelli við Hvolsvöll getur
selt mikið af heyi til Noregs:
Heymarkaðurinn í
Noregi að opnast

fciiipliSÍiiÍ#
>t' , ,» ''P ., :

10 milljóna hagnaður varð hjá KEA í fyrra:
KEA var rekið réttum
megin við núllið
Hagnaður varð á rekstri Kaupfé-
lags Eyfirðinga á sfðasta ári. Sam-
kvæmt bráðabirgðauppgjör varð
um 10 milljón króna hagnaður af
rekstrinum, að teknu tilliti tfl
skatta og óreglulegra tekna og
gjalda. Fjármagnskostnaður að
frádregnum flármagnstekjum
hækkaði um 51 mifljón mðUl ára,
eða um 18%.
Heödartekjur KEA voni rúmar
8.200 mifljónir á síðasta ári og
lækkuðu um 4% milli ára. Heild-
ariaunagmðslur félagsins námu
1.263 mifljónum, sem er nánast
óbreytt milli ára.
Fjármagnskostnaður varð um
330 milljónir og hækkaði um 51
mifljón milli áia eða um 18%.
Hagnaður af rcglulegri starfseml
varð um 4 milljónir á móti 52
mifljónum árið áður. Að teknu til-
Iftí tíl skatta og ýmissa óreglulegra
liða verður niðurstaðan hagnaöur
uppá u.þ.b. 10 mifljónir.
Samkvæmt nýjum samvinnulög-
um ber samvinnufélögum að gera
samstæöureikninga þar sem dótt-
urfyrirtæki eru tekin með, en því
verid er ekki lokið enn. Þó er ljóst
að verulegur halfl er á sumum
dótturíyrirtækjanna og að
verður á samstæðunni í belld. -E'
SIGRIÐUR DUNA VERÐ-
UR FULLTRÚIÍSLANDS