Tíminn - 10.09.1993, Blaðsíða 1

Frétta-Tíminn...Frétta-síminn—68-76-48—Frétta-Tíminn...Frétta-síminn—68-76-48—Frétta-Tíminn...Frétta-síminn—68-76-48.
h
BMW8I
Föstudagur
10. september 1993
170. tbl. 77. árg.
VERÐILAUSASÖLU
KR. 125.-
1993 árgangur af ýsu gæti orðið í góðu meðallagi. Lítið um karfa-, grálúðu- og blálönguseiði
en mikið af hrognkelsum:
Seiðavísitala loðnu með
því hæsta síðan 1976
Skipulagsbreytingar hjá
dagblaðinu Tímanum.
Stjómarformaður Mót-
vægis hf:
Verulegur
erá
Margt virðist benda til þess að loðnuklakið hafi tekist vel i ár.
Seiðavísitala loðnu var með því hæsta sem sést hefur síðan 1976,
en hins vegar var stærð seiðanna talsvert undir meðallagi.
Þetta kemur m.a. fram í niður-
stöðum um fjölda og útbreiðslu
seiða annarra tegunda en þorsks, úr
nýafstöðnum seiðarannsóknarleið-
angri skipa Hafrannsóknastofnun-
ar.
En það er ekki bara að gott árferði
sé hjá loðnunni því seiðavísitala ýsu
var nálægt meðaltali síðustu 10 ára
og miklu hærri en á árunum 1991 -
1992. Að mati vísindamanna hjá
Hafró benda fyrstu vísbendingar
um stærð 1993 árgangs ýsu til þess
að hann gæti orðið í góðu meðal-
lagi.
Þótt karfaseiði hafi fundist að
venju mest á öllu rannsóknarsvæð-
inu í Grænlandshafi og útbreiðsla
seiðanna hafi verið svipuð og í fyrra,
var mun minna um þau í ár. Seiða-
vísitala karfaseiða var aðeins þriðj-
ungur vísitölunnar 1992 og langt
fyrir neðan meðaltal síðustu 10 ára.
Þá fengust ennfremur mjög fá grá-
lúðu- og blálönguseiði í leiðangrin-
um og mun minna en undanfarin
ár. Seiði ýmissa annarra tegunda
fundust, en þau voru yfirleitt fá af
hverrri tegund nema skrápflúru-
seiði, sem voru mun fleiri en í fyrra.
Aftur á móti var eins og svo oft áð-
ur mikið um sandsíli, bæði seiði og
ungviði. Þau voru útbreiddari en oft
áður og þéttust út af Norðurlandi.
Ennfremur var meira um hrogn-
kelsi en í fyrra og var mest um þau
einnig út af Norðurlandi.
Töluvert flæði hlýsjávar var vestur
um Dohrnbanka og Grænlandshaf
og sjávarhiti hár. Einnig einkennd-
ist ástand sjávar fyrir sunnan land af
háu hitastigi. Aftur á móti dró köld
tunga frá Austur- Grænlands-
straumnum úr flæði hlýsjávar
norður fyrir land og þá einkum út af
vestanverðu Norðurlandi og Vest-
fjörðum. Austur var hitastigið
fremur lágt og þá sérstaklega í yfir-
borðslögum þar sem lítillar uphit-
unar gætti í sumar.
Sökum óvenjumikils hafi's, miðað
við árstfma við Vestfirði, í Græn-
landssundi og suður með strönd A-
Grænlands, tókst ekki að rannsaka
hafsvæðin við A-Grænland og í
Grænlandssundi. -grh
Útgjöld framhaldsskóla- og háskólanema hafa aukist
mikið með tilkomu bókaskattsins:
Bókakostnaður
getur farið upp
fyrir fjörutíu
þúsund krónur
Ekki er óalgengt að nemendur í framhaldsskólum þurfi að greiða á
bilinu 30-40 þúsund krónur fyrir námsbækur á þessu hausti. is-
lenskar námsbækur hafa hækkað á bilinu 14-20% vegna tilkomu
bókaskattsins. Erlendar námsbækur hafa einnig hækkað vegna
gengisfellinga.
Mjög mismunandi er hvað náms-
menn þurfa að verja miklum fjár-
munum til bókakaupa. Margir geta
komist af með fáein þúsund með því
að komast yfir gamlar bækur, en
aðrir þurfa að kaupa bækur fyrir
tugi þúsunda. Skiptibókamarkaðir
hafa eflst mikið á seinni árum, en þó
líkast til aldrei eins og í haust. Bók-
salar telja að veltan á skiptibóka-
mörkuðum hafi aukist um allt að
50% frá því í fyrra. Skiptibókamark-
aðimir ganga þannig fyrir sig að
námsmenn leggja inn gamlar bæk-
Sex bílar
rákust á
Sex bflar lentu í árekstri á Miklu-
braut f fyrranótt Gatnagerða-
menn voru við vinnu í götunni og
höfðu lokað annarri akgreininni.
Af einhverjum ókunnum orsökum
stöðvaði bfll á hinni akgreininni.
Skipti engum togum að bflar
komu og óku hver aftan á annan.
Lögreglubfll kom að og stöðvaði
umferð um götuna, en þá kom bfll
á mikill ferð og ók á lögreglubfl-
inn.
Alvarleg meiðsl urðu ekki á fólki
en eignartjón varð mikið.
ur sem þeir þurfa ekki lengur á að
halda en kaupa aðrar í staðinn.
Nýnemar geta ekki nýtt sér skipti-
bókamarkaðina eins og eldri nemar
því að þeir eiga engar bækur til að
skipta. Nemendur sem Tíminn
ræddi við sögðu að nýnemar væm
líkast til sá námshópur sem væri
með hæstan bókakostnað. Dæmi
væru um að nemendur þyrftu að
greiða 50 þúsund fyrir námsbækur.
Algengur bókakostnaður væri hins
vegar á bilinu 30-40 þúsund krónur.
Bókakostnaður í Háskólanum er
mjög mismunandi milli deilda, en
þeir sem Tíminn ræddi við sögðu að
bókakostnaður háskólastúdenta
væri ekki ólíkur kostnaði framhalds-
skólanema. Háskólanemar séu hins
vegar tregari en framhaldsskóla-
nemar til að selja gamlar námsbæk-
ur. Námsbækur í Háskóla séu ein-
faldlega eigulegri bækur en náms-
bækur í framhaldsskóla.
íslenskar námsbækur er um 14-
20% dýrari í haust en þær voru í
fyrra. Astæðan er 14% virðisauka-
skattur sem Iagður var á allar bækur
1. júlí síðastliðinn. Gengisfellingin í
sumar hefur einnig áhrif á bókaverð.
Hún veldur því að erlendar náms-
bækur hækka í verði og sama gildir
um endurprentanir á íslenskum
bókum. Endurprentaðar íslenskar
námsbækur hafa hækkað um 19-
20% frá því í fyrra vegna gengisfell-
ingarinnar og bókaskattsins. -EÓ
Sumarkaup framhaldsskólanema er fljótt að fara þegar kaupa þarf náms-
bækur fyrir tugl þúsunda króna. Tfmamynd Ámi Bjama
ritstjóra-
stööunni
Stjóm Mótvægis hf, útgáfufé-
lags um dagblaðið Tfmann, hélt
fúnd f fyrradag með starfsfólki
Tímans. Jón Sigurösson stjórn-
arformaður greindi frá þvf að
ákveðið hefði verið að segja upp
flestöllum starfsmönnum
blaðsins frá og með næstu mán-
aðamótum. Þetta væri gert
vegna þess að fyrirsjáanlega
þyrfti að gera breytingar á
rekstri félagsins og á útgáfu
Tímans.
Auglýst hefur verið eftir nýjum
ritsfjóra Tímans og sagði
stjómarformaður að þetta væri
í fyrsta sinn sem slfkt fyrir-
komulag væri haft við ráðningu
ritstjóra dagblaðs á íslandi. Jón
sagði að verulegur áhugi væri
fyrir ritstjórastöðunni og all-
margar umsóknir þegar borist
um hana.
Óhjákvæmilegt hefði verið tal-
ið að segja upp starfsfólki m.a.
til þess að nýr ritstjóri gæti
komið að hreinu borði. Þó væri
stefint að því að sem flestir
starfsmenn á bæði ritstjóm og í
öðrum störfum yrðu endur-
ráðnir þegar rekstur félagsins
og útgáfa blaðsins hefði verið
endurskipulögð.
Uppsagnirnar taka gildi sem
fyrr segir um næstu mánaða-
mót en starfsaldur starfsmanna
er mismunandi og uppsagnar-
frestur því mislangur. Þá starfa
nokkrir verktakar fyrir blaðið
og hafa þvf engan uppsagnar-
frest og sagði stjómarformaður
að þeirra mál yrðu skoðuð sér-
staklega.
—*á
íslandsbanki neitaði að færa verðbréf í eigu Félags starfsfólks í
veitingahúsum yfir til Sparisjóðs Reykjavíkur nema að fá hátt í milljón
í þóknun. Verkalýðsfélög:
Mörg félög íhuga að
hætta viðskiptum
við íslandsbanka
„Við höfum að mörgu leyti átt ágætis samskipti við íslandsbanka i
tímans rás. En það sem olli okkur verulegum vonbrigðum var þeg-
ar við ætluðum aö færa þau verðbréf sem viö eigum í geymslu og
innheimtu hjá íslandsbanka yfir i Sparisjóð Reykjavíkur sl. vor. Þá
neitaði íslandsbanki að gera þaö nema gegn því að fá hátt í eina
milljón króna í þóknun.
Þetta er auðvitað ekkert annað en
ákveðin fjárkúgun sem er óútkljáð
við bankann og verðbréfin eru þar
enn. Það kemur auðvitað ekki til
greina að láta þvinga sig svona fyrir
það eitt að afhenda okkur eigin
bréf,“ segir Sigurður Guðmunds-
son, formaður Félags starfsfólks í
veitingahúsum.
Félagið á ekki hlut í íslandsbanka
en hins vegar í Eignarhaldsfélagi Al-
þýðubankans. Þá hefur félagið einn-
ig fært að mestu sín viðskipti frá ís-
landsbanka og yfir til Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis.
Sigurður segir að það hafi félagið
gert á sínum tíma vegna þess að því
buðust hagstæð kjör hjá Sparisjóðn-
um. Vitað er um fleiri verkalýðsfélög
og jafnvel lffeyrissjóði sem eru að
hugsa um að færa viðskipti sín frá
íslandsbanka yfir til annarra banka-
stofnana.
Svo virðist sem töluverðrar
óánægju sé farið að gæta meðal ein-
stakra verkalýðsfélaga og einnig líf-
eyrissjóða út í íslandsbanka og m.a.
vegna vaxtastefnu hans og þjónustu
við stéttarfélögin. Skemmst er að
minnast þess þegar stjóm Dags-
brúnar mótmælti vaxtastefnu Is-
landsbanka hér um árið með því að
taka út fé á reikningi sínum í bank-
anum og lagði það inn á reikning í
öðrum banka.
Þá hefur stjóm Einingar á Akureyri
ákveðið að selja hlutabréf sín í bank-
anum. Hlutafé félagsins í bankanum
er um 8 milljónir króna. Sökum
þess hve gengi hlutabréfa bankans
er lágt, eða um 0,80, ætlar stjóm fé-
lagsins að bíða í einhvern tíma með
söluna. -grh