Tíminn - 16.03.1994, Page 7

Tíminn - 16.03.1994, Page 7
Mi&vikudagur 16. mars 1994 WgpMBffl -jTr 'IUOSbu.tliw'iiM Hjúkrunarfrœöingar vilja alla sjúkraliöa sem sína undirmenn, en ekki undir stjórn lœkna: Lagt til að læknar megi ráða sjúkraliða „Verksvið sjúkraliða verði breytt og aukið, þeim verði heimilt aö starfa á læknasviði til viðbótar því að starfa á hjúkrunarsviði." Út af þessari tillögu sprakk nefndin, sem Sighvatur Björgvinsson skipaði fyrir tveim árum til þess ab endurskoða lög um sjúkraliða. Að sögn Kristínar Guðmunds- dóttur, form. SLFÍ, vom for- menn hjúkrunarfélaganna (HFÍ og Fhh.), sem sátu í nefndinni, ósáttir við að verksvið sjúkraliða verði breiðara eða víðfeðmara og skiluðu því séráliti. En meirihluti nefndarmanna leggur til að auk þess sem sjúkraliðar starfi á hjúkrunarsviði undir stjóm hjúkmnarfræðinga, eins og verið hefur, þá megi þeir einnig starfa á læknasviði undir stjóm læknis, sem sem er nýmæli. Formaður Sjúkraliðafélagsins Framsóknarfélag Ölfushrepps og Sjálfstæðisfélagib Ægir, Ölfusi, gangast fyrir sameigin- legu prófkjöri laugardaginn 19. mars kl. 10-21 í Gmnn- skólanum í Þorlákshöfn. Öllum kosningabæmm stuðn- ingsmönnum þessara lista, sem lögheimili eiga í Ölfushreppi, er heimilt að kjósa. Þátttakendur fyrir Framsóknar- félagið em eftirtaldir: Þórarinn Snonason, Vogsósum. Þórður Ólafsson, Lyngbergi 6. Baldur Loftsson, Básahrauni 6. segir störf og skoðanir meiri- hluta nefndarmanna m.a. hafa mótast af viðhorfum fjölmargra lækna og samtaka þeirra, sem telji mikla þörf fyrir breytta skip- an mála, er fæli í sér aukið verk- svið sjúkraliða. Væri óviðunandi aö læknum sé óheimilt að ráða sjúkraliða til starfa undir þeirra stjóm. Þessi sjónarmið hafi haft vemleg áhrif á meirihlutann við tillögugerðina. Samkvæmt fmm- varpinu felst eftirfarandi í tillög- um meirihlutans: - Að sjúkraliðar hafi fortakslaus- an rétt til sjúkraliðastarfa. Aðeins verði heimilt að ráða ófaglærða starfsmenn tímabundið í að- hlynningarstörf, ef sjúkraliðar fást ekki. - Verksvið sjúkraliða verði breytt og aukið. Þeim verði heimilt að starfa á læknasviði til viöbótar því að starfa á hjúkmnarsviði. Benedikt Thorarensen, Bása- hrauni 43. Edda Laufey Pálsdóttir, Klébergi 7. Gísli Hraunfjörðjónsson, Odda- braut 4. Hrönn Guðmundsdóttir, Eyja- hrauni 12. Ingibjörg Sverrisdóttir, Hvoli II. Kolbrún Sigurjónsdóttir, Odda- braut 24. Sigurður Garðarsson, Eyja- hrauni 15. Sigurjón Sigurjónsson, Selvogs- braut 29 ■ - Grannnámi sjúkraliða verði breytt. Frá og með skólaárinu 1994 taki það mið af auknu verk- sviði, þ.e. störfum á læknasviði einnig. - Meiri festu verði komið á viö- bótarnám sjúkraliða, sem miði að því að sjúkraliðar auki hæfni sína til að takast á við aukið verk- svið. - Skoðað verði hvort hyggilegt sé að leggja niður launað nám sjúkraliða til að gera það mark- vissara. - Tekið verði upp samráð á veg- um menntamálaráðuneytisins, sem hafi eftirlit með námi sjúkraliða. Minnihluti nefndarinnar, þ.e. formenn hjúkrunarfélaganna (sem nú er búið aö sameina í eitt) leggur hins vegar til að 5. grein laga um sjúkraliða verði eins og hún var í lögum frá 1984. Felld veröi niður heimild, sem kom inn í lög um sjúkraliða 1989, um að sjúkraliði mætti starfa undir stjóm læknis þar sem hjúkmnarfræðingur fáist ekki til starfa. Jafnframt gerir minnihlutinn tillögu um að nám sjúkraliða breytist þannig að meiri áhersla verði lögð á öldrunarhjúkrun. Ingimar Sigurðsson forstjóri var formaður nefndarinnar, en auk hans sátu í henni Matthías Hall- dórsson aðstoðarlandlæknir; for- maður og framkvæmdastjóri SLFÍ, Kristín Á. Gunnarsdóttir og Gunnar Gunnarsson, og for- menn hjúkmnarfélaganna Vil- borg Ingólfsdóttir (HFÍ) og Ásta Möller (Fhh.). - HEI Sameiginlegt prófkjör 7 „Kalt stríö" í Reykjavík Snjórinn, sem féll í höfubborginni ívikunni, olli mörgum bílstjórum eríib- leikum. Eigandi þessa Trabants fékk sinn skammt af eríiöleikum, því hann lagbi bnnum í stæbi merkt Prentsmibju Cubjóns Ó. Prentsmibjumenn brugbust ókvœba vib og fengu gröfu til ab moka snjónum þannig til, ab „ Trabbinn" lokabist inni. Vinnudagurinn hjá eiganda þessa sjaldséba austantjaldsbíl endabi því meb miklum og köldum snjómokstrí til ab ná bílnum út úr þessarí prísund, sem hann hafbi þó ekki verib varabur vib. Haft var á orbi ab í Ijósi snjósins og bíltegundarínnar vœrí rétt ab kalla þetta „ kalt Stríb ". Tímamynd cs Framsókn á ísafiröi: Kristinn Jón Framboðslisti Framsóknar- flokksins á ísafirði til komandi bæjarstjómarkosninga hefur veriö ákveðinn. Kristinn Jón Jónsson, rekstrarstjóri og bæjar- fulltrúi flokksins, skipar efsta sæti listans eins og við síðustu kosningar. í öðm sæti framboðslistans er Magnús Reynir Guömundsson framkvæmdastjóri, 3. Inga Ól- Kjartan er í ferðablaði Tímans á laugardag var ranghermt að Helgi Jó- hannsson hjá Samvinnuferð- um-Landsýn væri formaður Fé- lags íslenskra ferðaskrifstofa. í efsta sæti afsdóttir sölustjóri, 4. Elías Oddsson framkvæmdastjóri, 5. Guðríður Sveinsdóttir íþrótta- kennari, 6. Einar Hreinsson sjávarútvegsfræðingur, 7. Sigrún Vernharðsdóttir húsmóðir, 8. Gréta Gunnarsdóttir húsmóðir, 9. Pétur Bjamason fræðslustjóri og 10. sæti skipar Sesselja Þórð- ardóttir, starfsmaður heimilis- hjálpar. -grh formaöur Hiö rétta er að Helgi er fyrrver- andi formaður, en núverandi formaður er Kjartan Lámsson. Þeir em beðnir velvirðingar á þessum mistökum. -ÁG Sníkjudýriö Cryptosporidium oft fundist hér í mönnum á síöustu árum og reyndist mjög útbreitt í húsdýrum: Gródýr hafa fundist í börnum Gródýr af ættkvíslinni „Crypto- sporidium" hefur á allra síðustu ámm fundist í mönnum á ís- landi. Sýkingar, einkum í böm- um, era staðfestar á hverju ári í Tilraunastöbinni á Keldum. Við leit að sníkjudýrinu, sem gerð var 1990/91 í um 500 sýnum úr 27 dýrategundum, kom síðan í ljós að Cryptosporidium fannst í 5 af 17 tegundum spendýra, 3 af 7 fuglategundum, en engum af 3 tegundum laxfiska. Líklegt þykir að menn hafi í mörgum tilvikum smitast af dýram. Engin lyf, sem gefin em mönn- um, em ennþá þekkt til að halda sýkingum í skefjum. Erlendis veldur þessi sníkill oft faraldri í húsdýrum og dregur þá stundum suma einstaklinga til dauða. Lík- legt þykir að Cryptosporidium hafi valdið dauða þriggja folalda sem athuguð vom í þessari rann- sókn á Keldum. Frá þessari rannsókn segir í Dýra- læknaritinu í grein Karls Skímis- sonar, Matthíasar Eydal og Sig- urðar H. Richter, dýra- og líffræð- inga í Tilraunastöð HÍ í meina- fræöi á Keldum. Gródýri af ættkvíslinni Cryptosporidium segja þeir fyrst hafa verið lýst 1907. Ættkvíslinni var þó lítill gaumur gefinn næstu sjö áratugi, enda menn almennt ekki áttað sig á því að þessi gródýr væm sjúkdómsvaldandi. Aðrir þekktir fulltrúar gródýranna hér á landi em bogfrymill, hníslar og hold- mærur. Erlendis var sjúkdómum af völd- um Cryptosporidium fyrst lýst í kálfum árið 1971, en í mönnum 5 ámm síðar. Upp úr 1980 fóm menn að átta sig á að sýkingar væm algengar bæöi í mönnum og dýmm um allan heim, m.a. í öll- um helstu húsdýmm og gæludýr- um. Árið 1985 var farið aö svipast um eftir Cryptosporidium í saursýn- um úr fóíki, sem send vom til rannsókna á Keldum vegna grans um sníkjudýrasýkingar. í árslok 1991 höfðu fundist þar 21 tdlfelli í mönnum og var meirihluti þeirra böm í dreifbýli. Því vaknaði fljót- lega gmnur um að Cryptosporidi- um væri landlægt sníkjudýr í dýr- um hér á landi og gæti, a.m.k. í sumum tilfellum, verið upp- spretta áðumefndra sýkinga í mönnum. Markmið rannsóknarinnar 1990-91 var aö leita að sníkjudýr- inu, kanna smittíöni og út- breiöslu þess. Af spendýmm reyndist smitunartíðni mest í fol- öldum og kálfum (50%), síðan lömbum (19%), kettlingum (11%) og grísum (5%). í fuglum var sníkjudýrið algengast í kjúk- lingum (21%), en einnig fannst það í tveim hröfnum og einum hvitmávi. Rannsóknimar leiddu í ljós að sníkjudýrið fannst í einni eða fleiri dýrategundum á meira en þriöjungi (36%) þeirra staöa, víös vegar um land, sem sýni vom frá. „Má ætla aö Cryptosporidium í þeim íslensku lömbum, kálfum Líklegt er talib ab menn hafi smitast af dýrum. og folöldum þar sem fleiri tugir eða hundmð þolhjúpa sáust í sjónsviði smásjár viö 600-falda stækkun, hafi staðið viðkomandi einstaklingum vemlega fyrir þrif- um," segja sérfræöingamir. Sjúkdómurinn hefur mest verið rannsakaður í mönnum. Algeng- ustu einkenni em mikill niöur- gangur, sársaukafullir krampar í meltingarvegi og þyngdartap. Sjaldnar fylgir ógleði, uppköst og hiti. Einkennin vara venjulega frá nokkmm dögum til tveggja vikna. Böm þarf stundum að leggja inn á sjúkrahús vegna mik- ils vökvataps. í fólki með skert ónæmiskerfi, einkum eyðnisjúklingum, getur sníkjudýrið valdiö langvarandi og lífshættulegum sjúkdómum. Eftir sýkingu hafa einstakling- arnir myndaö ónæmi gegn sníkjudýrinu, sem ver þá fyrir frekari sýkingum meðan ónæmis- kerfi þeirra starfar eðlilega. -HEI

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.