Tíminn - 29.03.1995, Qupperneq 4

4
Mibvikudagur 29. mars 1995
9mftm
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
. Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: |ón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 6B1600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tfmans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmiöja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb ílausasölu 150 kr. m/vsk.
Menntun og
skólastarf
Nú sér væntanlega fyrir endann á langvinnu
kennaraverkfalli eftir ab samningsaðilar sam-
þykktu miðlunartillögu sáttasemjara. Verkfall
kennara var fariö að reyna á alla, enda var það
langt og erfitt. Ekki bitnaði það síst á hinum
fjölmörgu nemendum skólanna, sem urðu að
þreyja þorrann og góuna í orðsins fyllstu
merkingu meðan deilan stóð yfir.
Það verkefni bíður nú að ljúka skólaárinu.
Það er erfitt og krefst þess að allir leggist á eitt.
Mestu máli skiptir að um þessa vinnu takist
gott samkomulag og friður ríki í skólastarfinu.
Margir hafa orðið fyrir fjárhagslegu tapi í
þessum vinnudeilum, ekki síst nemendur sem
stunda nám fjarri sinni heimabyggð. Dæmi
eru um það að nemendur framhaldsskóla leigi
dýrt húsnæði yfir námstímann. Lenging
námstímans veldur því miklum kostnaðar-
auka. Það væri full ástæða til þess að fylgjast
vel með hverjar afleiðingar þessi langa stöðv-
un hefur, því vera má að einmitt þessir nem-
endur þurfi sérstaka aðstoð til þess að ljúka
sínu námi.
Hæfir kennarar eru lykillinn að góðum skól-
um. Því er nauðsyn á að sú breyting, sem verð-
ur nú á kjörum kennara, laði hæft fólk að skól-
unum. Með þessu er ekki verið að halda fram
að kennarastéttin sé óhæf, langt í frá. Hins
vegar býður langvarandi óánægja með kjörin
heim atgervisflótta úr kennarastétt, ef að ein-
hverju er að hverfa annars staðar. Svo hefur
ekki verið að undanförnu.
Menntun er lykilatriði í nútíma samfélagi.
Þær þjóðir, sem hafa besta skóla, ná lengst í
heimi samkeppninnar. Þessar staðreyndir
virðast vera að skýrast fyrir stjórnmálamönn-
um, því allir stjórnmálaflokkar hafa mennt-
unarmál á stefnuskrá sinni fyrir komandi
kosningar.
Þau verkefni, sem fyrir liggja, eru einkum í
því fólgin að bæta skólana, auka rannsóknir
og tengja námsbrautir atvinnulífinu í land-
inu. Þrátt fyrir þetta má ekki missa sjónar af
því að menntunin sjálf stendur ætíð fyrir sínu
og er hluti af mannlegri reisn og sjálfsöryggi.
Þess vegna er hún eftirsóknarverð og þarf áð
falla öllum í skaut, án tillits til efnahags eða
búsetu.
Því miður hefur miðað aftur á bak en ekki
áfram í þessum sökum síðustu árin. Þeirri þró-
un þarf að snúa við. Það er skylda þeirra, sem
taka við stjórn landsmála eftir kosningar.
Agnes og kaffibletturinn
Þab hýinabi heldur betur yfir
Garra þegar hann barbi laugar-
dagsblab Moggans augum. Þar gaf
ab líta hvorki meira né minna en
þriggja síbna grein um Samband
íslenskra samvinnufélaga eftir
sérfræbing blabsins og þjóbarinn-
ar allrar í samvinnumálum,
Agnesi Bragadóttur menningar-
ritstjóra. Ekki nóg meb þab, held-
ur fylgdi hátíblegt loforb um ann-
ab eins í þremur næstu tölublöð-
um. Hér ábur fyrr skemmti Garri
sér oft konunglega vib ab lesa
umfjöllun sérfræðingsins um SÍS.
Þab má eiginlega segja að Mogg-
inn hafi ekki verið nema svipur
hjá sjón undanfarin ár, þar sem
það hefur hreinlega ekki sést staf-
krókur frá Agnesi um samvinnu-
málin.
Hún skrifaði líka svo einstak-
lega skemmtilegan stíl, hún
Agnes. Og knappan. Hann var
einhvern veginn svo blíbur, gagn-
orbur og mjúkur ab Garri fékk
hreinlega gæsahúb í hvert skipti
sem hann las eitthvab eftir hana.
Var þá alveg sama hversu oft
hann las greinarnar hennar, alltaf
hríslabist torræður hrollurinn
niður hryggsúluna. Garri hafbi
umtalsverðar áhyggjur af þessu á
tímabili fyrir nokkrum árum og
spurbi sálfræbinginn sinn hvern-
ig stæbi eiginlega á þessu, hvort
verib gæti að hann væri kominn
meb þennan SÍS-sérfræðing inn í
dulvitundina eða eitthvað enn
verra.
Út úr skápnum, Agnes
Sálfræðingurinn taldi aðrar
ástæbur liggja þarna að baki; vildi
ekki fara nánar út í það, en
minntist þó eitthvað á ab þessi
stíll Agnesar minnti á stíl laumu-
framsóknarmanna. En það em
framsóknarmenn sem bæla niður
sínar dýpstu pólitísku tilfinning-
ar, semsé viburkenndu ekki fyrir
sjálfum sér eba öðrum að þeir
væru framsóknarmenn og ættu
því eftir ab koma út úr skápnum.
GARRI
Garri skildi nú aldrei hvað hann
átti við meb því.
Annars var Garri búinn ab
steingleyma þessu öllu saman,
þegar hann fór að fletta laugar-
dagsmogganum. Við fyrstu sýn
virtist þetta ósköp venjulegur
Moggi: stríb í útlöndum á forsíð-
unni, Grettir, Ljóska og Smáfólkib
og síðan Davíb formabur á bak-
síðunni. En þá birtist skyndilega
SÍS-gamla eftir Agnesi Bragadótt-
ur! Garri klórabi sér í úfnum koll-
inum og nuddaði laugardagsstír-
urnar svolítib betur úr rauðleitum
augunum. Því næst teygbi hann
sig í hálfétna braubsneib meb
KEA-kindakæfu og velti um leib
fullum kaffibolla yfir hvítan,
heklaban borðdúkinn, sem frúin
var nýbúin ab þvo og strekkja fyr-
ir afmæliskaffi sem hún ætlabi ab
halda háaldrabri móbur sinni síb-
ar um daginn. Þá vaknabi þessi
gamla tilfinning til lífsins. Gæsa-
húbin spratt fram á herbablöbun-
um og torræbur hrollurinn hrísl-
abist nibur hryggsúluna.
Leynifundir og
iaumuspil
Þab hýrnabi sannarlega yfir
Garra við ab átta sig á þessum
ánægjulegu tíbindum. Loksins
var eitthvað af viti í þessum
Mogga og fyrirheit um ab þab
yrbi aftur þrisvar sinnum í vibbót!
Nú, eftir þrjár þriggjasíbna breið-
síbur, er torræbur hrollurinn í al-
gleymingi. í dag veit Garri og skil-
ur og nýtur þess ab lesa sér til um
öngstræti leyndardómsfullra at-
burba og leynifunda, samsæri og
sundurlyndi, sem sagt alla þá dul-
arfullu atburði sem gerðust á
Kirkjusandinum, en enginn vissi
um, ekki einu sinni þeir sem þátt
tóku í þeim.
En þrátt fyrir hamingjuna með
ab Mogginn hafi nú vakib upp
SÍS-riddara sinn, getur Garri ekki
annab en tekib undir með Jó-
hannesi úr Kötlum þegar hann
segir í Sóleyjarkvæðum: „Gömul
útslitin gáta þó / úr gleðinni dró."
Er ekki einhver góbhjörtub kona,
sem getur gefib Garra ráb til ab ná
allstórum kaffibletti úr hvítum
dúk, heklubum af langalang-
ömmu og hefur gengib í erfðir
kynslóð fram af kynslób?
Garri
Hver er höfundur sápuóperunnar?
Fyrir tuttugu árum lögbu Banda-
ríkjamenn nibur rófuna í Víet-
nam og gáfust upp fyrir herjum
kommúnista og fylkingum libs-
manna þeirra í heimalandinu.
Nixon lauk stríbinu, sem Kenne-
dy og Johnson hófu og mögnubu
upp, og hlaut litlar þakkir fyrir og
einna síst frá þeim, sem harbast
gengu fram í því ab styðja mál-
stað Ho Chi Minh í háskólum og
fribarrallíum.
Á þessum ámm var mikib spil-
ab á gítara, sungið um frið og ást,
hárib látib vaxa og marijúana og
hass taldist til daglegra naub-
þurfta. Tíbarandinn á Islandi var
cngin undantekning. Mussufólk
og rokkarar elskubu frið og hass
og neyttu sýru og alls kyns efna,
sem efldu með þeim ástarþrá og
ofskynjanir.
Miklar kröfur voru uppi vestan
hafs og austan að lögleiba háss
eins og alkóhól og var enda talið
ab kannabisefni væru miklu holl-
ari og æskilegri fíkniefni en
áfengib.
Þessi áróbur var rekinn í öllum
lögum samfélagsins og þótti varla
tiltökumál þótt unga fólkib reykti
hass fremur en Camel og Chest-
erfield.
Breyttir tímar
Hass og áfengi voru aðalsmygl-
varningurinn og lengi vel voru
viburlög eitthvað svipuð fyrir þau
afbrot. Þeir, sem uppvísir vom,
töldust varla til sakamanna í hug-
um almennings. Þab breyttist síb-
ar, þegar í ljós kom ab hassib er
hættulegra en flestir hugbu og
fíkniefnalögreglu og -dómstóli
var komið á fót.
Þetta er rifjað upp vegna upp-
ljóstrana sem jabra vib ofsóknir á
hendur manni, sem yfirheyrbur
var í tengslum vib innflutning og
sölu á fíkniefnum á tímum
blómabarna og sýruhausa
skemmtanaiðnabar. Óþekktur ab-
ili stelur áratugagömlum lög-
regluskýrslum, sem eru yfirheyrsl-
ur vegna fíkniefnamisferlis á tím-
um blómabarna. Skýrslurnar eru
fjölfaldaðar og þeim dreift til út-
valinna abila. Fjölmibill telur sér
skylt ab birta gömlu gögnin.
Á víbavangi
Eftirleikurinn er farsi, sem ekki
þætti nothæfur í sápuóperu af lé-
legustu gerb. Útkoma Morgun-
póstsins var stöbvuð til ab fela
þab, sem stób í stolnu skýrslun-
um, og þar meb komst efni þeirra
á vitorb allra landsmanna. Svo
kom blaðib út og síðan hefur ekki
linnt látum og ásökunum um
hver tafði útkomuna og af hvaba
hvötum.
Fréttastjóri sjónvarpsstöbvar
ber af sér sakir og er málib orbib
hjónabandsdrama, því eiginmab-
ur fréttastjórans er eigandi blabs-
ins, sem stöbvað var, og sá sem
verib er ab velta upp úr áratuga-
gömlum málum er einn af eig-
endum sjónvarpsstöbvarinnar
sem eiginkona útgefandans vinn-
ur hjá. Ef þetta er ekki sjónvarps-
sápa, þá hvab?
Upplýsingaskylda
Ab stöbva blað til ab koma í veg
fyrir upplýsingaflæbi er öruggt til
ab vekja mikla athygli á annars
ómerkilegu máli. Þab sannaðist
hér, því um málib hefur verib
fjallað í öllum fjölmiðlum, sem
líka fengu eintök af stolnu skýrsl-
unum á sínum tíma og létu í
ruslakörfurnar.
Hvort Jón Ólafsson stundaði
vibskipti meb fíkniefni á blóma-
tímum kannabisefnanna má
liggja á milli hluta. Sjálfur segist
hann aldrei hafa verib dæmdur
og þab er ekki rengt. En að fara að
gera vebur út af því núna er vafa-
söm upplýsingaskylda við al-
menning.
Vestur í USA eru blómabörnin
komin til áhrifa og valda. Þar viö-
urkenna menn og konur í æðstu
embættum aö hafa reykt marijú-
ana á sínum sokkabandsárum,
eins og allir hini.r krakkamir. Ætli
svipað væri upp á teningnum hér,
ef út í þab væri farið?
Ab fara ab upplýsa fyrir al-
menningi eldgömul hassmál
þjónar engum eölilegum tilgangi.
Að reyna að stöðva útkomu blaös
sem upplýsir, er fáránlegt fát. Og
aö gera þab síðan aö vandamáli
hjóna og krossyfirheyra þau í fjöl-
miblum er fyrir neðan allt vel-
sæmi.
Sá eini sem sleppur, er þjófur-
inn sem stal gögnum frá lögreglu,
fjölfaldaði þau og sendi í allar átt-
ir til ab þjóna skrýtnum hvötum
sínum.
Enginn spyr um hann og alla
tilurö sjónvarpssápunnar. Hvab
erub þib aö hugsa, rannsóknar-
blaöaménn?
OÓ