Tíminn - 20.07.1995, Side 9

Fimmtudagur 20. júlí 1995

9
UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . .
Chirac til Marokkó
París — Reuter
Jacques Chirac Frakklands-
forseti hélt í gær í sína fyrstu
opinberu utanlandsferö eftir
aö hann var kjörinn í emb-
ætti. Fyrir valinu varð Mar-
okkó, og þykir þaö benda til
þess að Frakkar leggi traust sitt
mjög á Hassan Marokkókon-
ung til að hamla gegn upp-
gangi íslamskra bókstafstrúar-
manna í Norður-Afríku.
Chirac hyggst dvelja tvo
daga í Marokko áður en hann
heldur áfram för sinni um Afr-
íku þar sem hann ætlar að
hitta 14 leiðtoga Afríkuríkja að
máli.
Catherine Colonna, tals-
maður Chiracs, sagði ferðina
vera til marks um Frakkland
hyggist sýna Marokkó sérstaka
athygli í framtíðinni með hlið-
sjón af sterkum sögulegum
tengslum ríkjanna tveggja og
„hófsamri afstöðu Marokkó í
alþjóðamálum." Lýsti Col-
onna Hassad sem taismanni
„umburöarlyndrar og nútíma-
legrar íslamstrúar sem er opin
fyrir umheiminum."
Þessi afstaöa Chiracs er í
hróplegri mótsögn við afstöðu
síðustu ríkisstjórnar Frakk-
lands, stjórnar sósíalistaflokks-
ins, sem hafði horn í síðu
Hassads vegna framferðis hans
í mannréttindamálum.
Árið 1990 versnuðu sam-
skipti Frakklands og Marokkó
mjög vegna ásakana sem
komu fram á hendur stjórnar-
innar í Marokkó um mann-
réttindabrot. Síðan þá hefur
meira en 400 pólitískum föng-
um verið sleppt úr haldi í Mar-
okkó, og illræmdu fangelsi í
eyðimörkinni verið lokað, en
engu að síður hafa mannrétt-
indasamtök áfram sakað
stjómina um að handtaka fólk
af stjórnmálaástæðum, falsa
kosningaúrslit og að taka ekki
á spillingu í lögreglunni. Hass-
ad konungi mislíkaði einnig
þegar Mitterand, þáverandi
Frakklandsforseti, ákvað aö
þróunaraðstoð yrði bundin
þeim skilyrðum að stjórnarfar
í þeim ríkjum sem hana hlytu
lacques Chirac.
verbi gert lýðræðislegra og
frjálslyndara. Leit Hassad á
þessa kröfu sem íhlutun í inn-
anríkismálefni.
Fólk sefur oð meöaltali minna en fyrir 100 árum:
Gamli góbi síbdegisblund-
urinn ab komast í tísku
Vibhorfsbreyting er að verða
meðal toppanna í viðskiptalífinu
víða um heim gagnvart því að fá
sér blund á daginn. í stabinn fyr-
ir aö líta á slíkt sem merki um leti
og aumingjaskap eru menn farn-
ir aö átta sig á kostunum við þab
ab fá sér eftirmibdagslúr.
Þeir eru farnir aö kalla þetta
„power-napping" — að fá sér
„orkublund" — og kannski er
þaö bara nafninu að þakka, en
þetta er óðum að komast í tísku
meöal framkvæmdastjóra og
annarra æðstu yfirmanna í vib-
skiptafyrirtækjum í Bandaríkjun-
um, Japan og víbar.
„Okkur er að takast að breyta
viðhorfi fólks í þá áttina að þab
fái sér blund," segi James Maas,
prófessor í sálfræði við Cornell
háskóla. „Fimmtán mínútna
blundur er endurnærandi og gef-
ur manni næga orku til þess aö
spretta á fætur og komast í gegn-
um það sem eftir er af deginum."
Maas hefur haldið fjölda fyrir-
lestra og námskeiða fyrir starfs-
fólk fýrirtækja víða um heim þar
sem hann hvetur fólk til að taka
frá smástund á hverjum degi til
að fá sér lúr. M.a. hefur honum
tekist aö fá fyrirtæki á borö við
Eastman Kodak, Pepsi Co og Sea-
gram í Bandaríkjunum til aö taka
upp þennan sið.
Og IBM er farib aö hvetja fram-
kvæmdastjóra sína til að líta á
hvíldartíma sem notaður er til
svefns sömu augum og kaffitima.
Jerry Kay, sem er einn af yfir-
mönnum IBM í Sydney í Ástral-
íu, segir m.a.: „Ef menn taka frá
þótt ekki sé nema nokkrar mín-
útur á degi hverjum til aö hvíla
sig aukast afköstin til muna."
Hann segist vilja koma fram-
kvæmdastjórum fyrirtækisins í
skilning um það „hve mikilvæg-
ur svefninn er og hve mikilvægt
það er að vera vel vakandi þegar
ákvaröanir eru teknar, frekar en
aö þeir haldi að þeir þurfi ab
vinna 24 tíma á sólarhring til
þess að ná árangri."
„Á tímabilinu milli kl. tvö og
fjögur á daginn færist yfir okkur
einhver höfgi," segir Maas.
„Stundum kennum við of mikl-
um herbergishita, þungum há-
degismat eba leiðinlegum fundi
Ungverjar gera tíma-
mótasamkomulag
Búdapest — Reuter
Ungverska ríkisstjórnin og
samtök Gyöinga hafa gert meö
sér tímamótasamkomulag um
það hvernig fara skuli ab því aö
koma eignum, sem teknar voru
frá Gyöingum á tímum seinni
heimsstyrjaldainnar, aftur til
sinna fyrri eigenda.
Þaö voru fulltrúar frá World
Jewish Restitution Organisation
(WJRO), sem er alþjóðleg stofn-
un sem sér um aö endurheimta
. fyrri eigur Gyöinga, ásamt ung-
verskum Gybingasamtökum og
ríkisstjórn Ungverjalands, sem
undirrituðu samkomulagiö.
„Þetta eru merk tímamót,"
segir Israel Singer, aöalritari Al-
þjóöarábstefnu Gyöinga (World
Jewish Congress) og annar for-
manna WJRO. „Ungverjaland
veröur fyrsta ríkiö í miö- og
austur Evrópu sem tekur á þessu
málefni í heild sinni."
Samkomulagiö felur þaö í sér
aö settar veröa á stofn tvær
nefndir, önnur á aö fá botn í
lagalegar og tæknilegar hliðar á
skaöabótum vegna eignanáms-
ins, en hin á aö fara yfir þau
skjöl sem þarf til að ganga úr
skugga um hvort kröfurnar sem
settar eru fram séu réttmætar.
Nefndirnar eiga ab skila
skýrslum í lok september á
þessu ári.
Þegar samkomulag hefur
náöst um endanlega skrá yfir
þær eigur sem skila á aftur veröa
þær afhentar sérstakri stofnun í
Ungverjalandi sem sér um að
ráöstafa þeim í þágu Gybinga í
Ungverjalandi.
Singer vildi ekki leggja mat á
það hve miklar eignakröfur
muni koma frá Gyöingum
vegna eigna í Ungverjalandi, en
sagöi aö þær yrðu vafalaust
verulega miklar, því fyrir heims-
styrjöldina bjuggu meira en
800.000 Gyöingar í Ungverja-
landi.
um, en í raun og veru eru .þetta
vibbrögö við svefnskorti."
Maas heldur því fram að fólk
sofi núorðið að meðaltali 20%
minna á nóttinni en fyrir 100 ár-
um. Þessi þróun hafi byrjað þeg-
ar rafmagnsljósiö kom til sög-
unnar, og síöan versnað um all-
an helming eftir að menn þurftu
aö fara aö standa í viðskiptum
milli fjarlægra heimshluta og
ólíkra tímabelta.
„Það var verið að fárast út í
Ronald Reagan fyrir þaö að hann
fékk sér blund á miðjum degi, en
hann sýndi þar mikil hyggindi.
Winston Churchill fékk sér líka
alltaf blund á daginn."
Rannsóknir hafa sýnt fram á
að 20 mínútna svefn nægir til aö
vinna upp svefntapið, en lengri
svefn en það getur gert illt verra.
„Vandamáliö viö aö fá sér
klukkutíma blund er að viö för-
um yfir í „delta-svefn", sem er
dýpsta stig svefnsins, og þegar
menn vakna eftir þaö eru þeir
hálfringlaöir og syfjulegir í hálf-
tíma á eftir."
Byggt á The Sunday Times
Ab njóta þess ab lenda í
umferbarteppu
Mikilli bílaeign fylgja um-
feröarteppur. Unga kynslóðin í
Þýskalandi virðist vera búin að
finna eins konar lausn á þessu
vandamáli: menn verða bara
að kunna aö njóta þess að
lenda í umferðarteppu. í könn-
un sem gerð var í Þýskalandi
segjast 26% ungra Þjóðverja
líta á þab að hanga fastur í um-
feröarteppu sem dægradvöl.
Ekki nema einn af hverjum tíu
sagöist finna til innilokunar-
kenndar eða bílveiki þegar þeir
sitja í bíl sínum á troðfullum
vegum og komast hvergi. Lyk-
ilatriðiö er að gób loftræsting
sé í bílnum, bílasími sé með í
förinni og geislaspilari helst
líka.
Senda ólöglega innflytj-
endur aftur heim
Frakkland, ásamt Belgíu,
Hollandi og Þýskalandi,
sendu í gær alls 43 ólöglega
innflytjendur frá Zaire aftur
til síns heimalands meö flug-
vél. Þrír Zaire-mannanna í
hópnum komu frá Belgíu, þrír
frá Hollandi og þrír frá Þýska-
landi, en hinir allir frá Frakk-
landi. Jean- Lois Debre, inn-
anríkisráöherra Frakklands,
neitaöi því í gær aö til þessa
ráös væri gripið vegna þrýst-
ings frá þjóðernissinnum og
Þjóðarfylkingu Jean-Marie le
Pens, en le Pen hefur krafist
þess aö þrjár milljónir inn-
flytjenda veröi reknar úr
landi.
Fyrr í þessum mánuöi
sendu Frakkar tvo hópa Rúm-
ena úr landi meö svipuðum
hætti.
Hætta á borgarastríbi í
Nígeríu
Dagblöö í Nígeríu tóku í gær
undir kröfur fjölmargra ríkis-
stjórna á Vesturlöndum um að
herstjómin mildi dóma herr-
éttar yfir hópi manna, sem sak-
aöir voru um að hafa stefnt að
því að kollvarpa stjórninni og
taka völd í ríkinu. Meðal þeirra
er Olusegun Obasanjo, fyrrum
þjóðhöfðingi Nígeríu.
Flora MacDonald, fyrrver-
andi utanríkisráðherra Kanada,
var nýkomin úr ferö til Nígeríu
og sagði þar vera töluverða
hættu á innanlandsátökum
innan tveggja ára, ef ástandið í
mannréttindamálum í landinu
verði ekki bætt.
Keppa við Græn-
ingja á heimavelli
Flokkur Kohls Þýskalands-
kanslara, Kristilegir demókrat-
ar, hefur haft nokkrar áhyggj-
ur af vaxandi gengi flokks
þýskra umhverfisverndar-
sinna, Græningjum. Nú hafa
Kristilegir demókratar ákveöið
að bregðast við þessu með því
að keppa beint viö Græningja-
flokkinn um hylli umhverfis-
sinnabra kjósenda með því ab
taka ýmis af helstu baráttu-
málum þeirra upp í stefnuskrá
sína. Meðal annars hafa þeir
ákvebið ab taka upp sérstakan
bifreiðaskatt sem á að nota til
að draga úr koltvísýrings-
mengun. „Græningjarnir eiga
engan einkarétt á „grænni"
stefnu eða „grænum" kjósend-
um," sagbi Edmund Stoiber,
forsætisráðherra Bæjaralands.
Helmut Kohl.
„Það er í gangi stöðug barátta
um kjósendur." ■