Tíminn - 13.10.1995, Blaðsíða 6

6

Föstudagur 13. október 1995
Happdrœtti sem gefa pening í hveili í örum vexti:
Haröur happdrættisbransi
Forsvarsmenn eignaraöila íslenskrar getspár keyptu miba ÍKínó á laugardaginn
var. Hallveig Andrésdóttir hjá_ íslenskri getspá afhendir hér Ólöfu Ríkarösdóttur,
formanni Öryrkjabandalags íslands, Þóri jónssyni, formanni Ungmennafélags ís-
lands, og Ellerti B. Schram, forseta íþróttasambands íslands, Kínó-miöana sína
skömmu áöur en sölustööum var lokaö.
Á síbustu dögum hafa nú bæst
vib tvær tegundir happadrátta
til ab keppa um klink íslend-
inga. Annab þeirra er frá Happ-
drætti Háskóla íslands og kall-
ast Happ í hendi, en hitt frá ís-
lenskri getspá sem nefnt hefur
verib Kínó og tengt vib fornan,
menningarsögulegan leik sem
stundabur hefur verib í Kína.
Sjálfsagt velta neytendur því
fyrir sér hvort klinkið þeirra, sem
runnið geti í slík happdrætti,
muni fjölga sér í samræmi við
fjölda happadrátta. Eða hvort
þessi nýju happdrætti muni nokk-
uð skila aukinni veltu til HHÍ eða
íslenskrar getspár. Þegar Tíminn
hafði samband við starfsmenn
þessara tveggja fyrirtækja, kom í
ljós að á báöum vígstöðvum var
trú á að markaðurinn geti bætt við
sig, og neytendur þ.a.l. eytt meira
klinki í þennan útgjaldalið, þó
ekki telji þeir að markaðurinn sé
takmarkalaus.
Að sögn Vilhjálms Vilhjálms-
sonar, framkvæmdastjóra ís-
lenskrar getspár, hafa viðtökur
Kínós verið mjög góðar og heldur
betri en þeir áttu von á. Miöað við
fyrstu tvo söludagana er salan
nokkuð vel yfir því meðaltali sem
þau reiknuðu með. „Við reiknuð-
um meö svona rúmum hundrað
milljónum á ári að meðaltali."
Alls seldust rúmlega 5 þúsund
miðar fyrsta söludaginn, og fram
kemur í fréttatiikynningu frá ís-
lenskri getspá að rúmlega 800
manns hafi fengið vinninga, mis-
jafnlega háa.
Vilhjálmur kannast ekki við að
þreyta sé komin í neytendur
vegna þess fjölda happadrátta sem
stendur nú til boða. „Þeir einu,
sem mér finnast vera þreyttir, eru
fjölmiðlamennirnir. En við verð-
um ekki vör við að okkar við-
skiptavinir séu neitt þreyttir." ís-
lensk getspá er með þrjár talnaget-
raunir á sínum vegum: Lottó, Vík-
ingalottó og Kínó.
Vilhjálmur segir að sl. laugardag
hafi ekki dregið úr sölu á lottóget-
raunum, þrátt fyrir að þá var fyrsti
söludagur Kínós. Erfitt sé þó að
gera sér grein fyrir því hvort Kínó
muni draga úr sölu á þeim, því
stutt er síðan sala á Kínó hófst.
Aðspurður hvort Víkingalottóið
hafi á sínum tíma haft áhrif á sölu
Lottós, sagði Vilhjálmur að svo
hafi verið. „Það breyttist svolítið
salan í laugardagslottóinu. Við er-
um auðvitað með sömu vöruteg-
und og það eru alltaf einhverjir
sem færa sig á milli, og svo koma
einhverjir nýir."
Hann tekur undir að líkiega
dreifist salan að einhverju leyti á
milli happdrættistegunda í stað
þess að bætast við söluna. „En við
höldum nú að það sé svigrúm fyr-
ir svona vel útfæröa leiki."
Að sögn Hjálmars Kjartansson-
ar, fjármála- og markaðsstjóra
Happdrættis Háskóla íslands, hef-
ur Happ í hendi fengið mjög góð-
ar viðtökur, reyndar framar von-
um. Hjálmar kveöur þó ekki tíma-
bært að meta hver salan yrði,
enda ríkir mikil samkeppni á
happdrættismarkaðnum á Islandi.
Á vegum HHÍ eru nú þrjár tegund-
ir happadrátta: Happaþrenna,
uppmnalega flokkahappdrættið
og Gullnáman. Að sögn Hjálmars
er Happ í hendi einungis ein af af-
urðum Happaþrennunnar, en á
hverjum tíma er Happaþrennan
með þrjá til fimm flokka skafmiða
til sölu í einu. Síðastliðið vor kom
á markað nýr flokkur skafmiða,
Farmiðinn, en hann var markaðs-
settur í samvinnu við DV. Happ í
hendi er á sama hátt flokkur skaf-
miða, sem er markaðssettur í
tengslum við samvinnuverkefni
Sjónvarpsins og HHÍ, þ.e. spurn-
inga- og happdrættisþáttinn með
Hemma á föstudagskvöldum. Að-
spurður sagði Hjálmar að markað-
ur fyrir happdrætti væri að sjálf-
sögðu ekki óendanlegur, en þrátt
fyrir allt væri samanlögð velta ís-
lensku happdrættanna einungis í
fjórða sæti yfir Norðurlöndin.
„Happdrættismarkaðurinn hér
á íslandi er í þróun rétt eins og er-
lendis, enda fylgjast íslenskir
stjórnendur happdrætta mjög vel
með því sem nýjast er og best
gengur annars staðar. Hvað varðar
skafmiðann Happ í hendi og sjón-
varpsþáttinn sem hann er tengd-
ur, er þar um að ræða sömu þróun
og átt hefur sér stað í Bandaríkj-
unum og í Danmörku, þ.e. að
tengja sölu skafmiða við skemmti-
þátt í sjónvarpi. Mestur vöxtur er-
lendis er þó í rekstri happdrætta í
gegnum vélar sambærilegar þeim
sem HHÍ rekur undir heitinu Gull-
náman."
„Almennt er mikil sókn í skaf-
miðum, er mér virðist að lottó-
formið hafi heldur verið á undan-
haldi og flokkahappdrættin hafa
víða átt undir högg að sækja. ís-
lensk getspá hefur innleitt Kínó í
samræmi við þessa þróun, þ.e. að
svar og útborgun komi strax —
því fyrr sem svariö liggur fyrir, því
vinsælla er happdrættisformið."
Að sögn Hjálmars er flokka-
happdrættið ennþá langstærsta
happdrættisformið í rekstri HHÍ
og engar blikur á lofti í þá veru að
leggja það af, nýjungar í því séu
hins vegar til skoðunar. Móttök-
urnar við Happ í hendi gefi
ástæðu til að ætla að velta HHÍ
aukist eitthvað. Ekki kvaðst
Hjálmar telja að verulegrar þreytu
gætti á happdrættum, enda bæri
heildarsalan þess ekki merki. Ein-
ungis væri um að ræða tilfærslu á
milli happdrættisforma og stöð-
ugt verði að bjóða fram nýja kosti.
Veghús (Veghúsastígur 1).
um greiðslu fyrir spilduna. En málalok
urðu þau að.Sigurjón vann málið.
Veghúsastígur 3 var áöur Veghús b,
byggt af Guðmundi Jafetssyni um 1897
og er því aðeins eldra en Veghúsastígur
1.
Guðmundur selur síðan syni sínum
Kjartani húsið ásamt lóðinni. Kjartan
fær leyfi til að byggja viö húsið 3x3- áln-
ir áriö 1902 og reisir sama ár útbygg-
ingu. Kjartan Guðmundsson selur hús-
ið ásamt lóð Jóni Magnússyni árið
1907. Jón Magnússon og fjölskylda'búa
í húsinu, en við andlát hans eignast
dóttir hans Helga húsið. Hún býr síðan
í húsinu þar til hún fellur frá. Þá erfa
ættingjar Helgu húsið, sem síðan var
selt og urðu á því nokkur eigendaskipti
um tíma.
Árið 1974 kaupir Kristjana S. Krist-
jánsdóttir húsið og hefur búið þar síð-
an. Kristjana hefur látiö gera mikið fyr-
ir húsið. Að utan heldur það sínu upp-
runalega útliti. Þaö er byggt úr timbri
járnklætt á hlöönum kjallara. í kjallara
er geymslurými og þvottahús. Á fyrstu
hæð hafa veriö teknir milliveggir o§
þar er nú eldhús, skáli, stofa og baö. I
risi eru þrjú svefnherbergi.
Veghúsastígur 1
Húsin Veghúsastígur 1 og 3 eru með
elstu húsum í Skuggahverfi og eru
byggð úr landi Veghúss sem gatan heit-
ir eftir.
Eftir lát eiginkonu sinnar, Rannveig-
ar Árnadóttur, afsalar Guðmundur Eyj-
ólfsson meö skiptauppgjöri 1859 hálf-
um Veghúsabænum til stjúpdóttur
sinnar, Steinunnar Jónsdóttur, meö
kálgaröi og öðru tilheyrandi.
Þann 9. júní árið 1864 var bærinn
Veghús með hjalli, kofa, þremur kál-
görðum og tilheyrandi lóð seldur á
uppboöi. Lóðin þá talin 69x65 álnir.
Ásta Guömundsdóttir kaupir þá eign-
ina. í heimildum um þetta er ekki getið
þess aö Steinunn Jónsdóttir hafi átt
hluta eignarinnar.
Árið 1885 í maí er eignin aftur á
uppboði. Þá kaupir Andrés Fjeldsted frá
Hvítárvöllum Veghús með öllu tilheyr-
andi.
Andrés Fjeidsted selur Veghús, þann
1. júní árið 1886, þeim Daníel Fjeldsted
og Birni Þorsteinssyni í Bæ.
í nóvember 1897 kaupir Guðmund-
ur Jafetsson austurhluta lóðarinnar og
byggir Guðmundur þar húsið Veghús
b.
í mars 1899 er Daníel Fjeldsted leyft
að byggja á lóöinni hús 8x9 álnir og
skúr 3x4 álnir. Daníel Fjeldsted selur
síöan Vernharði Fjeldsted hálfa ióðina
árið 1899. Sama ár byggir Vernharður
hús á lóðinni. Vernharöur fær síöan
leyfi árið 1901 til aö byggja við húsiö 5
álnir til vesturs eöa aö lóðarmörkum,
eldvarnarveggur var áskilinn.
Lýsing á húsinu frá 1943 fer hér á
eftir. Húsið er úr bindingi, klætt utan
borðum, pappa, listum og járni á veggj-
um og þaki. A aðalhæð eru 3 íbúðarher-
bergi og eldhús. Allt þiljað innan, með
tvöföldum loftum og ýmist veggfóðrað
eða máluð. í rishæð eru 2 herbergi og
framloft. Allt þiljað innan með panel
og málaö. Kjallari er undir öllu húsinu.
Það eru 2 herbergi, þiljuð og máluð,
geymsla og gangur.
Húsið Veghúsastígur 1 hefur veriö í
eigu sömu ættarinnar frá því að það var
byggt og fram á þennan dag. Ekkja
Vernharöar Fjeldsted, Vigdís Péturs-
dóttir, bjó í húsinu til 1937 ásamt syni
sínum Sigurjóni Fjeidsted. Hann
byggöi síðan hús á lóðinni austan við
gamla húsið. Það hús er mjög reisulegt,
byggt úr steinsteypu.
Á árunum milli 1938 til 1940 bjuggu
í húsinu hjónin Halldór og Rannveig
frá Hvammi í Hvalfirði. Áriö 1941
komu í húsið foreldrar Sigrúnar, konu
Veghús b (Veg-
húsastígur 3).
HÚSIN í BÆNUM
FREYJA JÓNSDÓTTIR
Sigurjóns Fjeldsted. Móðir Sigrúnar bjó
þar þar til hún lést árið 1980, þá orðin
ekkja fyrir nokkru. Eftir það hefur hús-
ið veriö leigt út og er í eigu Sigrúnar
Fjeldsted, ekkju Sigurjóns Fjeldsted.
Árið 1927 var skipulagsuppdráttur
Reykjavíkur gerður og þá í ráði að
leggja Veghúsastíg niöur og gera húsin
við götuna að bakhúsum við Hverfis-
götu. Á þessum tíma var verið að lengja
Hverfisgötuna í áttina aö miðbænum.
Áður var umferðin um Veghúsastíg og
út á Hverfisgötu viö Vatnsstíg.
Sigurjón Fjeldsted var manna
fremstur í flokki aö varðveita götuna,
þó svo að hann yrði að láta af hendi
87,3 ferm. spildu úr lóð sinni undir
Veghúsastíg. En til þess að fá bætur fyr-
ir landið þurfti Sigurjón Fjeldsted að
stefna borgarstjóranum, fyrir hönd
Reykjavíkurbæjar. í mörg ár stóð í þófi
miui yfirmanna bæjarins og Sigurjóns