Tíminn - 27.10.1995, Blaðsíða 9

Tíminn - 27.10.1995, Blaðsíða 9
Föstudagur 27. október 1995 UTLÖND . .. UTLÖND . . . UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . .. UTLÖND . . . UTLÖND Alþjóöadómstóllinn í Haag tekur afstööu til þess hvort kjarnorkuvopn séu ólögleg: Upphafib aö endalokum kjarnorkuvopna? Haag — Reuter Alþjóðadómstóllinn í Haag mun í lok ársins eöa snemma á næsta ári úrskuröa um lögmæti kjarnorkuvopna, aö beiöni Alls- herjarþings Sameinuöu þjóö- anna og Alþjóöaheilbrigöis- málastofnunarinnar (WHO). Úrskuröur dómstólsins er ekki bindandi, en engu aö síöur er taliö aö hann geti haft töluverð áhrif á viðhorf ríkisstjórna og ríkjaleiðtoga til kjarnorkuvopna í framtíöinni. Verði úrskuröur- inn á þá leið að kjarnorkuvopn séu ólögleg, er einnig taliö víst að þrýstingur á kjarnorkuveldin aukist verulega um aö þau losi sig í eitt skipti fyrir öll við kjarn- orkuvopn. Á mánudaginn hefjast hjá AI- þjóöadómstólnum vitnaleiöslur í málinu, og mun hlýtt á mál- flutning 25 ríkja, þ.á m. fjögurra kjarnorkuvelda: Frakklands, Bretlands, Bandaríkjanna og Rússlands — en Kínverjar, sem einnig hafa yfir kjarnorkuvopn- um ab ráöa, mæta ekki til leiks. Fulltrúar frá Ástralíu, Japan og íran munu einnig mæta í vitna- leiöslurnar, en reiknaö er meö að þær standi yfir í tvær og hálfa viku. „Ráðgefandi úrskurður um aö notkun kjarnorkuvopna sé ólögleg gæti verið fyrsta skrefið í áttina aö eyöingu kjarnorku- vopna," sagöi Joseph Goldblat, sem kennir viö Rannsóknar- stofnun í alþjóðafræöum í Genf. Eric Arnett, sem er kjarn- orkuvopnasérfræöingur við al- þjóölegu friðarrannsóknar- stofnunina í Stokkhólmi (SI- PRI), telur engu aö síöur ab kjarnorkuvopnalaus heimur sé Efnahags- erfibleikar hrjá Ar- abaríki Amman — Reuter Starfsmenn Alþjóöabankans sögðu í gær að Arabaríki þurfi hiö fyrsta aö gera endurbætur á efna- hagsástandinu til aö koma í veg fyrir frekari hnignun en oröið hefur. Ef ekki verði spyrnt við fótum megi búast við því ab um 15 milljón manns í Austurlönd- um nær og Norður-Afríku þurfi aö draga fram lífið á innan viö einum dollara á dag árið 2010. Hagvöxtur þar er nú með minnsta móti miðað við önnur svæöi heims, en fyrir 10 árum voru Arabaríkin í ööru sæti hvað hagvöxt snertir. Verðfall á olíu hefur leikið þetta svæöi heims grátt, ásamt því aö farist hefur fyrir að þjálfa verka- menn, efnahagslífið hefur ekki veriö opnað og einkavæöing ekki átt sér stað, skriffinnska er í miklu óhófi og fjármagni er kastað á glæ í óhagkvæmum ríkisfyrirtækjum. ■ enn fjarlægur draumur. „í al- þjóöalögum er aö finna reglur sem víðtæk samstaöa er um, og sem stendur er alveg örugglega ekki víðtæk samstaða um aö kjarnorkuvopn séu ólögleg," sagöi hann. Hins vegar telur hann aö e.t.v. sé komið aö tíma- mótum í afstööu fólks til kjarn- orkuvopna. „Fyrstu tíu árin eftir að heimsstyrjöldinni síðari lauk voru einnig fyrstu tíu ár kjarn- orkutímabilsins. Nú, fimmtíu árum síöar, er komin upp allt önnur staöa ... svo það ríkir nokkur óvissa um þaö hvaða reglur eru almennt viöurkennd- ar og því eru góöir möguleikar á því að móta og prófa sig áfram með nýjar reglur." ■ Kóka kóla fœrír út kvíarnar í Kína Á myndinni má sjá þegar verib er ab leggja síbustu hönd á nýtt auglýsingaskilti frá Coca-Cola í Beijing, en þetta verbur stœrsta kókaugiýsingin í Kína. Coca-Cola fyrirtcekib hefur í hyggju ab fjárfesta fyrir meira en hálfan millj- arb dollara í Kína og nýlega hófst starfsemi nýrrar átöppunarverksmibju fyrirtœkisins þar í landi, en hún kostabi um 26 milljónir doííara og er stabsett í borginni Shenyang. Á næsta ári eiga 23 átöppunarverksmibjur ab vera komnar í gagnib. Reuter Nýtt leikrít í Þýskalandi sýnir nýjar hliöar á einum helsta ógnvaldi 20. aldar: Kyntröllið Adolf Hitler Bonn — Reuter „Ástarbréf til Adolfs Hitlers" heitir nýtt þýskt leikrit sém fmmsýnt var í Dússeldorf í gær — í leikhúsi nokkru sem nefnist Úberall. Leikritiö byggir á fjölda eldheitra ástarbréfa sem nasista- foringinn fékk frá aðdáendum sínum í þriöja ríkinu, gjarnan frá einmana eiginkonum her- manna sem dvalist höfðu lang- dvölum á vígstöðvunum. í bréfunum er aö finna einlæg- ar ástarjátningar frá konunum. Sumar báðu um að fá aö hitta sinn heittelskaða, aðrar buöust til aö ala honum barn og stund- um létu þær fylgja meö ljós- mynd af sér. Sumar létu einnig fylgja meö gjafir af ýmsu tagi, svo sem heimabakaöar kökur eða peysur sem þær höfðu prjónaö handa manninum sem þær þráðu. „Ástin mín, hlustaðu nú á mig: Ég skal láta gera lykil að úti- dyrunum hjá mér og annan aö herberginu mínu og senda þér þá," skrifaði kona nokkur sem undirritaði bréfiö með kveöj- unni: „Drósin þín". Önnur ein- mana kona ávarpaöi Hitler meö þessum hætti: „Ljúfasta ástin mín, minn einasti eini, sá sem ég elska heitast og sannast," og sú hin sama sagöi í bréfinu: „Mig langar til aö éta þig. Mig langar til að kyssa þig þúsund sinnum." Ein þeirra kallaöi hann „litla úlfinn sinn" og hvatti hann til aö svara bréfum sínum og hitta sig á Ieyndum stað: „Ég vil ekki fara ein í rúmiö. Sýndu mér nú miskunn og huggaöu mig ofur- lítiö." Önnur sendi honum hjónabandsumsókn og bab hann án frekari málalenginga vinsamlegast að skrifa nafnið sitt á punktalínuna. Sjálf ástarbréfin eru aöeins hluti af gífurlegum fjölda aödá- endabréfa sem bárust til Hitlers. Öllum var þeim raöað skipulega í stjórnarskrifstofum Hitlers, en megniö af þeim eyðilagðist raunar í lokabardögunum um Berlín í stríöslokin. Þau bréf sem enn eru til eru mikilvægar heim- ildir um það ofurvald sem Hitler haföi á þýsku þjóðinni. „Á vissan hátt var Hitler kyn- tákn fyrir konur — sérstaklega meöan stríöi stóö yfir og eigin- mennirnir voru horfnir af vett- vangi," sagöi Ulrich Ulshöfer, sem birti úrval bréfanna fyrr á árinu í bók sem ber sama nafn og leikritið. „Karlmenn hrifust líka af honum, en hann haföi sérstakt aðdráttarafl fyrir konur. í honum birtust holdi klædd takmarkalaus völd. Og það eru oft tengsl á milli valda og kyn- ferðislegrar löngunar," sagöi hann. Engar heimildir em um þaö að Hitler hafi sjálfur lesið eða svaraö ástarbréfunum. Hins vegar er vitað að sumir áköfustu bréfritaramir voru lagðir inn á geðsjúkrahús samkvæmt skipun frá skrifstofu Hitlers. „Viö vitum ekki hvað varö um þær eftir það," sagöi Ulshöfer. Ekki er óhugsandi aö sumar hafi endaö ævina á geðsjúkrahúsunum, og vitað er aö töluverður hópur geðsjúklinga var líflátinn á dög- um nasismans í Þýskalandi. ■ Jeltsín enn á sjúkrahús Moskvu — Reuter Boris Jeltsín Rússlandsforseti var í gær fluttur á sjúkrahús vegna hjartakvilla. Þetta er sami krank- leikinn og hann þjáöist af í júlí sl. þegar hann dvaldist tvær vikur á sjúkrahúsi og síðan tvær vikur á heilsuhæli, en að sögn aðstoðar- manna Jeltsíns er ástand hans nú betra en þaö var í júlí. Þó er ljóst aö hann mun vera þó nokkurn tíma frá vinnu til aö hvílast og jafna sig. Viktor Iljushín, abstoö- armaður Jeltsíns, kenndi einkum álaginu í ferbinni til Frakklands og Bandaríkjanna um aö svona fór, forsetinn hafi verið undir „andlegu, siöferöilegu og líkam- legu álagi" í ferðinni. í framtíö- inni þyrfti að skipuleggja ferðir Jeltsíns til útlanda þannig aö hann heföi nægan tíma til aö ab- laga sig tímamuninum eftir lang- ar flugferöir. ■ Sl Auglýsing um innlausnarverð verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ*) Á KR. 10.000,00 1983- 2.fl. 1984- 3.fl. 01.11.95 -01.05.96 12.11.95 - 12.05.96 kr. 68.603,20 kr. 85.833,10 *) Innlausnarverð er höfuðstóll, vextii; vaxtavextir og verðbætur Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt frammi nánari upplýsingar um skírteinin. Reykjavík, 27. október 1995 SEÐLABANKIÍSLANDS IVáW

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.