Tíminn - 02.11.1995, Síða 8

8
WTVWf ww
Fimmtudagur 2. nóvember 1995
1
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
UTLOND
Málefni Bosníu rœdd í Dayton:
Langar og strangar
vibræður framundan
Dayton, Ohio — Reuter
í gær hófust í bænum Dayton í
Ohio-ríki í Bandaríkjunum viö-
ræöur allra helstu aöila stríösins á
Balkanskaga. Svo viröist sem þeir
séu nú tilbúnir til aö láta reyna
fyrir alvöru á þaö hvort sam-
komulag næst sem tryggir friö,
eftir aö hafa átt í blóöugu stríöi í
fjögur ár meö þeim afleiöingum
aö um 200.000 manns hafa látiö
lífiö eöa er saknaö og yfir tvær
milljónir hafa þurft aö yfirgefa
heimili sín.
Þaö veröur þó enginn hægöar-
leikur aö berja saman samkomu-
lagi. Nú síöustu dagana hafa allir
aöilar veriö aö heröa afstööu sína
og telja meö því minni líkur á aö
þeir þurfi aö gefa eftir. Serbar, sem
hafa beöið mikla ósigra undanfar-
iö, eru meö kröfur um aö þeir hafi
rétt til aö mynda ríkjasamband
með Serbíu og þeir vilja líka aö
Sarajevó veröi tvískipt borg. Auk
þess krefjast þeir þess aö eiga aö-
gang aö Adríahafinu, sem myndi
þýöa aö Króatía yröi að gefa þeim
eftir landsvæöi fyrir sunnan Du-
brovnik. Ennfremur vilja þeir aö
landspildan í noröurhluta Bosníu,
sem tengir saman landsvæöi
Serba í austri og vestri, veröi
breikkuð. Hún er nú um 10 km
breið en Serbar vilja aö hún veröi
um 20 km aö breidd.
Bosníustjórn krefst þess hins
vegar, og nýtur til þess m.a.
stuðnings Bandaríkjanna, aö Bo-
snía veröi áfram eitt ríki þótt/
henni veröi skipt upp í tvo nánast
jafnstóra hluta. Auk þess vill Bo-
sníustjórn óhindraöan aögang aö
borginni Gorazde, en hún er um-
lukin landsvæði Serba í austur-
hluta Bosníu. Þar fyrir utan krefst
Bosníustjóm þess að leiötogar Bo-
sníu-Serba verði leiddir fyrir rétt
vegna stríösglæpa, og að enginn
þeirra sem grunaðir em um stríö-
glæpi megi bjóöa sig fram í kosn-
ingum.
Loks vilja Króatar endurheimta
Austur-Slavoníu úr höndum
Serba, en Austur-Slavonía er síö-
asta landsvæðið í Króatíu sem enn
er á valdi Serba. Þar eru bæði olíu-
lindir, blómleg landbúnaöarhéröð
og auk þess aögangur aö Dóná.
Þrátt fyrir þessar kröfur, sem erf-
itt gæti reynst að semja um, sögö-
ust þátttakendur í viðræöunum
allir vera bjarstýnir þegar þeir
mættu til leiks í gær. Richard Hol-
brooke, aðalsamningamaöur
Bandaríkjanna í málefnum Bo-
sníu, sagöi þó aö framundan væri
erfiöar viöræður. „Viö erum ekki
hingaö komin til að lofa ykkur ár-
angri, heldur aðeins því að gera
okkar besta," sagöi hann, en bætti
því viö aö viöræðurnar myndu
engu aö síður halda áfram þangaö
til árangri yröi náð. ■
Langar bibrabir myndubust fyrir utan kjörstabi í Subur-Afríku ígœr. Hér eru kjósendur í jóhannesarborg fyrir
framan rábhús borgarinnar.
Rússland:
Yabloko fer með málið til Hæstaréttar
Moskva — Reuter
í gær sneri Yabloko, flokkur
frjálslyndra, sér til Hæstarétt-
ar Rússlands í þeirri von aö
úrskurði yfirkjörnefndar yrði
hnekkt, en á miðvikudag í
síðustu viku úrskurðaði kjör-
nefndin að Yabloko yrði ekki
á meðal þeirra sem í kjöri í
þingkosningunum í desember
nk.
Yabloko er samkvæmt skoö-
anakönnunum meðal þeirra
flokka sem mest fylgi gætu
fengið í kosningunum, og úr-
skurður yfirkjörnefndar hefur
valdið miklum úlfaþyt í
stjórnmálalífinu í Moskvu,
jafnvel hafa efasemdir vaknað
um að kosningarnar verði lýð-
ræðislegar eða þær muni jafn-
vel ekki fara fram.
Úrskurður yfirkjörnefndar
byggði á því að flokkurinn
hefði tekið sex manns af lista
flokksins án samþykkis við-
komandi. Grígorí Javlinskí,
Málverkasýning í fokheldu leikhúsi:
Skammdegisskíma og hásumarsglenna
Tolli teygir úr sér í fokheldu kvikmynda- og leikhúsi á Selfossi, sem Selfyssingar hafa sjálfsagt veríb hœttir ab láta sig dreyma um, enda stabib ónotab íáratug.
Málverkasýning opnar í kvik-
mynda- og leikhúsi Selfyssinga
næsta laugardag. Húsiö er aö
vísu hrátt yfirlitum, fokhelt eins
og þaö er kallaö, og hefur veriö
þaö í 10 ár. Tolli fann húsiö og
fékk leyfi til aö setja upp sýningu
á sviöinu, sem hann segir stærsta
leiksviö utan Reykjavíkur og
„dúndur-rými" til aö sýna í.
Tolli ætlar ekki aö semja um aö
halda aöstööunni fokheldu, en
bendir þó snauöum listamönnum á
aö: „Hins vegar tíökast það í Evr-
ópubandalaginu að þegar fólk, sem
vinnur viö skapandi hluti, finnur
svona húsnæöi, þá bara tekur fólkið
það. Þetta er kallað hústökufólk.
Þaö væri alveg rakið fyrir slíkan hóp
aö reka þetta þar til yfirvöld sæju
ástæöu til að fara aö nota húsið."
Á ópússuðum veggjunum veröa
sett upp 20 stór málverk sem Tolli
hefur málab á þessu ári. Sýningin
skiptist í tvennt og er annar hlut-
inn landslagsmyndir, sem hann
segir sýna land og liti, ljós og birtu.
„Birta er nú þab sem maður hrífst
mest af, hvort sem þab er skamm-
degisskíma eða hásumarsglenna.
Ljósið er þab sem galdrar fram ís-
lenska náttúru."
Hinn hlutinn samanstendur af
goösagnakenndum myndum með
manneskjuna í aðalhlutverki eða
meö gleggra orðalagi veröur fjallaö
um „kvenlegan eölisþátt alheims-
ins".
Þab var ekki komið aö tómum
kofunum þegar Tolli var spurður
að því hvað stæði á bak við svo
tignarlega skilgreiningu. „Þetta eru
svona vangaveltur um gobsögnina
um gyöjuna, hvort guö sé kona,
um hib mjúka „power". Þaö er
mjög gaman að myndgera svona
pælingar í málverki. Þetta er alveg
vaðandi ævintýri fyrir mig og
áleitnar spurningar í dag, hvort
sem þær eru lókal hjá mér eða gló-
bal pælingar um vegferö mann-
kynsins."
Aöspurður hvaö hefði hrakiö
hann inn á þessa kvenlegu línu,
sagði Tolli þaö vera konuna í sjálf-
um sér. „Hinn mjúki þáttur míns
eigin sjálfs. Fyrst fer maður að
skoða, svo leita, svo feröu aö finna
og þá opnast fyrir manni ný sýn.
Þetta er sá femínismi sem er spenn-
andi og áhugaverður í dag, andlegi
þátturinn." Hann segist ekki hrífast
af praktíska þætti femínismans.
„Þetta, sem grundvallaðist á stétta-
baráttu og öðru, er auðvitað meira
og minna reist á gildum karlasam-
félagsins. Konan hefur nokkuö sem
karlmenn hafa ekki, hún er miklu
tengdari frumkröftunum í alheim-
inum en karlmaðurinn. En karl-
menn geta huggað sig vib þaö ab
þeir eiga möguleika á þvi aö fæöast
sem konur næst, til aö taka þátt í
geiminu. Svona pælingar styöjast
líka viö t.d. eina hlið á fornleifa-
fræöinni í dag, sem segir að fyrir
bronsöld hafi ríkt samfélag þar sem
gyðjan leiddi samfélagið og kynin
unnu saman meöjrá heimsmynd
að guð væri kona. í stuttu máli, þá
ganga öll trúarbrögö út á endur-
fæðinguna og hún birtist m.a. í
fæðingunni og það er auðvitað
kona sem fæöir. Allar þessar frjó-
semisstyttur sem þeir eru að finna í
Síberíu, Grænlandi og út um allt,
sem til skamms tíma hafa verið
túlkaðar sem eins konar Playboy
|