Tíminn - 30.11.1995, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 30. nóvember 1995
3
Gamall og bilanagjarn mengunarbúnaöur á Grundartanga:
Rætt um aö verja 300
milljónum í nýjan búnaö
Mengunarvarnir á Grundar-
tanga munu aö öllum líkind-
um verba endurnýjabar á
næstu árum. Kostnaöurinn
vib verkib mun verba um 300
milljónir króna. Stjórn Is-
lenska járnblendifélagsins
kemur saman til fundar á
föstudag og mun þá verba
rædd hugmynd um stækkun
verksmibjunnar. Þar verbur
líka farib fram á fjárheimild
til ab kaupa og setja upp nýj-
an mengunarvarnabúnaö.
Jón Sigurðsson forstjóri ís-
lenska járnblendifélagsins segist
verba ab viöurkenna að þeir í
verksmiöjunni hafi gerst sekir
um ab hafa sleppt of miklu ryki
og reyk frá verksmiöjunni. En
það hafi ekki komið til af góbu.
Járnblendimenn fengu all-
nokkra gagnrýni fyrir mengun
frá verksmiðjunni á almennum
borgarafundi á Hlöðum á Hval-
fjarbarströnd í fyrrakvöld.
„Annar blásarinn sem tilheyr-
ir öðrum ofninum hefur laskast.
Það hefur komið fyrir að við
höfum ekki staðið alveg klárir
að öllum varahlutum og við-
Crundartangaverksmiöjan meö Skarösheiöina í baksýn.
gerð dregist nokkra daga. Þá
keyrum við þannig að stöku
sinnum er einn strompur af
þremur opinn. Þá fer út kannski
sjötti partur af útblæstrinum
óhreinsaður. Einu sinni hefur
það gerst í tvær vikur að bíða
þurfti eftir varahlutum, annars
Frumvarp um breytingar á jaröalögum:
Jaröalögin andstæö
lögum um stjórnsýslu,
aö mati flutningsmanna
Þrír þingmenn Alþýöu-
flokksins, þeir Sighvatur
Björgvinsson, Jón Baldvin
Hannibalsson og Gísli S. Ein-
arsson, hafa flutt á Alþingi
frumvarp til laga um breyt-
ingu á jarbalögum þess efnis
aö greiba fyrir frjálsum við-
skiptum meb bújaröir og
draga úr valdi jarbanefnda
varbandi kaup og sölu ein-
stakra jarða. I frumvarpinu
er gert ráb fyrir ab komist
sveitarstjórnir og jarða-
nefndir ab þeirri niðurstöðu
ab tiltekin rábstöfun fast-
eignar sé andstæb hagsmun-
um viðkomandi sveitarfé-
lags þá sé þeim heimilt ab
synja um áformaöa ráöstöf-
un eignarinnar enda séu
lagbar fram skriflegar rök-
studdar ástæbur þess saman-
ber ákvæbi stjórnsýslu laga.
í greinargerð meö frumvarp-
inu segir meðal annars að
meginstefna gildandi jarða-
laga sé ab leggja miklar kvaöir
á ráðstöfun eigenda bújarða á
eign sinni og mjög mikil völd
fengin jarðanefndum í hend-
ur. Meö þeim breytingum sem
nú séu lagðar til verbi völd
nefndanna takmörkuö og ráð-
stöfunarréttur eigenda jarð-
anna að sama skapi aukinn.
Sighvatur Björgvinsson, fyrsti
flutningsmaður frumvarpsins,
sagði á Alþingi að á áttunda
áratugnum hafi aöstæður í
landbúnaði verið allt aðrar en
nú og jarðalögin meðal annars
verið sett til þess að stuðla að
áframhaldandi búskap á jörð-
um. Nú þurfi að draga saman í
landbúnaði og því hafi veriö
mjög óeðlilegt þegar skoröur
við sölu jarða hafi enn verið
þrengdar á síðasta ári. Nú sé
komið í lög að ef einstaklingur
vilji festa kaup á bújörð verði
hann helst ab hafa búið á jörð-
inni eða næsta nágrenni
hennar í allt að tvö ár. Sig-
hvatur sagbi ab með frum-
varpinu væri verið að losa um
hin gríöarlega ströngu skilyrði
sem jarðeigendur byggju við
varðandi rábstöfun á jaröeign-
um sínum og setja jarðanefnd-
um þær skorður að þær verði
að rökstyðja ákvarðanir sínar í
stað þess að einföld neitun af
þeirra hálfu sé nægileg til þess
ab stöbva viöskipti án þess ab
nefndarmenn þurfi í einu eba
neinu að færa rök fyrir ákvörð-
unum sínum.
I núgildandi jarðalögum frá
1976 er kvebið svo á um að
ekki megi taka land, er notað
hafi verið til búskapar, til ann-
arra nota nema að fenginni
lagaheimild eða samþykki ráb-
herra og að fengnu samþykki
viökomandi jarðanefnda og
sveitarstjórnar ásamt umsögn
Skipulags ríkisins og Búnaðar-
félags islands, auk þess sem
slíku samþykki beri að þing-
lýsa. Flutningsmenn frum-
varpsins telja að þessar hindr-
anir á ab taka landbúnaðar-
land til annarra nota séu í
hrópandi ósamræmi við það
sem nú sé ab gerast í íslensk-
um landbúnaði þar sem
stjórnvöld stuðli af fremsta
megni að því ab draga hefb-
bundinn landbúnað saman.
Þeir leggja því til að sú laga-
grein sem leggur þessar kvaðir
á falli brott úr lögum.
-ÞI
Tímamynd: GS
hefur þetta gerst kannski í tvo
daga. Þetta er vissulega hvim-
leitt ástand," sagði Jón Sigurðs-
son í gær.
Inni í ofnhúsinu sleppur laus
nokkur reykur og vib því er ekki
annað að gera en að blása hon-
um út. Jón segir að sá reykur sé
svo blandaður að hann sjáist
ekki. Hins vegar sé verksmiðjan
ab vinna innan settra marka
hollustuyfirvalda flesta daga.
Þór Tómasson, efnaverkfræð-
ingur hjá Hollustuvernd, var á
fundinum á Hlöðum. Hann
sagbi í samtali við blaðið í gær
að fylgst væri með málum hjá
járnblendinu eins og öðrum og
sýni tekin reglulega af útblæstri
og jarðvegi. Vitað hefði verið
um vandamál vegna mengunar
síðastliðið vor. Ekki hefbu þótt
efni til að stöbva reksturinn, en
ljóst þætti að járnblendiverk-
smiöjan mundi á næstunni taka
hraustlega á mengunarvörnum
sínum.
Hollustuvernd var nokkuð
gagnrýnd á borgarafundinum
fyrir afskiptaleysi sitt. -JBP
Siv Friöleifsdóttir.
Siv Friöleifsdóttir segir
Blindrabókasafniö þurfa mun
meira fé til aö þjónusta les-
blinda:
Tíföld
aukning á
sjö árum
Siv Fribleifsdóttir alþingismað-
ur sagbi í fyrirspurn til mennta-
málaráðherra í gær ab lesblind-
um á mennta- og háskólastigi
sem leitubu til Blindrabóka-
safnsins hefbi fjölgab úr 10 árib
1987 í 100 árib 1994. Af þeim
sökum yrbi ab veita mun meira
fé til Blindrabókasafnsins en
gert væri ráb fyrir, en sú upp-
hæb nemur 2,3 milljónum nú.
í svari menntamálaráöherra,
Björns Bjarnasonar, kom fram að
hann hefði átt viðræður viö for-
stöðumann Blindrabókasafnsins
vegna vandans og veriö væri að
leita úrlausna. Alls væri 32 millj-
ónum varið skv. fjárlögum til sér-
kennslu í ár.
Siv sagði lesblindu vera á milli
steins og sleggju í kerfinu, þeir
væru ekki skilgreindir sem fatlað-
ir en í þjóbfélagi þar sem allt
gengi út á læsi væri staba þeirra
mjög bág og hart yrbi að bregðast
vib til ab bæta hag þeirra.
Menntamálaráðherra sagði að í
skólakerfinu hefði þótt rétt að
einbeita sér fyrst að fötluðum, þar
sem einstakir skólar gætu átt stór-
an þátt í ab hjálpa nemendum
sínum eins og lðnskólinn í
Reykjavík hefði gert meb góbu
fordæmi. Svanfríður Jóhannes-
dóttir, Þjóðvaka, sagði fréttaflutn-
ing fjölmiðla af Iönskólanum á
dögunum einkennast af þeirri trú
að lesblinda væri sárasjaldgæft
fyrirbæri og eitthvað sérstakt þar.
Taliö er að allt ab 4% í árgangi
geti átt vib dyslexíu, eða les-
blindu að stríba. -BÞ
Reykjavíkurborg vill
friða Ásmundarsal
Borgarráb Reykjavíkur ætlar ab
leita eftir því vib Húsfribunar-
nefnd ríkisins ab húsib Ásmund-
arsalur við Freyjugötu verbi fribað
ab ytra byrbi og fært nær upp-
runalegu útliti sínu svo sem kost-
ur er. Verða breytingar, sem naub-
synlegar eru svo ab húsib henti
starfsemi leikskóla, hannabar í
samrábi vib byggingalistadeild
Kjarvalsstaba.
Kristín A. Árnadóttir aðstoðar-
kona borgarstjóra telur að með
þessu tryggi Reykjavíkurborg að Ás-
mundarsalur haldi varðveislugildi
sínu svo sem frekast er unnt.
„Af hálfu Reykjavíkurborgar var
þessi kostur athugaður mjög vand-
lega áður en ákvörðun var tekin,"
segir Kristín A. Árnadóttir, „og nið-
urstaðan varð sú að þetta væri mjög
góður kostur. Kaupin á Ásmundar-
sal og nauðsynlegar breytingar
þannig að hann henti sem leikskóli
kosta ekki meira en nýbygging, eins
og úttekt Byggingadeildar borgar-
verkfræðings og Dagvistar barna
leiddi í ljós áður en ákveöiö var að
gera Félagi íslenskra arkitekta tilbob
í húsið."
Verulegrar óánægju hefur gætt
vegna fyrirhugaðra breytinga á
notkun hússins, en allt frá því að Ás-
mundur Sveinsson sameinaði
vinnustofu og híbýli með því að
byggja þetta hús hefur myndlist ver-
ið iðkuð þar með einhverjum hætti.
Fram hefur komið í fréttum að Leif-
ur Breibfjörð glerlistarmaður hafi
falast eftir kaupum á húsinu með
því að bjóða í það átján milljónir
króna en Félag íslenskra arkitekta
hafi ákvebið ab taka boði Reykjavík-
urborgar upp á 19,2 milljónir.
Um þær ásakanir að Reykjavíkur-
borg hafi hér verið ab yfirbjóba ann-
an kaupanda segir Kristín:
„Það er náttúrlega ekki rétt, eins
og sjá má af því að húsið hefur verið
til sölu hjá fasteignasala í meir en
tvö ár og ásett verð var mun hærra
en það sem tilboð borgarinnar
hljóðaði upp á. Erfingi Ásmundar
Sveinssonar átti forkaupsrétt að
húsinu en ákvað aö nýta sér hann
ekki. Aðrir væntanlegir kaupendur
en borgin hefðu auk þess hæglega
getað óskab eftir því að ganga inn í
tilboö Reykjavíkurborgar. Eftir slíku
hefur hins vegar ekki verið leitað og
því er erfitt að koma auga á rök fyrir
því ab borgin skuli nú hætta við
þessi kaup. Um það sjónarmið að
þab dragi úr menningarlegu hlut-
verki hússins að starfrækja þar leik-
skóla er það að segja að í fljótu
bragði veröur ekki séð hvaða menn-
ingarlega hlutverk er mikilvægara
en þab að búa börnum listrænt um-
hverfi í uppvextinum," segir Kristín
A. Árnadóttir aðstoðarkona borgar-
stjóra. -A.R.