Tíminn - 30.11.1995, Blaðsíða 10

10
Fimmtudágur 30'. nóverhbér 1995
Ásta Margrét Sigurbardóttir
Fædd 24. september 1924
Dáin 19. nóvember 1995
Milli námsáfanganna og
körfuboltasigranna kom elsti
sonurinn Valdimar Karl eitt
sinn heim meö gullfallega og
hægláta bekkjarsystur, Þuríöi
Jónu Ágústsdóttur. Framtíðin
var ráöin og ekki löngu seinna
hitti ég foreldra stúlkunnar, Ág-
úst Guðjónsson og Ástu Margr-
éti Sigurðardóttur, sem viö
kveðjum í dag.
Ásta var greinilega mikil kjöl-
festa í fjölskyldunni og tóku
þau hjón Valdimari strax opn-
um örmum. Ásta haföi misst
foreldra sína ung úti í Vest-
mannaeyjum. Faðir hennar Sig-
urður Einarsson fórst við bjarg-
sig; móðir hennar Margrét Jóns-
dóttir veiktist heiftarlega
nokkru seinna, en hafði komið
yngra barni sínu Árna í fóstur til
frændfólks síns undir Eyjafjöll-
um áður en hún lést. Ásta ólst
aftur á móti upp hjá föðursystr-
um sínum aö Norðurgarði í
Vestmannaeyjum.
Gefur augaleið hvílíkur harm-
ur það var fyrir ungt stúlku-
barnið að missa báða foreldra
sína og sjá af bróður sínum í
aðra sveit. Þrátt fyrir einstakt at-
læti frændfólks í uppvextinum
hefur þessi hörmulegi atburður
markað óafmáanleg spor í sálu
hennar. Sorgin gleymir engum
og þeir sem alast upp með
henni mega oft ekkert aumt sjá.
Þetta var einmitt skýrasti þátt-
urinn í fari Ástu, sem lýsti af
kærleik og góðmennsku, borið
samt oft uppi af hressilegu við-
móti, blönduðu kímni. Þar sem
hún sat í fjölskylduboöum var
jafnan ys og þys litla fólksins,
sem leitaöi stöðugt til ömmu
með ráð, að ógleymdri enda-
lausri gjafmildi hennar.
í uppvextinum í Vestmanna-
eyjum gekk Ásta aö öllum al-
mennum störfum, þótt kjörin
hafi ábyggilega markast af
kreppuárunum og bágindum
atvinnulífsins í kjölfar þeirra.
Sautján ára gömul ræður hún
sig svo kaupakona að Skógum
undir Eyjafjöllum. Þar er hún á
ættarslóöum móður sinnar og
Eyfellingar orðlagöir snillingar
til hugs og handa, atorkumenn
og gleðimenn.
Nokkrum árum seinna fór
hún í vinnu til Reykjavíkur og
árið 1946 eignast hún elsta barn
sitt, Sigurö Grétar Eggertsson
trésmið. Hún flyst með hann
ungan sem ráðskona til Guð-
jóns Pálssonar, verkstjóra hjá
Vegagerðinni og sálmaskálds frá
Stokkseyri. Þar kynnist hún eft-
irlifandi manni sínum, Ágústi
bifreiðastjóra, syni Guðjóns, og
ganga þau í heilagt hjónaband
27. september 1947 og hefja bú-
skap að Hverfisgötu 100. Árið
1951 byggja svo ungu hjónin
Hólmgarð 13 og hefur þab verið
heimili þeirra æ síðan.
Jafn starfsamri konu og Ástu
féll ekki verk úr hendi og ásamt
heimilishaldinu vann hún ára-
tugum saman vib ræstingar á
Borgarbókasafninu. Ásta unni
líka heitt sinni fögru Bústaða-
kirkju, var í kvenfélaginu og tók
heilshugar þátt í uppbyggingar-
starfi kirkjunnar með sr. Ólafi
Skúlasyni, núverandi biskup, og
sr. Sólveigu Láru Guðmunds-
dóttur, abstobarpresti hans. Þá
átti kvenfélagið Heimaey ekki
svo fáar stundir hennar, en í því
félagi eru brottfluttar konur úr
Vestmannaeyjum.
Börn Ástu og Ágústs eru:
Guðjón Vilberg, yfirverkstjóri
hjá Reykjavíkurborg, kvæntur
Sigurbjörgu Ágústsdóttur.
Erna Kristín bankamær, en
sambýlismaður hennar er Ólaf-
ur Már Magnússon útgefandi.
Börn hennar og Valdimars Jóns-
sonar verkamanns eru Ásta
Hjördís förðunarmeistari ogjón
Ágúst.
Yngst er svo Þuríður Jóna
Hallsteinn Sveinsson
Hallsteinn Sveinsson fœihlist á Kols-
stöbwn í Miðciölwn í Dalasýslu 7. júlí
1903 og lést á Sjúkrahúsinu á Akra-
nesi 21. nóveinber 1995. Forelárar
hans voru Sveinn Finnsson, bóncii á
Kolsstöðwn og síðar í Eskiholti í Borg-
arlireppi í Mýrasýslu, og Helga Ey-
steinsdóttir. Börn þeirra voru: Þórdís
sawnakona, Finntir 1887-, bóndi, Ey-
steinn-1915, Bjami 1890-, bóndi, Ás-
nwndur 1893-1982, myndliöggvari,
Ingibjörg húsfreyja, Benedikt 1898-
1967, bókari, Anna Ragnheiður, Hall-
steinn 1903-1995, smiður, Sigurður
1904-, Þorgeröur 1907-, kennari. Á
lífi em nú Sigurður og Þorgerður.
Hallsteinn dvaldi hjá foreldrum
sínum á Kolsstöðum til ársins 1925,
er þau fluttu í Eskiholt í Borgar-
hreppi í Mýrasýslu. Þar var hann ti!
ársins 1943 ab hann fór til Reykja-
víkur þar sem hann bjó til ársins
1971. Þar fékkst hann meðal annars
við smíðar og útskurb.
Hann laut lítils háttar höfði og
skáskaut augum, sem lýstu af
glettni, í áttina til mín og yfir and-
litib færðust brosviprur iðandi af
kímni og ef til vill svolítilli kerskni:
„Ég veit ekki. Hvað finnst þér,
hvernig finnst þér svona myndir?"
svaraði hann síðan spurningu
minni um álit hans á mynd sem við
vorum ab virða fyrir okkur. Þannig
kom hann mér fyrir sjónir fyrst þeg-
ar ég hitti hann og æ síöan þegar
leiðir okkar lágu saman, hvort sem
það var í Safnahúsinu, heima hjá
honum á Dvalarheimilinu eða á
ferðalagi til Reykjavíkur að skoba
sýningar eða verk einhvers. Alltaf
var stutt í glettnina og skoplegar at-
hugasemdir. Stundum reyndar var
svolítill broddur í athugasemdun-
um, rétt til ab skerpa meðvitund
okkar hinna um hverfulleika alls
sem fyrir okkur ber og þess að til eru
fleiri sjónarhorn en okkar eigin.
Við, sem vinnum og höfum unniö t
Safnahúsinu í Borgarnesinu, eigum
lengi eftir að sakna þess sárt ab fá
ekki að heyra hans skoðanir á
mönnum og málefnum.
Á árunum 1970 og 1971 varb þab
að ráði ab Hallsteinn fluttist upp í
Borgarnes á Dvalarheimiii aldraöra
þar, sem þá var nýlega byggt. Hann
átti landskika í Reykjavík, sem
Reykjavíkurborg keypti af honum
fyrir allháa upphæð og greiddi fyrir
með reibufé og ríkisskuldabréfum.
Einnig átti hann og tók með sér
stórt safn listaverka, sem hann
hafði eignast á árum sínum í
Reykjavík, aðallega á sjötta og sjö-
unda áratugnum. Mörg verkanna
hafbi hann fengið sem greiðslu fyr-
ir viðvik eins og smíði ramma um
myndir listamanna og önnur hafði
hann fengið gefin af öðrum tilefn-
um. Þetta voru verk eftir marga okk-
ar þekktustu og ástsælustu lista-
menn og nægir þar að nefna Þor-
vald Skúlason, Sverri Haraldsson,
Valtý Pétursson, Hafstein Aust-
mann og svo bróður hans Ásmund
Sveinsson.
Þessar eignir, listaverk og fé, gaf
hann Borgarneshreppi og varð gjöf-
in upphaf að Listasafni Borgarness,
sem var svo stofnað skömmu síbar.
Þarna var um 120 listaverk að ræða
og verulega fjárhæð. Upp frá því
hefur Listasafn Borgarness vaxib og
dafnað og Hallsteinn sífellt verið ab
bæta vib það, og lætur nærri að
hann hafi gefið safninu um 150
verk alls. Þess utan hafa verið keypt
verk og safninu hafa borist gjafir á
þeim árum sem það hefur starfað.
Má þar til dæmis nefna höfðinglega
gjöf frænda og nafna Hallsteins,
sem barst nú fyrir örfáum vikum frá
Hallsteini Sigurðssyni. Þá átti hann
einnig mikinn þátt í ab sett hafa
veriö upp útilistaverk hér í Borgar-
nesi, t.d. Óöinshrafninn í Skalla-
grímsgarði og Sonatorrek á Borg,
sem bæöi eru eftir bróður hans Ás-
mund Sveinsson. Hann beitti sér
fyrir því ab þetta væri gert og lagði
fram fé frá sjálfum sér til þess. Þann-
ig ab hann var að sinna sínu áhuga-
máli hér allan þann tíma sem heilsa
hans leyfbi.
En hvar eru öll þessi verk? kann
einhver ab spyrja. Útilistaverkin
veit fólk um, en ég er ekki viss um
ab Borgnesingar og Borgfirðingar
geri sér grein fyrir að undanfarin
liðlega 30 ár hafa verk úr Listasafni
Borgarness prýtt margar opinberar
skrifstofur og stofnanir í Borgarnesi,
t.d. Heilsugæslustöðina, skrifstofur
sveitarfélagsins, skrifstofur Kaupfé-
lags Borgfirbinga, sýsluskrifstofurn-
ar og nokkrar fleiri. Það má því
segja ab gjöf Hallsteins hafi glatt
augu okkar, sem á þessa stabi hafa
komið, og veitt okkur ánægju und-
anfarin ár. Það er fyrir hans tilstilli
að við höfum haft íslenska mynd-
list í kringum okkur öll þessi ár. Vib
eigum honum mikið að þakka sem
einstaklingar og við eigum honum
einnig mikib að þakka sem samfé-
lag, sem nú á slíkan fjársjóð sem
það safn er sem hann færði okkur.
Vib kveöjum nú mann, sem mark-
aði djúp spor í sögu þessa samfé-
lags, og þökkum af alhug fyrir þab
sem hann gerði fyrir okkur.
Fyrir hönd stjórna Listasafns
Borgamess, Safnahúss Borgarfjarðar
og bæjarstjórnar Borgarbyggðar
færi ég ættingjum Hallsteins sam-
úðarkveðjur og bið þann, sem ætíb
stendur með okkur öllum, að vera
þeim styrkur.
Guömundur Guðmarsson
Það húmar
við sundið
aðfallið ber
lognölduna
að klettunum
svartir fuglar
fljúga við Brákarey
það er íshröngl
í flceðannálinu
mjalldrífan
sest í hár mitt
fellur í augu mér
hljóð og köld
eins og kyrrð
þessa kvölds
aðeins fjarlœgur
gnýr liafsins
boðar mér
nýjan storm
að morgni.
(Sr. Rögnvaldur Finnbogason)
Lífsljósib hans Halla frænda er
slokknab. Hann hvarf úr okkar
heimi hægt og hljótt að áliðnum
degi og hann var áreiöanlega hvíld-
inni feginn og að fullu sáttur við að
kveöja, enda ævigangan orðin meb
því lengsta sem gerist eða rúm 92
ár.
Þrátt fyrir það var hann „maður
án aldurs", gat rætt hvaða málefni
sem var við hvern sem var og fylgd-
ist ótrúlega vel með öllu í kringum
sig. Fullri andlegri reisn hélt hann
til æviloka. Við hittumst síðast ör-
stutta stund kvöldið áöur en hann
kvaddi. Hann sagöi sér líða prýbi-
lega og gat meira að segja gantast
svolítið og strítt mér eins og venju-
lega á sinn sérstæða hátt með blikið
gamalkunna og kæra í augunum
sínum, sem voru þó eins og farin að
skyggnast eilítib inn í eilífðina.
Hann velti því stundum upp í sam-
ræðum, hvort nokkurt líf væri eftir
þetta líf, hvort maöur yröi ekki bara
steindaubur, eins og hann komst aö
orði á sína vísu. Nú veit hann jrað
og sú vissa verður honum góð.
Elskuleg eiginkona, móðir, tengdamóðir, amma og
langamma okkar
Áslaug Þorsteinsdóttir
frá Dýrastöðum
sem lést á Sjúkrahúsi Akraness að morgni 28. nóv-
ember, verður jarðsungin frá Borgarneskirkju laugar-
daginn 2. desember og hefst athöfnin kl. 13.00.
Jarðsett verður í heimagrafreit aö Dýrastöðum.
Halldór Klemensson
börn, tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn
Á EFTIR BOLTA
KEMUR BARN...
"BORGIN OKKAR OG BÖRNIN í UMFERÐINNI" JC VIK
t MINNING
kennari, gift Valdimari Karli
Guðlaugssyni viöskiptafræöingi
og eru synir þeirra Þorsteinn
Ingi, Tryggvi Karl og Kristinn
Örn.
Börn Siguröar Grétars og
Matteu Pétursdóttur eru Ágústa
Dröfn, sonur hennar er Kristján
Alexander, Hilmar Freyr og Eva
Björg. Uppeldissonur Sigurðar
er Snæbjörn Ólafsson.
Bróðir Ástu er eins og áður
segir Árni, sem lengi bjó að
Steinum undir Eyjafjöllum, en
er nú hestahirðir á Selfossi.
Fyrir tuttugu og tveimur árum
kenndi Ásta þess meins, sem
aftur tók sig upp í sumar og hef-
ur lagt svo margan ab velli. Hún
lést á St. Jósefsspítala í Hafnar-
firbi eftir stutta en stranga legu.
Andlát hennar kom flestum á
óvart og ég bib algóðan Guð ab
styrkja Ágúst, börnin og barna-
börnin öll, ættingja og vini í
þeirra sáru sorg. Alvaldur Drott-
inn ræður, hann gaf lífið og tek-
ur það, því erum við Hans hvort
sem við lifum eða deyjum. Kær-
leikans Gub leggi Ástu sér að
hjarta.
Gitðlaiigur Tryggvi Karlsson
t MINNING
Hallsteinn Sveinsson var einn af
þeim mönnum sem mér hafa staöið
hjarta næst um ævina. Ef til vill
andlegur skyldleiki, altjent vorum
við skyld, jrví langamma mín og
faðir hans voru systkini vestur í
Döium endur fyrir löngu. Hann var
einn af þeim gagnmerku Kolsstaða-
systkinum sem allt lék í höndunum
á, sama hvort voru smíðar, hann-
yrðir, höggmyndalist eða annað.
Miklir hæfileikar á ýmsum sviðum
hafa gengið í erföir til afkomenda
þeirra og munu áreiðanlcga verða
ættarfylgja þessa fólks á ókomnum
árum.
Við Hallsteinn kynntumst fyrst
eftir að hann fluttist í Borgarnes á
Dvalarheimii aldraðra fyrir u.þ.b.
25 árum. Hann var einn af fyrstu og
fram til þessa annar af þeim er
lengst hafa búið þar. Oft kom ég til
hans ýmist á verkstæðiö eða upp á
herbergi, þegar mér fannst ég þurfa
að hressa sálartetrið vib eftir anna-
sama daga við barnastúss og annaö
er fylgir frumbýlingsárunum. Og
alltaf fór ég betri manneskja og létt-
ari í lund heim aftur til unganna
minna, enda þótt við værum ekki
sammála um alla hluti og hann
hefði strítt mér mestallan tímann.
Ekki er hægt að minnast hans án
þess að geta þess hve höföinglega
hann kom fram við nýja sveitarfé-
lagiö sitt, er hann fluttist hingað
búferlum. Það hefur margur gefið
minna en tugi listaverka, sem urðu
uppistaðan í I.istasafni Borgarness.
Alltaf var hann svo að bæta vib
meban hann gat og raunar undra-
vert að aldraður eftirlaunamaður
gæti gert þessa hluti. Hann stuðlaði
einnig ab því að komið hefur verið
upp ýmsum listaverkum í Borgar-
nesi og nágrenni. — En hann var
ekki allra í listasmekk sínum og var
framúrstefnumaður að því leytinu.
Við vorum ekki sammála jiar, því ég
sagðist heldur vilja vita af hverju
myndin væri og hvernig hún ætti
að snúa.
Kæri frændi og vinur, farbu alla
daga vel á nýjum slóðum.
Hjartans þökk fyrir allt og allt.
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi fira.
Drottinn minn gefi dauðum ró,
en hinum líkn sem lifa.
(Úr Sólarljóöum)
Krístín