Tíminn - 30.11.1995, Blaðsíða 4

4
Wímtom
Fimmtudagur 30. nóvember 1995
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórnarfulltrúi: Oddur Olafsson
Fréttastjóri: Birgir Gu&mundsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmibja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Aukin atvinnuþátttaka
og nýju störfin 12.000
Undanfarnar vikur og mánuði hafa upplýsingar
um atvinnuleysi bent til þess að stjórnvöldum
gangi illa að ná því markmiði sínu að auka at-
vinnu og fjölga störfum. Stjórnarandstæðingar
hafa tekið þetta mál upp og gert talsvert úr því,
enda um stórmál að ræða. Skiljanlega hefur vönd-
urinn bulið af mestum þunga á framsóknar-
mönnuum, sem lofuðu þjóðinni 12.000 nýjum
störfum fram til aldamóta.
Framsóknarmenn geta hins vegar borið sig
mannalega nú, eftir að Hagstofan hefur birt nýja
vinnumarkaðskönnun, sem sýnir að um 5.000
fleiri eru nú að störfum en voru fyrir ári og að síð-
an í kosningum hefur starfandi fólki fjölgað um
3.500. Á fyrsta ári kjörtímabilsins getur flokkurinn
nú sagst hafa skapað meira en þriðjung þeirra
starfa, sem loforð voru gefin um. Þrjú þúsund og
fimm hundruð störf komin — átta þúsund og
fimm hundruð eftir!
En hlutirnir eru því miður ekki svona einfaldir.
Menn hljóta að velta þeirri staðreynd fyrir sér, að
skráðum atvinnulausum hjá félagsmálaráðuneyt-
inu hefur ekki fækkað, heldur þvert á móti fjölgað.
Þess vegna hljóta að vakna spurningar um hvort
könnun Hagstofunnar gefi nákvæmlega rétta
mynd, eða hvort taka beri meira mark á því hversu
margir eru og hafa verið formlega skráðir á at-
vinnuleysisskrá Vinnumálaskrifstofu ráðuneytis-
ins. Ekkert einhlítt eða endanlegt svar er til varð-
andi það hvor talan er rétt. Hitt er vitað að talsvert
hefur verið um að atvinnulaust fólk, sem ekki hef-
ur bótarétt, hefur ekki komist á atvinnuleysisskrá
og því hefur sú mæling heldur vanmetið atvinnu-
leysið. Það er líka vitað að talsverð brögð eru að
því, að fólk sé á skrá sem ekki er í raun og sann at-
vinnulaust, þannig að þessi skráning hefur að
hinu leytinu heldur ofmetið raunverulegt at-
vinnuleysi. Vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar
hefur á hinn bóginn leitast við að leiðrétta þessi
skekkjumörk, þannig að lengst af hefur Hagstofan
mælt meira atvinnuleysi en hin formlega skráning
segir til um. Nú, hins vegar, snýst þetta við og
Hagstofan er farin að mæla minna atvinnuleysi en
skráningin segir til um.
Tilhneigingin er því greinilega í rétta átt og at-
vinnuleysið er að minnka, hvort heldur sem nýju
störfin eru nákvæmlega 3.500 eða eitthvað færri
eða fleiri.
Þetta eru uppörvandi tíðindi, því almennt séð
eru nú forsendur fyrir góðum vexti í hagkerfinu.
Og ef sæmileg lending næst í deilum aðila vinnu-
markaðarins, er engin ástæða til að efast um að
mönnum ætti að takast að rífa sig upp úr lægð
undangenginna ára. Með ákvörðun um stækkun
álversins er spáð 3% hagvexti á næstu tveimur ár-
um, og fyrir utan þann hvata hefur Þjóðhagsstofn-
un spáð því að með lægri vöxtum og aðgerðum í
ríkisfjármálum geti skapast meira en 9.000 störf til
aldamóta. Boltinn er því byrjaður að rúlla í rétta
átt, og horfur á að fullyrðingar framsóknarmanna
í kosningabaráttunni um 12.000 ný störf séu full-
komlega raunhæfar — hvort svo sem menn vilja
miða við vinnumarkaðskönnun Hagstofu eða
skráningar Vinnumálaskrifstofu ráðuneytisins.
Eg er ekki einhleypur!
■Xávinnumorkutjmim:
taWab ® 4* mn M?1
virtxtt h»<»
tinhlíyP" 0..um öhrum »
vinnum»«**°‘ ,invuin or
lornum irun',ni.rituCt of.
i Ui» «''nn g"u.rti«'
vnRri . ,1, haU betnllnii
ÓWv*ntr» V».l* nlfhaUJl.
IMI •l"'*- »’* J v,,b un.
UliVCIt * um
|,i 1991 til I994
,.iutck|uf »
iS, »b inch*i*»"
Or
:£?.££££ 155."s»zzz;
Garri vill koma því strax á fram-
færi við lesendur Tímans að hann
er harðgiftur maöur, sem gekk
snemma út og átti mikinn séns í
gamla daga. Það er auk þess mjög
ólíklegt að Garri myndi lenda í
því að vera einhleypur lengi, þó
svo ólíklega vildi til að hann lenti
í skilnaði. Ástæðan fyrir því að
þetta er nefnt hér er sú, að ofstæk-
isfullir kvenhagfræbingar hafa nú
náð enn einu tangarhaldinu á
karlmanninum og fengið hann til
að dansa eftir sínum skilgreining-
um. I>að er ekki nóg með að karl-
menn hafi um langt árabil þurft
ab vera karlmannlegir á ýmsa
lund, bæbi herramenn sem opna
hurðir og hetjur sem kunna „ab
skipta um dekk á vörubíl". Konur
hafa einnig komið þeim skilningi
inn í þjóðarvitundina, ab karlar
hafi helst orðið að hafa himinhá
laun til að teljast menn með
mönnum en flokkast ekki sem
einhverjar karlkerlingar. Karlar
með sjálfsvirðingu eru samkvæmt
þessum boðorðum karlar sem
skaffa vel. Þannig hefur nú hinn
raunverulegi boðskapur kvenna-
baráttunnar verib, þó hin svokall-
aða kvenréttindabarátta boöi eitt-
hvaö annað.
Piparsveinninn
En undantekningin frá þessari
þrælslund gagnvart konum hefur
verið hin ævaforna stofnun „pip-
arsveinninn". Piparsveinninn
beygir sig abeins undir ægivald
konunnar þegar það hentar hon-
um. Aö öðru leyti hefur hann ver-
ið hinn frjálsi förusveinn, sem
horfir á fótboltann í sjónvarpinu
þegar hann vill, pissar út fyrir
heirna hjá sér án þess að það þýbi
styrjöld á heimilinu og lætur
mömmu þvo og strauja skyrturn-
ar sínar þegar sú síðasta er orðin
óhrein. Líf piparsveinsins hefur
þannig verið bautasteinn karl-
mennsku og í rauninni staðið
sem vegvísir öbrum karlmönn-
GARRI
um, svo þeir glatist ekki endan-
lega og veröi sem hvert annað
húsdýr kvenna.
En ekki meir. Nú hefur skipuleg
aðför hafist að hinum einhleypa
karlmanni og það er sárt til þess
að vita að það er í dagblaðinu
Tímanum, málgagni frjálslyndis
og öfgaleysis, sem þessi aðför
hefst. 1 blaöinu í gær er sagt frá
því aö einhleypir karlar hafa fariö
halloka í launamálum á undan-
förnum árum og tekjur þeirra
lækkað um 4% frá 1991, á sama
tíma og tekjur kvæntra karla og
ógiftra kvenna hækkubu um 4%
að jafnaði. Þetta eru að sjálfsögbu
slæmar fréttir af piparsveinum,
en ekki aðför í sjálfu sér.
Náttúruvaliö!
En skýringarnar, sem gefnar eru
á þessu af hagfræðingum, eru
augljós tilraun til þess að ófrægja
piparsveina og greinilegt er að þar
standa að baki köld kvennaráð:
„Ein [skýringin] er sú ab við það
að verða fjölskyldufeður og fram-
færendur fari karlar almennt aö
leggja sig betur fram í starfi. Önn-
ur er sú að þarna hafi farið fram
einskonar náttúruval, þ.e. að kon-
urnar hafi valið úr „bestu bitana",
þannig ab þeir konulausu séu
einskonar „afgangur". Munu
menn í vaxandi mæli hallast að
því að meira búi að baki seinni
skýringunni."
Augljóst er að hér grillir í upp-
haf nýrrar herferðar fyrir breyttu
gildismati í þjóðarsálinni. Pipar-
sveinar eru „lúserar", þeir eru af-
gangurinn eða botnfallið í kjör-
búð kvenfólksins, mennirnir sem
ekki ganga út.
Garri er reyndur maður og eng-
inn vindmylluriddari. Þess vegna
ætlar hann sér ekki þá dul ab
berjst gegn því, þegar rétttrúnaði
af þessu tagi er sáldrað í hugskot
þjóðarinnar. Yfirlýsingin kemur
því strax: Eg er ekki einhleypur.
Og úr því Garri er ekki einhleyp-
ur, þá er hann heldur ekkert botn-
fall og enginn ræfill. Hann er
einn þeirra sem kona af náö sinni
valdi.
Garri
Grár sjóndeildarhringur
Síðasta sunnudag var dýrðlegt
vetrarveður hér á suðvesturhorn-
inu og til að liðka mig eftir setur á
miöstjórnarfundi Framsóknar-
flokksins á föstudag og laugardag
fór ég eins og svo fjölmargir abrir í
gönguferð, og fetaöi hinn frábæra
göngustíg sem liggur um Ægisíö-
una, meöfram Skerjafirði framhjá
Nauthólsvíkinni og upp í Öskju-
hlíð. Þetta göngustígakerfi er gíf-
urleg framför í útivistarmálum
borgarinnar fyrir þá sem vilja iöka
hina einföldu íþrótt aö ganga.
Brátt mun brú tengja þetta kerfi
viö Fossvoginn og þá er hindrun-
arlaus ganga á þar til gerðum stíg-
um hæfilega fjarri umferb í gegn-
um borgarlandiö allt upp í Heið-
mörk. Þab leynir sér ekki á góö-
viðrisdögum aö æ fleiri borgar-
búar nota sér þessa göngu- og
hjólreiöastíga.
Gráminn í bænum
Öskjuhlíðin er skemmtilegt úti-
vistarsvæði þar sem getur að líta
minjar um hafnargerð og stríösár-
in í bland við vöxtulegan skóg.
Þegar við hjónin vorum á sunnu-
dagsgöngunni þar, var heiöríkt og
vetrarsólin skein. í vestri var skýja-
bakki við hafsbrún. Hann var í
einkennilega grárri móöu, sem og
Vesturbærinn sem blasti viö. Þegar
grannt var skoðað var þessi grá-
svarta móöa í mikilli mótsögn við
hreinviörið. Hún var einfaldlega
vegna útblásturs bíla. i frosti og
hreinviöri liggur þessi útblástur
yfir borginni, en fýkur ab mestu
burt ella. Þegar viö gengum til
baka um Vatnsmýrina, leyndi
hann sér ekki og hafði áhrif bæði á
háls og nef.
Rokiö og gleymskan
Þessi staöreynd leiddi huga
minn að því hvað útblástur öku-
tækja í borginni er í raun mikið
Á víbavangi
vandamál. Þótt rokiö, sem stund-
um er, fái okkur til þess ab gleyma
honum, er hann til staöar. Bíla-
umferöin í borginni er gífurleg
miðaö viö stærö hennar, enda er
bílaeign okkar ein sú mesta í
heimi. Ég geng stundum úr Vest-
urbænum niður í Kvosina um
áttaleytiö á morgnana og fer yfir
Hringbrautina, sem er þá eins og
straumhart fljót af bílum. Einstaka
sinnum tek ég strætó og sé að til-
tölulega fáir nota þennan ferba-
máta. Þó er þaö eina ráöiö, ef
minnka á bílaumferöina, að nota
almenningssamgöngurnar til þess
að koma sér til og frá, ef erindiö er
ekki þess efnis að þab útheimti
einkabílinn. Ég viðurkenni þörf-
ina fyrir hann og get ekki án hans
verið. Hins vegar er þab áreiðan-
lega svo að notkun hans gengur
stundum út í öfgar. Liölegt al-
menningsvagnakerfi og leiðaáætl-
un sem hentar þörfum fólksins er
nauösyn, ef notkun strætisvagn-
anna á aö vaxa. Þaö er afar brýnt
að þjónusta SVR sé ávallt í skobun,
hvaö megi bæta. Það er hagkvæmt
af umhverfisástæöum að notkun
þeirra vaxi og það er hagkvæmt
bæöi fyrir einstaklingana og
Reykjavíkurborg, sem rekur al-
menningssamgöngukerfið.
Hugarfarsbreyting
Ég er ekki víðförull maður á nú-
tímavísu, en hef þó rölt um ýmsar
stórborgir í þessum heimshluta.
Aþena er frægt mengunarbæli, þar
sem súrnar í augum af umferðinni.
Ég held að það sé hið fræga ís-
lenska rok sem kemur í veg fyrir
sama ástand hér í Reykjavík. í
samskonar tíðarfari og ríkir í
Aþenu væri ástandiö hræöilegt
hér. Þetta er ástand sem þarfnast
umræöu og hugarfarsbreytingar
gagnvart einkabílnum. Hann er
mjög þarfur, en áreiöanlega má
spara hann til hagsbóta fyrir alla,
án þess að nokkrar öfgar fylgi.
Jón Kr.