Lesbók Morgunblaðsins - 29.07.2006, Blaðsíða 13

Lesbók Morgunblaðsins ˜ 29. júlí 2006 | 13
Þúsundir aðdáenda bandarískuR&B-söngkonunnar Beyonce
hafa skrifað undir bænarskjal þess
efnis að nýj-
asta myndband
hennar verði
tekið úr spilun.
Myndbandið er
við lagið „Dejá
Vu“ sem er á
fyrstu smá-
skífu vænt-
anlegrar breið-
skífu, B’Day.
Nýtur
Beyonce lið-
styrks kærasta
síns, Jay-Z, í
laginu.
Nú þegar hafa yfir 2.000 manns
skrifað undir bænarskjalið, sem er á
netinu, og vilja aðdáendurnir að
myndbandið verði endurgert. Beiðn-
in er stíluð á útgáfu-
fyrirtækið Colombia
Records sem gefur
nýju plötuna út. Þar
kemur m.a. fram sú skoðun að sam-
skipti Beyonce og Jay-Z í mynd-
bandinu séu óviðunandi auk þess
sem kvartað er yfir skorti á þema,
slæmri klippingu og ósæmilegum
klæðnaði.
  
Ellismellirnir í Rolling Stoneshafa tilkynnt að þeir hyggist
halda nokkra tónleika í Bandaríkj-
unum og Kanada í haust. Tónleik-
arnir eru
hluti af A
Bigger
Bang-
heimstón-
leika-
ferðalagi
þeirra en
hljóm-
sveitin
varð að
binda enda
á Evrópu-
hluta ferð-
arinnar eft-
ir að hinn 62 ára gítarleikari Keith
Richards féll úr pálmatré við kók-
oshnetutínslu á Fiji-eyjum. Þegar
Richards hafði síðan náð sér eftir
fallið urðu Stones-liðar að bíða eftir
að hinn gítarleikarinn, Ron Wood,
kæmi úr áfengismeðferð.
Í yfirlýsingu frá Mick Jagger
kemur fram að hljómsveitin sé mjög
spennt fyrir fyrirhugaðri spila-
mennsku. „Við ætlum að spila í
mörgum borgum sem við höfum ekki
getað sinnt áður en einnig munum
við heimsækja nokkra af uppáhalds-
stöðunum okkar,“ sagði söngvarinn.
„Mér líður stórvel og get ekki beð-
ið eftir að byrja,“ er hins vegar haft
eftir hinum óheppna Richards, en
nýlega bárust þær fregnir að hann
myndi fara með lítið hlutverk í þriðju
myndinni um sjóræningja Kar-
íbahafsins.
Fyrirhugað er að tónleikaröðin
hefjist 20. september í Gillette Stadi-
um í Boston. Þaðan liggur leiðin svo
til norður-amerískra borga eins og
Chicago, Seattle, Los Angeles, Hali-
fax og Montana.
  
Hermt er að írska hljómsveitinU2 hyggist standa fyrir bygg-
ingu 35 hæða skýjakljúfs í heima-
borg sinni Dublin. Meðlimir U2 eru
sagðir hafa
gengið til fund-
ar við borg-
arstjórn Du-
blinar og
kynnt fyrir
henni hug-
myndir um
turn sem
myndi m.a.
hýsa hljóðver
sveitarinnar á
efstu hæðinni.
Samkvæmt heimildum er fyrirhugað
að skýjakljúfurinn rísi í Britain
Quay-borgarhluta Dublinar.
Á fréttavef Yahoo! er haft eftir
írskum kaupsýslumanni að eftir að
hafa talað við framkvæmdastjóra
U2, Paul McGuiness, sé hann þess
fullviss að af turnbyggingunni verði.
Á sama tíma og þessar fréttir ber-
ast eins og eldur í sinu heyrist einnig
sá orðrómur að U2 sé með nokkra
tónleika í deiglunni.
Erlend
tónlist
Beyonce
Keith Richards
Bono
Þegar ég spila gömlu Throwing muses-lögin í dag þá verð ég 18 ára aftur; bý íbílnum mínum, ófrísk, greind geðklofa,lyfjuð, skorin, sef á gólfum, einhver káfar
á mér á barnum þegar ég rukka inn þessa 50 dali
fyrir bensíni sem bandið fékk fyrir tónleika, og
hvert nýtt lag sem kemur til mín er saga sem
Sjerasade segir og heldur í mér lífinu nógu lengi til
að heyra hvernig það endar.“
Þannig segist Kristin
Hersh, forsprakki Boston-
sveitarinnar Throwing mu-
ses, upplifa elstu lögin sín.
Sveitina stofnaði hún 1983,
aðeins 16 ára, og var alla tíð
aðalsöngvari hennar og lagasmiður. Throwing mu-
ses var ein af þessum neðanjarðarsveitum í rokk-
inu, afar virt en seldi aldrei mikið af plötum. „Tón-
listin mín á aldrei eftir að vera „inni“. En það hefur
alltaf þótt vera svolítið kúl að vera alltaf „úti““,
sagði Kristín eitt sinn og víst er að hún hefur verið
einn af staðföstustu boðberum óháðrar tónlistar í
gegnum árin. Sveitin gaf út sex stórar plötur en
síðan leysti Kristín upp bandið vegna fjárhags-
vandræða. Hún fór að sinna sólóferli og stofnaði
tríóið 50 foot wave fyrir nokkrum árum.
Fyrsta plata Throwing muses, samnefnd sveit-
inni, kom út 1986 og á því 20 ára afmæli í ár. Ekk-
ert hefur þó dofnað yfir kraftinum og frumleik-
anum sem hún býr yfir. Þegar indírokkið
einkenndist orðið af moðvolgum breskum graut um
miðjan níunda áratuginn kom þessi sveit eins og
löðrungur framan í mann. Frumöskur, reiði og
frústrasjón, flóknir gítarhljómar og taktskiptingar
– þessi lög tóku beygjur og sveigjur og sneru út úr
öllum lögmálum um dæmigert rokklag. Það var því
erfitt að skipa sveitinni niður á ákveðinn bás og
gagnrýnendur einblíndu oft á eitthvað allt annað en
tónlistina í vandræðum sínum, sérstaklega það at-
riði að samsetning sveitarinnar var óvenjuleg, þrír
kvenmenn innanborðs og „the token man“ á
trommum. Rödd Kristínar gerir þessi lög einstök,
hún er ómótuð á þessum árum en gríðarlega sterk,
stundum skerandi, sjaldnar blíð – sjálf segist hún
hafa hljómað eins og „kramin bjalla“ en hún ruddi
brautina fyrir margar reiðar ungar konur sem
komu á eftir henni í rokkinu.
Textarnir koma manni enn á óvart – óræðar
brotakenndar myndir af hversdagslegum hlutum
sem verða ógnandi og aðþrengjandi. Það hvílir
innilokunarkennd yfir þessari plötu, það eru vegg-
ir, dyr, box, bílar sem sitja fastir, heimili sem loka
mann inni en um leið kraftur sem ýtir á móti og vill
út, kraftur og reiði sem líkamnast í angistarveinum
Kristínar og virkar eins og kaþarsis. „Delicate cut-
ters“ er magnað, aðeins gítar og napurleg rödd og
textinn gefur innsýn í martraðarkenndan heim
truflaðs hugar. I hate my way er síðan Throwing
muses-lagið, klofið í angurværa kafla og argandi
óhamingju. Það er kannski ekki mikið rokk í því að
syngja um eldhús en maður fær enn gæsahúð þeg-
ar Kristín æpir í laginu Vicky’s Box: „a kitchen is a
place where you prepare and clean up“. Kannski er
þetta plata hinnar úttauguðu húsmóður sem tekur
upp rafmagnsgítarinn og brýtur sér leið út. Þó var
stúlkan aðeins á táningsaldri þegar þessi lög urðu
til eða „komu til hennar“ eins og hún orðar það, og í
raun ótrúlegt hversu mikinn styrk og þroska hún
hefur haft til að koma tilfinningum sínum í form og
fara sínar eigin krókóttu leiðir.
Throwing muses koma saman endrum og eins í
dag (nú sem tríó) og fyrir einhverja guðs mildi eru
þau á leiðinni til landsins og troða upp á Innipúk-
anum um verslunarmannahelgina. Fáheyrt tæki-
færi til að berja þessa merku sveit augum.
Throwing Muses – Sögur Sjerasade
Poppklassík
Eftir Steinunni
Haraldsdóttur
steina@mbl.is
L
isa Germano er komin fast að
fimmtugu en samt er eins og hún
standi utan við þá hefðbundnu
hrörnun sem við hin þurfum að
gangast við, líkt og einhver gald-
ur sé í gangi. Kate Bush kemur
upp í hugann þegar maður skoðar myndir af
henni, en hana mætti kalla aðgengilegu útgáf-
una af Germano, ef maður reynir aðeins á lík-
ingaþolið. Manni verður líka óneitanlega hugsað
til Davids Bowies, sem virðist að eilífu sloppinn
við heimsókn frá elli kellingu. Bowie er reyndar
einn þeirra sem notið hafa
krafta Germano í gegnum
tíðina, en hún lék á fiðlu á
Heathen (2002).
Tónlist Germano er blessuð þessum sama
galdri; handanheimshljómar sem virðast líða um
án rúms og tíma. Röddin hvíslandi og það er
sem skurki í hljóðfærunum, einhvers staðar í
fjarska.
Slæm lög
Germano samdi nýverið við Young God Re-
cords, merki Michaels Gira, útgáfu sem er eins
og klæðskerasaumuð fyrir hana. Gira leiddi eitt
sinn ógurlegustu rokksveit sem nokkurn tíma
hefur verið uppi, The Swans, sé mælt í hreinum
hávaða og brjálæði en á vissum tímapunkti er
sem Gira hafi umpólast, eins og heyra má best
á stórgóðri skífu hans I Am Singing To You
From My Room (2004) þar sem hann syngur
einlægar og fallegar smíðar með kassagítar að
vopni. Nafnið segir allt, Gira tók plötuna upp á
skrifstofunni sinni, spilaði beint inn á tölvuna
sína og notaðist við einn hljóðnema. Aðrir lista-
menn sem eru á skrá hjá Young God eru á svip-
uðum slóðum, Devandra Banhart þeirra þekkt-
astur en einnig Mi and L’au, Akron Family og
Angels of Light, sveit Gira með breytilegri lið-
skipan (Akron/Family og Angels of Light gáfu
út frábæra plötu saman síðasta haust og brugðu
Akron/Family sér þá í hlutverk Angels of
Light).
Koma Germano til Young God bindur enda á
átta ára langt óvissutímabil en lengst af var hún
á mála hjá 4AD, merki sem hentaði ekki síður
vel þessum yfirjarðneska stíl hennar, en síðasta
plata hennar þar var Slide (1998). Þögnin var
reyndar rofin í skamma stund árið 2002 er Ger-
mano bjó tvo diska til útgáfu sem aðeins var
hægt að nálgast á heimasíðu hennar (lisagerm-
ano.com). Rare, unusual or just bad songs inni-
heldur afgangslög eins og nafnið ber með sér og
Concentrated er einslags safnplata frá 4AD-
árunum. Ári síðar kom svo út plata, Lullaby for
Liquid Pig, á hinu skammlífa merki Ineffable
sem var stofnað í tengslum við veffyrirtækið
ARTISTdirect. Frábær plata, sumir segja hana
vera hennar besta verk síðan hin lofaða Geek
the Girl kom út 1994. Eðli málsins samkvæmt
hvarf platan almenningssjónum og -eyrum jafn-
skjótt og hún poppaði upp í þeim fáu verslunum
sem höfðu rænu á að stilla henni upp í hillur.
Útgáfuferill Germano í hnotskurn og spurning
hvort Young God breytti einhverju þar um,
merkið er orðið sæmilega þekkt neðanjarð-
arútgáfa og munar þar ekki síst um nafn Ban-
hart.
Bundin
Af þessu að dæma er sem Germano sé bundin
jaðrinum; tónlistin er sannarlega myrk og mjög
svo persónuleg. Oft vottar fyrir rætinni sjálfs-
áníðslu á milli þess sem sárindum og reiði er
skyndilega slengt fram. „Go to hell, fuck you“
segir í laginu „Red Thread“ á nýjustu plötunni
og það er ekki hægt annað en að dást að titli
stuttskífunnar Inconsiderate Bitch sem kom út
á 4AD árið 1994.
Tónlistin dettur samt aldrei niður í algeran
drunga eða deyfð. Í henni togast á ljós og
myrkur og það er eins og maður sitji á gægjum
í hugarfylgsnum höfundarins. Á pappír virðist
Germano því vera táknmynd utangarðsmanns-
ins, innblástur fyrir listamenn á borð við Chan
Marshall (Cat Power), Hope Sandoval og Juana
Molina. Svo einfalt er þetta þó ekki. Germano
hefur alla tíð verið eftirsóttur leiguspilari og
hefur leikið inn á plötur markaðsvænna lista-
manna á borð við Billy Joel, U2, Bob Dylan,
Sheryl Crow, Iggy Pop, Simple Minds og Jewel
auk þess sem hún túraði með sveit Neils Finns
fyrir nokkrum árum (var í Crowded House).
Ferill hennar hófst þá hjá Ameríkurokkaranum
og verkamannahetjunni (í upphafi a.m.k.) John
Cougar Mellencamp en bæði eru þau frá In-
diana. Hún lék á fiðlu á plötu hans The Lone-
some Jubilee (1987) og var í sveit hans allt til
ársins 1994.
Árið 1991, þegar Germano var þrjátíu og
þriggja ára, ákvað hún að gefa út sólóplötu. Út-
koman úr því var On the Way Down From the
Moon Palace, plata sem Germano gaf út á eigin
merki, Major Bill. Hún gefur lítið fyrir plötuna í
dag, finnst söngröddin hlægileg og segist hafa
verið að farast úr stressi þegar hún var tekin
upp.
Platan var þó ekki verr heppnuð en það að
risinn Capitol Records stökk til og kippti Ger-
mano um borð. Á merkjum Capitol kom svo
platan Happiness út árið 1993. Germano var þó
ekki ánægð með lokaútkomu plötunnar og rifti
samningum. Gaf síðan plötuna út aftur, nokkuð
breytta, undir merkjum 4AD ári síðar.
Næstu ár einkenndust af býsna mikilli fram-
takssemi. Geek the Girl kom út sama ár og
Happiness og tveimur árum síðar Excerpts
From a Love Circus. Slide kom út 1998 eins og
áður er getið og á þessu tímabili komu einnig út
tvær stuttskífur. Eftir Slide má segja að hlut-
irnir hafi byrjað að „renna“ undan Germano.
Hún var orðin fráhverf bransanum og firrt og
hét því að hætta öllu sólóstússi. Flutti til Holly-
wood og fór að vinna í bókabúð, en lék sem
leiguspilari við og við. Sólóbindindið entist þó
ekki nema í fimm ár, eða allt þar til Lullaby for
a Liquid Pig kom út.
In the maybe World var tekin upp á tveggja
ára tímabili og á meðal gesta er sjálfur Johnny
Marr. Meginþema plötunnar er dauðinn, þannig
að það er lítil von til þess að Germano sé farin
að taka bjartari pól í hæðina. Sem betur fer fyr-
ir okkur hin.
Tónlistin í hinum heiminum
Titill nýjustu plötu Lisu Germano, In the maybe
world, segir margt um óræðan og draum-
kenndan stíl þessa fjölhæfa tónlistarmanns. Plat-
an er sjöunda sólóplata hennar en hún hefur auk
þess komið fram á yfir sextíu plötum annarra
listamanna.
Eftir Arnar Eggert
Thoroddsen
arnart@mbl.is
Lisa Germano Í henni togast á ljós og myrkur.