Morgunblaðið - 30.04.2006, Qupperneq 8

8 | 30.4.2006
ég. Þetta dugði til þess að hann lét rannsaka mig betur og greindist ég með ósæðargúl
á nákvæmlega sama stað og bróðir minn. Ekki nóg með það, stækkunin á ósæðinni
var nákvæmlega jafn mikil og hjá Snorra. Hún var orðin 57 millimetrar.“
Bræðurnir segja lækna ekki hafa gefið þeim neina skýringu á þessu. Vefjasýni hafi
verið tekin en ekkert komið í ljós sem bendi til samhengis í þessum veikindum, að því
er þeir best vita. „Þetta er bara tilviljun,“ segir Snorri. „En allur er varinn góður. Ég á
sjálfur eineggja tvíburadætur, sem eru að verða 16 ára, og þótti vissara að láta heim-
ilislækninn líta á þær. Það kom allt vel út. Auðvitað á þetta að vera eins og á Kúbu en
Castro heimtar að allir íbúar landsins fari í læknisskoðun einu sinni á ári. Þannig er
örugglega komið í veg fyrir allskonar ótímabær áföll og veikindi.“
Þegar ég meiði mig finnur hann bara til | Fólki finnst sjúkrasaga Snorra og Viðars með
ólíkindum. Sumir hafa spurt hvort svona lagað gerist ekki oft með tvíbura. Það er
ekki raunin. Eða hvað? „Það er bara eitt hjá okkur. Það er svo merkilegt að þegar ég
meiði mig þá finnur hann bara til. Það kemur sér ágætlega fyrir mig,“ segir Snorri og
horfir á bróður sinn. Þeir skellihlæja.
Bræðurnir fóru báðir í hjartaþræðingu og þar kom í ljós að hjartað sjálft var í fínu
lagi. Ósæðargúll hefur heldur ekkert með líferni fólks að gera. Að sögn bræðranna
kunna læknar enga skýringu á því hvers vegna hann myndast. „Ég er íþróttakennari
og kenni ungbarnasund. Reyni mikið á mig og var í mjög góðu
formi,“ segir Snorri. „Viðar dettur hins vegar fram úr rúminu
á morgnana, fær sér kaffi og situr svo við tölvuna allan dag-
inn,“ heldur hann stríðnislega áfram og lítur á bróður sinn
sem hlær. „En að öllu gríni slepptu þá hefði ég líklega dáið á
undan, ef þetta hefði ekki uppgötvast, þar sem ég reyni meira
á mig. Ósæðargúll finnst yfirleitt við krufningu og þannig
hefði ég hugsanlega bjargað Viðari.“
Bræðrunum var gert að fara vel með sig meðan þeir biðu
eftir aðgerðunum. Þeir máttu vinna en urðu að forðast alla
áreynslu. Þeir segjast ekki hafa verið sérlega smeykir en vissu-
lega hafi verið óþægilegt að vita af kvillanum og þurfa að bíða.
Aðgerðin sem bræðurnir gengust undir er ákaflega stór og
flókin. Tekur um fjórar klukkustundir. Ýmsir hjartaskurð-
læknar á Íslandi framkvæma kransæðaaðgerðir en aðeins einn
aðgerðir af þessu tagi, Bjarni Torfason. Aðgerðin fer þannig
fram, í grófum dráttum, að ósæðin er tekin í sundur, gúllinn
fjarlægður og æðin tengd saman á ný.
Snorri átti að leggjast undir hnífinn 21. júní í fyrra og var
búinn að undirbúa sig af kostgæfni. Þegar á hólminn var kom-
ið var aðgerðinni hins vegar frestað um viku og hann sendur
heim. Ástæðan var sú að ekki var laust rými á gjörgæslunni.
„Það var mjög óþægilegt. Ég var búinn að búa mig vandlega
undir aðgerðina en þetta þýddi að ég þurfti að gera það upp á
nýtt. Svo var biðin líka orðin býsna óþægileg.“
Viðar fór í aðgerðina sjö vikum síðar en hans aðgerð var líka
seinkað um eina viku. Hann var þó ekki lagstur inn eins og Snorri þegar sú ákvörðun
var tekin.
Gott að hafa undanfara | Bræðurnir höfðu upphaflega hug á að verða samferða gegn-
um ferlið, fara í aðgerðina á svipuðum tíma og styðja við bakið hvor á öðrum í end-
urhæfingunni. Það gekk ekki upp. Viðar kveðst hafa hagnast á því. „Þetta gerði það
að verkum að ég var með undanfara sem var auðvitað dýrmætt. Ég gat fylgst grannt
með gangi mála hjá Snorra og undirbúið mig þannig. Þegar í ljós kom á spítalanum
að ég þoldi ekki mjög sterkt verkjalyf, þ.e. Contalgin, hringdi ég bara í Snorra, sem
þoldi það ekki heldur, og hann vissi upp á hár hvaða lyf ég ætti að biðja um. Þetta var
mjög þægilegt í alla staði.“
Sannast hér hið fornkveðna, að ber er hver að baki nema sér bróður eigi.
Bræðurnir segja aðstöðuna á hjartadeild Landspítalans mjög góða, starfsfólkið sé
frábært og vel hafi farið um þá. Þar dvöldust þeir í viku eftir aðgerðina, þar af í á ann-
an sólarhring á gjörgæslu. Þar sem bræðurnir eru sláandi líkir varð uppi fótur og fit á
deildinni þegar Viðar lagðist inn. „Það þekktu mig auðvitað allir. Heilsuðu mér með
virktum og spurðu hvers vegna ég væri kominn aftur. „Mistókst þetta eitthvað síð-
ast?“,“ segir hann hlæjandi.
Eftir heimkomuna tók við hvíld í fimm vikur. Þeir máttu reyna á neðri hluta lík-
amans og gátu því gengið. En lítið annað meðan beinin voru að gróa. „Þetta var mjög
skrýtin lífsreynsla. Við vorum heilbrigðir og hraustir menn sem skyndilega urðu
ónýtir. Gátum ekkert gert,“ segir Viðar. „Lungun falla yfirleitt saman við þessa að-
gerð og við þurftum að vinna allt okkar þrek upp frá grunni, auk þess að gróa sára
okkar.“
Snorri sótti það stíft að komast sem fyrst í endurhæfingu. Vildi ekki vera lengi frá
vinnu. „Það var nóg að gera hjá mér og ég vildi rífa mig sem fyrst upp úr þessu. Mað-
ur má ekki keyra í sex vikur eftir svona aðgerð og það var einmitt þá sem ég fékk
pláss í endurhæfingu á Reykjalundi. Og þar sem ég var farinn að keyra samdi ég um
að koma að morgni og fara heim að kvöldi. Það hentaði ágætlega og varð til þess að
ég komst fyrr að. Yfirleitt er biðin eftir plássi þrír mánuðir. Hjartasjúklingar fá fjórar
vikur á Reykjalundi og við nýttum okkur það. Ég var auðvitað í yngri kantinum af
hjartasjúklingunum þarna og ég sá eini með þetta vandamál. Hinir voru allir krans-
æðasjúklingar.“
Á sama tíma og Viðar var á Reykjalundi var aftur á móti einn annar sjúklingur sem
þjáðst hafði af sama kvilla. Ósæðin hjá honum var orðin 62 millimetrar.
Sex fet niður | Endurhæfing er alvarlegt mál en bræðurnir segja Magnús R. Jónasson
yfirlækni á hjartadeild eigi að síður hafa verið duglegan að brjóta dvölina upp með
léttara hjali. „Einhvern daginn var ég til dæmis að tala um það að mér fyndist end-
urhæfingin miðast meira við kransæðasjúklinga en okkur, t.d varðandi fyrirlestra,
mataræði og annað. „Það er alveg eðlilegt,“ svaraði hann þá grafalvarlegur. „Þeir
sem eru með hjartagúl fara annað.“ Nú, hvert fara þeir? spurði ég forvitinn. „Sex fet
niður.““
Ungum og sprækum manni eins og Snorra fannst róðurinn sækjast hægt í fyrstu.
„Eftir hálfan mánuð var farið í fjallgöngu, 26–27 manns saman, hjartasjúklingar og
aðrir. Ferðinni var heitið upp á Helgafell, sem er ekki svo hátt, 270–80 metrar. Ég
staðnæmdist hins vegar eftir 200 metra og hefði ekki komist lengra þó ég ætti lífið að
leysa. Ég var gjörsamlega búinn. Allir aðrir fóru upp. Það var
erfitt að sætta sig við það. Hálfum mánuði seinna var farið í aðra
sambærilega göngu upp á Mosfell og þá komst ég á leiðarenda.
Það var áfangasigur.“
Viðar segir dvöl sína á Reykjalundi hafa verið svipaða. Hann
er sölumaður hjá BYKO og var mættur til vinnu þremur mán-
uðum eftir aðgerðina. „Þeir voru alveg sérstaklega almennilegir
við mig í vinnunni. Sögðu mér bara að hafa þetta eins og ég vildi.
Ég gæti byrjað þegar mér hentaði og unnið eins lengi í einu og ég
treysti mér til. Það setti kapp í mig. Ég byrjaði á því að mæta í
klukkutíma í senn, svo hálfan daginn og eftir tvær vikur var ég
kominn í fulla vinnu á ný. Ég þarf að vísu ekki að reyna á mig lík-
amlega, sem munar auðvitað miklu, en það var samt býsna
strembið að sitja uppi fyrstu dagana, að ekki sé talað um allt
áreitið. Ég þurfti því að hvíla mig inn á milli.“
Snorri og Viðar eru heilbrigðir menn í dag og ekkert meiri lík-
ur á því að þeir greinist aftur með ósæðargúl en hver annar. Þeir
eru í reglubundnu eftirliti hjá læknum og verða um sinn. Tíu
mánuðir eru nú síðan Snorri var skorinn upp og rúmir átta mán-
uðir frá því Viðar lagðist undir hnífinn. Þeir segjast ekki orðnir
jafngóðir og áður en séu á réttri leið. „Það tekur venjulega árið
að ná sér að fullu eftir svona aðgerð,“ segir Snorri. „Ég fékk kvef um daginn og það
reyndi mikið á efri hluta líkamans. Þá fann ég að ég er ekki alveg búinn að jafna mig
en þetta er allt að koma.“
Í hverju er brellan fólgin? | Ekki er hægt að sleppa bræðrunum án þess að spyrja þá út
í auglýsinguna góðu sem minnst var á hér að framan en hún hefur verið bæði í sjón-
varpi, útvarpi og á prenti. Hvernig kom það til að þeir léku í henni?
„Það var nú hálfgerð tilviljun,“ segir Snorri. „Auglýsingastofan Hér og nú sem
gerði auglýsinguna fyrir SÍBS hafði samband við Magnús yfirlækni á Reykjalundi og
spurði hvort það væri einhver möguleiki að fá tvíbura í þetta verkefni. Hugmyndin
er sumsé alfarið frá þeim komin. Magnús hélt það nú og hafði samband við okkur til
að spyrja hvort hann mætti gefa upp nöfnin. Okkur fannst það allt í lagi. SÍBS á og
rekur Reykjalund sem er frábær stofnun. Dvölin þar gerði okkur mjög gott og það
var því sjálfsagt mál að þakka fyrir okkur með þessum hætti. Hugmyndin um að taka
auglýsinguna upp í sundlaug kviknaði út frá mínu starfi með ungbarnasundið. Örin
máttu sjást og það er eðlilegt að menn séu berir að ofan í sundi, a.m.k. eðlilegra en að
þeir standi úti á víðavangi.“
Auglýsingin vakti mikla athygli og komu margir að máli við bræðurna fyrst eftir að
hún tók að birtast. „Það spurðu mig margir út í þetta,“ segir Viðar. „Fyrst vildi fólk
vita hvort eitthvað hefði í raun og veru komið fyrir mig en svo sagði það að þetta
hefði verið snjöll brella og átti þar við að ég hefði verið tvöfaldaður. Það eru svo
margir sem hafa ekki hugmynd um að ég er tvíburi.“
Snorri segir að ýmsir vinklar séu á þessu með brelluna. „Það má til dæmis velta því
fyrir sér hvort þetta sé ekki ein allsherjar brella frá byrjun, þ.e. að auglýsingastofan
hafi fengið hjartalækninn til að skera okkur upp til að geta gert auglýsinguna og svo
framvegis,“ segir hann kíminn og það er greinilegt að bræðurnir sjá spaugilegu hlið-
ina á veikindum sínum líka. Ekki veitir af þegar stiginn er dans við dauðann.
| orri@mbl.is
TÍMASPRENGJA AFTENGD
„Það þekktu mig auðvitað allir. Heilsuðu mér með
virktum og spurðu hvers vegna ég væri kominn aftur.“
Snorri og Viðar
sex ára gamlir.