Morgunblaðið - 14.05.2006, Síða 6

6 SUNNUDAGUR 14. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
BESTA ÞÝÐING
F
í
t
o
n
/
S
Í
A

F
I
0
1
7
1
5
7
ÁRSINS
2005
BARNDÓMUR EFTIR J.M. COETZEE Í ÞÝÐINGU RÚNARS HELGA VIGNISSONAR
STARFSMENN Minjasafns
Reykjavíkur, sem rekur Árbæjar-
safnið, eru afar ósáttir við tillögu
Þyrpingar um að flytja Árbæjar-
safnið út í Viðey, sem lögð hefur ver-
ið fyrir borgaryfirvöld. Starfsmenn
telja að flutningurinn myndi eyði-
leggja safnið, enda sé staðsetning
þess í Árbænum einn helsti styrk-
leiki safnsins.
„Þessar hugmyndir koma okkur
mjög á óvart, okkur líst afar illa á
þær, og teljum að verði þær að veru-
leika sé verið að eyðileggja safnið.
Það sem yrði úti í Viðey yrði aldrei
eins og það sem er hér. Hér er búið
að byggja upp ákveðna starfsemi, og
komin ákveðin hefð á starfsemi Ár-
bæjarsafns sem væri verið að eyði-
leggja. Árbæjarsafn verður alltaf hér
þar sem býlið Árbær er, og verði ein-
hver hús flutt út í Viðey verður það
ekki Árbæjarsafnið, heldur eitthvað
allt annað sem þarf þá að byggja upp
frá grunni,“ segir Gerður Róberts-
dóttir, deildarstjóri varðveislu hjá
Minjasafni Reykjavíkur.
Hún bendir á að aðkoma að safni
úti í Viðey yrði mjög erfið í stað
stuttrar bílferðar í safnið þyrfti að
taka bát út í eyna, sem myndi að öll-
um líkindum fækka heimsóknum
mikið, enda mun meira mál að kom-
ast á staðinn. Um 40 þúsund manns
komu í safnið á síðasta ári, þar af 8–
10 þúsund skólabörn, um 8 þúsund
erlendir ferðamenn, og afgangurinn
íslenskar fjölskyldur, flestar úr
Reykjavík, að sögn Gerðar.
„Ímynd Árbæjarsafnsins er mjög
jákvæð í huga Reykvíkinga, og okk-
ur undrar það mjög að það komi til-
laga um að taka burtu eitthvað sem
gengur vel, og fólk er ánægt með. Af
hverju ekki að búa til eitthvað nýtt á
nýjum forsendum úti í Viðey, og
leyfa þessari starfsemi, sem fólk er
ánægt með, að vera í friði?“ Gerður
segir að á undanförnum árum hafi fé
skort til þess að rekstur safnsins
gæti farið fram eins og starfsmenn
hefðu viljað. „Við erum orðin lang-
þreytt á niðurskurði. Safnið er undir-
mannað, svo við vildum sjá fleiri
starfsmenn, og sjá að okkar hug-
myndir um vöxt safnsins fengju byr
undir báða vængi frá yfirvöldum.
Undanfarið hefur verið mikill barn-
ingur að fá peninga til að reka safnið
almennilega.“ Í tillögu Þyrpingar til
borgaryfirvalda, þar sem lagt var til
að flytja Árbæjarsafn út í Viðey,
kemur fram að staðsetning safnsins í
Árbænum setji því verulegar skorð-
ur til frekari uppbyggingar og þró-
unar á staðnum. Þessu eru starfs-
menn safnsins algerlega ósammála,
segir Gerður.
„Safnsvæðið er mjög stórt, og hér
sjáum við ýmsa möguleika á þróun
svæðisins. Við viljum til dæmis fjölga
húsunum aðeins, gera þéttbýlishlut-
ann aðeins meira þéttbýli svo fólk fái
meiri þorpstilfinningu þegar það
gengur um safnið. Við höfum lánað
skólagörðunum vestasta hluta svæð-
isins, svo þar eru líka möguleikar.
Það er ekki plássleysi sem hrjáir
okkur,“ segir Gerður.
Metnaðarfullar hugmyndir
um uppbyggingu
Hún segir starfsmenn hafa metn-
aðarfullar hugmyndir um uppbygg-
ingu Árbæjarsafns. „Það felast í því
miklir vaxtarmöguleikar að opna
safnið og tengja það betur við Elliða-
árdalinn. Auka aðgengi fólks að safn-
inu, með nýjum inngangi að vestan-
verðu, þannig að þeir sem eru á ferð
um Elliðaárdalinn geti litið hér inn,
skoðað sig um og jafnvel fengið sér
kaffisopa í Dillonshúsi, slappað af á
safnsvæðinu og haldið svo áfram sína
leið.“ „Eins hefur verið talað um að
staðsetning safnsins sé ekki æskileg,
vegna þess að það sé komið inn í
miðja borg. Ég er bara ekki sammála
því, það er einmitt styrkur safnsins
að vera í nánum tengslum við borg-
ina, við íbúana og þessi hverfi sem
eru hér í kring. Árbæjarsafnið er
stofnað í kringum býlið Árbæ, og Ár-
bærinn er eina húsið sem er á sínum
stað, svo við lítum alltaf á það hús
sem hjarta safnsins,“ segir Gerður.
Í erindi Þyrpingar til borgaryfir-
valda er lagt til að önnur hús en býlið
Árbær, og kirkjan frá Silfrastöðum,
verði flutt út í Viðey, enda er bæjar-
hóllinn friðaður og því ekki hægt að
flytja Árbæinn á brott. Gerður segir
að starfsmenn telji það í raun ófram-
kvæmanlegt að kljúfa safnið í tvennt.
„Bæði skiljum við ekki hvað á þá að
gera við Árbæinn og kirkjuna, sem
standa þá hér á einhverri umferðar-
eyju, og auk þess er þá slitið á þessi
tengsl húsanna innan safnsvæðisins
með því að flytja hin húsin í burtu.“
Árbæjarsafnið toppurinn
á ísjakanum
Hún bendir á að í Árbæjarsafni
hafi verið hægt að sýna gestum þró-
un Reykjavíkur, allt frá sveitabýli
sem verður að þorpi, sem svo þróast
og dafnar. „Við getum sagt sögu
Reykjavíkur á mjög lifandi hátt hér.“
Ef líkja má starfinu á minjasöfnum
við ísjaka er Árbæjarsafnið sá hluti
jakans sem stendur upp úr sjónum
hjá Minjasafni Reykjavíkur. Það
sem almenningur sér ekki er þó
stærsti hlutinn af safninu, sem segja
má að mari í kafi, en sé um leið
grundvöllur safnsins og þess starfs
sem þar er unnið.
„Minjasafninu er ætlað að safna,
varðveita og miðla menningararfi
Reykjavíkur. Fornleifar, gömul hús,
og sagan yfir höfuð er okkar við-
fangsefni,“ segir Gerður. Minjasafn
Reykjavíkur hefur aðsetur í Árbæj-
arsafni, en Árbæjarsafnið sjálft er
sýnilegasti hluti starfseminnar.
Starfsemi Minjasafnsins er marg-
þætt og skipt niður í nokkrar deildir.
Miðlunardeild safnsins hefur umsjón
með sýningum, viðburðum og
fræðslu, en auk hennar rekur minja-
safnið fornleifadeild, húsadeild og
varðveisludeild, auk smíðaverk-
stæðis og skrifstofu. Alls eru 12
starfsmenn í föstum störfum, en
þeim hefur fækkað nokkuð á undan-
förnum árum vegna fjárskorts.
Fornleifadeildin hefur eftirlit með
og skipuleggur fornleifarannsóknir í
borgarlandinu og annast fornleifa-
skráningu. Húsadeildin sinnir rann-
sóknum á húsum í Reykjavík í sam-
vinnu við skipulagsyfirvöld, metur
varðveislugildi húsa og fleira í þeim
dúr. Varðveisludeildin sinnir söfnun
safngripa, hlutum sem tilheyra m.a.
heimilishaldi og atvinnulífi í Reykja-
vík, en því tilheyrir skráning, pökkun
og varðveisla muna.
Hlutverk safnsins er því að safna,
varðveita og miðla fróðleik um sögu
Reykjavíkur en Árbæjarsafn er vett-
vangur til að miðla sögunni til al-
mennings. „Þar erum við að segja
sögu Reykjavíkur frá upphafi til nú-
tímans, með aðaláherslu á 19. öldina
og fyrri hluta 20. aldar, af því þau
hús sem við erum með í safninu eru
frá þeim tíma,“ segir Gerður.
Starfsmenn Árbæjarsafns alfarið á móti hugmyndum um að flytja safnið út í Viðey
Staðsetningin í Árbænum er
einn helsti styrkur safnsins
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Morgunblaðið/Golli
Árbæjarsafn er nefnt eftir býlinu Árbæ, en elsti hluti gamla bæjarins er talinn vera frá árunum 1870–80.
Morgunblaðið/Jim Smart
Árbæjarsafn hefur staðið fyrir
fjölda uppákoma til að laða að gesti
undanfarin ár, m.a. hefur verið
slegið þar með orfi og ljá upp á
gamla mátann undanfarin sumur.
FÉLAG íslenskra safnafræð-
inga hefur sent frá sér eftir-
farandi ályktun, um hug-
myndir varðandi framtíð
Árbæjarsafns.
„Félagið tekur undir yfir-
lýsingu starfsfólks Minjasafns
Reykjavíkur og leggur á það
ríka áherslu að hagsmunir
safnsins verði skilyrðislaust
hafðir að leiðarljósi við alla
ákvarðanatöku. Félagið bend-
ir á það að faglegt safnastarf
byggist á aðgengi almennings,
sem og varðveislu safngripa,
rannsóknum og miðlun og
mikilvægt er að þeim lögum,
reglugerðum og siðareglum
sem gilda um starfsemi safna
sé fylgt í hvívetna.“
Hagsmunir
safnsins verði
hafðir að
leiðarljósi
HÆSTIRÉTTUR hefur stytt refs-
ingu yfir manni sem í héraðsdómi
var dæmdur í 18 mánaða fangelsi
fyrir að nauðga ungri konu í júlí
2005. Var refsing mannsins stytt
um þrjá mánuði í Hæstarétti með
vísan til eðlis brotsins, en hann
var sakfelldur af ákæru fyrir að
hafa þröngvað konunni með of-
beldi til samræðis eða annarra
kynferðismaka.
Ákærði neitaði sök en fram-
burður hans um að hann og kon-
an hefðu látið vel hvort að öðru
þótti dóminum ósennilegur. Hins
vegar var framburður konunnar
metinn trúverðugur og var jafn-
framt talið sannað að ákærði
hefði valdið henni miska enda
bæri hún samkvæmt rannsókn
sálfræðings einkenni sem sam-
ræmdust því að hún hefði orðið
fyrir alvarlegu áfalli. Var ákærði
því dæmdur til að greiða henni
700 þúsund kr. í miskabætur á
báðum dómstigum.
Málið dæmdu hæstaréttardóm-
ararnir Gunnlaugur Claessen,
Árni Kolbeinsson, Garðar Gísla-
son, Hrafn Bragason og Markús
Sigurbjörnsson. Verjandi ákærða
var Helgi Jóhannesson hrl. og
sækjandi Ragnheiður Harðar-
dóttir vararíkissaksóknari.
15 mánaða fang-
elsi fyrir nauðgun
LÖGREGLAN í Keflavík mældi í
fyrrinótt hraða bifreiðar sem ekið
var vestur Reykjanesbraut 191 km.
Ökumaður sinnti ekki stöðvunar-
merkjum lögreglu og reyndi að
komast undan. Slökkti hann öll ljós
og ók áfram á miklum hraða. Eftir
nokkurn eltingaleik stöðvaði öku-
maður bifreiðina á Fitjabraut þar
sem hann hljóp á brott ásamt þrem-
ur farþegum. Ökumaður og farþeg-
ar voru handteknir og færðir á lög-
reglustöð.
Ökumaður var sviptur ökurétt-
indum til bráðabirgða. Á flóttanum
ók hann utan í kantstein og
sprungu allir hliðarloftpúðar þá út í
bílnum. Einn var tekinn grunaður
um ölvunar- og vímuefnaakstur og
einn gisti fangageymslu vegna ölv-
unar og óláta.
Flúði á ofsahraða
undan lögreglunni
HUNDUR af Doberman-tegund
beit fjögur ungmenni í Kjarnaskógi
á Akureyri í fyrrinótt.
Ungmennin voru að fagna próf-
lokum í Kjarnaskógi en þurftu að
fara á slysadeild vegna hundsbit-
anna. Hundurinn og eigandi hans
hafa báðir komið áður við sögu hjá
lögreglunni. Hundurinn var færður
í dýrageymslu og átti að svæfa
hann í gær.
Hundur beit
fjögur ungmenni
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
hefur ákveðið að bjóða upp á nýja
leið til sjúkraliðamenntunar með
svokallaðri brú. Skv. upplýsingum
frá BSRB verður boðið upp á 60
eininga nám með vinnu fyrir ófag-
lærða starfsmenn á heilbrigðis-
stofnunum. Inntökuskilyrði verða
þau að einstaklingarnir séu orðnir
23 ára, hafi að lágmarki fimm ára
starfsreynslu við umönnun aldr-
aðra, sjúkra eða fatlaðra, séu
starfandi við slíka umönnun og
hafi meðmæli frá sínum vinnuveit-
enda. Auk þess þurfa umsækj-
endur að hafa lokið starfstengdum
námskeiðum á vegum stéttar-
félaga, sveitarfélaga og/eða ann-
arra aðila að lágmarki 240–260
stundir.
Þá kemur fram í umfjöllun
BSRB um námið á vefsíðu banda-
lagsins að kennslan verður skipu-
lögð sem tveggja ára nám og hefst
á haustönn nú í haust. Kennt verð-
ur við Fjölbrautaskólann við Ár-
múla.
Sjúkraliðabrúin
opnuð í haust