Lesbók Morgunblaðsins - 02.06.2007, Page 1
Laugardagur 2. 6. 2007
81. árg.
lesbók
ÍSLENSKA AKADEMÍAN
ÍSLENSKIR FRÆÐIMENN ERU KALDHÆÐNIR EINS OG SEINFELD,
SEGJAST GAGNRÝNIR Á HLUTI SEM ÞEIR GERA SJÁLFIR >> 10
Cartney er lagið að vera mistækur » 7
Steingrímur Eyfjörð Lóan er kominn heitir sýning Steingríms á Feneyjatvíæringnum sem opnuð verður næsta
laugardag. Rætt er við Steingrúm um íslenska huldukind, tröll og umferðaskilti og þjóðarsálir í sárum. » 4-5
Eftir Þröst Helgason
vitinn.blog.is
Almenningsálitið er ekki tilheitir ellefta bókin í ritröðAtvika en hún inniheldur
sjö greinar eftir Pierre Bourdieu
og inngang eftir Davíð Kristinsson
um fræðimanninn.
Pierre Bour-
dieu var einn af
yfirburðamönn-
unum sem
franska mennta-
kerfið gat af sér
á síðustu öld.
Hann lést árið
2002 og var einn
af síðustu fræði-
mönnunum sem
tilheyrðu franska undrinu svokall-
aða en þeirra á meðal voru einnig
Michel Foucault (d. 1984), Jacques
Derrida (d. 2004) og Jean Baudrill-
ard (d. 2007) svo einhverjir séu
nefndir. Bourdieu átti margt sam-
eiginlegt með þessum félögum sín-
um. Hann var uppreisnarmaður og
aktívisti eins og Foucault, skóla-
bróðir og vinur Derrida og sveita-
maður eins og Baudrillard.
Uppruni hans hafði kannski ekki
síst mikil áhrif á hugmyndir hans
og fræðaiðkun. Þegar í námi komst
hann að því að félagsleg staða nem-
enda hefði áhrif á gengi þeirra,
nemendur sem komu úr fjöl-
skyldum borgaralegra mennta-
manna höfðu ákveðið forskot. Síðar
á ævinni setti Bourdieu fram kenn-
ingu sem skýrði áhrif félagslegrar
stöðu á gengi einstaklinga og jafnt
hegðun þeirra og hegðun stofnana
og kerfa samfélagsins gagnvart
þeim.
Sjálfur fann hann sig aldrei í
hópi borgaralegra menntamanna,
var gagnrýninn á vinstriróttækni
samnemenda sinna í útvalsskól-
anum École normale supérieure
sem hann taldi vera í litlu sam-
bandi við kjör hinna verst settu í
samfélaginu og síðustu ár sín gerð-
ist hann harður aktívisti, studdi til
dæmis nóvembermótmæli rík-
isstarfsmanna árið 1995 með gjall-
arhorn í hendi.
Greinarnar í Atviksbókinni bera
þess líka merki að Bourdieu var
umhugað um að fjalla um efni sem
kom fólki við, nefna má frægar og
geysilega sterkar greinar um skoð-
anakannanir, sem hann segir
stjórnvaldstæki sem reyni að koma
á þeirri tálsýn að til sé almennings-
álit, og um áhrifavald fjölmiðla,
sem hann segir ala á markaðs-
sjónarmiðum í listum, vísindum og
bókmenntum. Báðar greinarnar
eru skyldulesning og einnig grein
um fjölmiðla og siðferði og kjarna
nýfrjálshyggjunnar.
Eins og sjá má á mynd af ellefta
hefti Atvika hér til hliðar eru þau
komin í annan búning sem er óneit-
anlega mun álitlegri. Vonandi end-
ist útgefendum kraftur til þess að
halda áfram metnaðarfullu starfi
sínu við að kynna meginstrauma í
samtímamenningu og -fræðum.
Forvitnilegt Atvik
MENNINGARVITINN
ÁGÆTU ÍSLENDINGAR!
ÓBORGANLEGAR
SÖGUR AF
EYJAMÖNNUM
ÞÚ VERÐUR AÐ
LESA ÞESSA!