Lesbók Morgunblaðsins - 09.02.2008, Blaðsíða 7

Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
Ein af þakklátari endurkomumfornfrægra pönksveita var
þegar Gang of Four ákvað að taka
þráðinn upp að nýju fyrir nokkrum
árum. Hljómsveitin hefur reynst ein
af áhrifaríkustu síðpönksveitum sem
fram komu í kringum 1980 og rokk-
sveitir í dag, eins og Franz Ferdin-
and, The Rapture, Bloc Party, Hot
Hot Heat og Futureheads bera þess
auðheyranlega merki. Upprunalega
liðsskipanin kom saman aftur árið
2004 og ári síðar kom platan Return
the Gift út, sem inniheldur endur-
hljóðritanir á gömlum lögum. Sveit-
in hefur túrað nokkuð stöðugt síðan
þá og er nú að vinna baki brotnu að
nýju efni í hljóðveri gítarleikarans
Andy Gill. Sveitin hyggst gefa plöt-
una sjálf út í júní.
Í samtali við Billboard í Banda-
ríkjunum sagði Dave Allen, bassa-
leikari, að þeim félögum hefði ekki
þótt rétt að demba sér í að semja
nýtt efni á sínum tíma. Endurkomu-
tónleikarnir snerust þá um að spila
gömul og þekkt lög.
„Hins vegar þótti okkur mjög
skemmtilegt að vera farnir að stúss-
ast í þessu á ný. Skemmtilegra en
við áttum von á. Nýju lögin minna
nokkuð á gamla efnið, gætu allt eins
verið af Entertainment! (1979), en
þau eru samt harðari og meira ab-
strakt.“
Upprunalegi trommuleikarinn,
Hugo Burnham, hefur ekki tekið
þátt í þessu nýja ferli að fullu, en
hann stríðir við sjúkdóm sem Allen
segir að „ekki sé rétt að ræða um að
svo stöddu.“
  
Meistari Mark E. Smith, semleiðir hina eilífu sveit The
Fall, er hvergi
nærri hættur en
næsta plata sveit-
arinnar kemur út
í næsta mánuði.
Mun hún kallast
hinu mjög svo
Fall-lega heiti
Imperial Wax
Solvent og verður
tuttugasta og sjö-
unda hljóðvers-
skífa sveit-
arinnar. Síðustu plötu, Reformation
Post TLC, sem út kom í fyrra, vann
Smith með Bandaríkjamönnum eftir
að helmingur hljómsveitarinnar
hafði yfirgefið hann í snarhasti og
var skýringin sú að Smith væri með
öllu óþolandi. Bandaríkjamennirnir
eru nú hættir, nema hvað, og nýtt
sett af Bretum er gengið til liðs við
The Fall. „Alltaf öðruvísi, alltaf
eins,“ eins og John heitinn Peel
sagði um þessa uppáhaldshljómsveit
sína.
  
American Music Club, sem leidder af hinum sálarstríðandi
Mark Eitzel, er klár með nýja plötu.
The Golden Age kemur út 19. febr-
úar og fer sveitin í umfangsmikið
hljómleikaferðalag um Evrópu og
Bandaríkin í kjölfarið. Love Songs
For Patriots markaði endurkomu
sveitarinnar árið 2004 og svo virðist
sem Eitzel sé í nokkuð góðum gír, en
hann á það til að taka sæmilegustu
dýfu niður í skuggadalina við og við.
Eitzel segir sjálfur að gömlu lögin
séu ansi dökk (og þá er verið að
draga úr hlutunum, ef eitthvað er,
getur fréttaritari staðfest) og honum
líki betur við bjartan hljóm nýju lag-
anna. „Ég er bara í betra skapi um
þessar mundir,“ á söngvaskáldið að
hafa sagt.
TÓNLIST
Gang of Four
The Fall
American Music Club
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. FEBRÚAR 2008 7
Eftir Hjálmar S. Brynjólfsson
hjalmarstefan@gmail.com
Áður en Morrison Hotel var gefin út hafðihljómsveitin The Doors þurft að frestaheilu tónleikaferðalögunum vegnaákæru á hendur Jims Morrison fyrir
ósiðlegt athæfi á tónleikum. Hann kom semsagt
fram á adamsklæðunum. Áður en hann lét allt
flakka hafði Jim stagast á því hvað honum fyndist
mikið koma til velþekkts leikhóps: „The Living
Theatre“, sem vann með nekt og líkamann í verk-
um sínum.
En þótt réttarhöldin settu strik í tónleika-
ferðalög og frekari konserta á vissum stöðum, þá
minnti hljómsveitin af og til á sig á stöku tón-
leikum. Þá reyndar kom fyrir að sívaxandi fíkni-
efnaneysla Morrisons og annarra meðlima setti
strik í reikninginn.
Þannig var byrjað að síga á ógæfuhliðina hjá
The Doors í upphafi áttunda áratugarins og stefn-
an mörkuð á endalokin. Áður en kom að því gaf
hljómsveitin út þennan gimstein sem heitir Morr-
ison Hotel.
Á hulstri plötunnar gefur að líta pattaralegan
og sjúskaðan Jim Morrison. Einungis fjórum ár-
um eftir að fyrsta platan kom út er Morrison gjör-
breyttur líkamlega og röddin þar að auki orðin
dýpri og dimmari. Platan byrjar á hinu marg-
fræga byrjunarstefi að laginu „Roadhouse Blues“,
sem rífur hlustandann með í einfalda, þunga og
rokkaða stemningu. Morrison öskrar fleygar setn-
ingar sem óneitanlega varpa skýru ljósi á hvað það
var sem breytti röddinni:
Well I woke up this morning and got myself a beer.
The future’s uncertain and the end is always near.
Á plötunni er að finna fjölmörg góð lög sem
heyrast ekki oft eins og til dæmis sjóræningjalagið
„Land ho!“ og hið fjöruga þriggja gripa rokklag
„You make me real.“ Einnig mætti nefna lagið „A
spy in the house of love“ en titill þess var sóttur í
bók eftir skáldkonuna Anais Nin sem Morrison
dáði. Lokalagið „Maggie M’gill“ er frábær blús og
gefur tóninn fyrir plötuna „L. A. Woman“, sem að
upplagi Morrisons innihélt eingöngu blúslög og
reyndist síðasta stúdíóplata sveitarinnar.
Bestu lögin eru þó að mínu mati „Indian sum-
mer“ og „Waiting for the Sun.“ Hið fyrra býr yfir
seiðandi stemningu. Undir ljúfu orgeli og sítarspili
raular Morrison um endurfundi elskenda að
haustlagi í veðurblíðunni sem kallast á ensku
„Indian summer.“ Textinn er reyndar með þeim
einfaldari og jafnvel kjánalegri sem Morrison lét
frá sér fara en engu að síður smellpassar hann við
lagið:
:,: I love you the best – Better than all the rest :,:
And we’ll meet in the summer – Indian summer
„Waiting for the Sun“ er kröftugra. Einföld og
endurtekningarsöm uppbygging gefur hljóðfæra-
leikurunum færi á að galdra: Krieger „slædar“
sólólínur um og í kringum einföld stef Manzareks
á orgelið undir dúndrandi trommuslætti Densmo-
res. Á meðan syngur og öskrar Morrison einfald-
ar, expressjónískar línur um ströndina, frelsi og
biðina eftir sólinni.
En fyrir utan þessi örfáu lög sem hér eru nefnd
er platan fyrst og fremst góð því hún myndar
sterka heild. Hún er ekki of löng og ekki of stutt.
Nógu fjölbreytt til að halda athygli manns frá upp-
hafi til endis. Spilamennskan er fersk og lifandi.
Fyrir þá sem hafa látið hana fara fram hjá sér, nú
eða ekki hlustað á hana í lengri tíma, er því um að
gera að grafa upp vínilinn, kassettu eða geisladisk,
og hækka …
Uppreist æru
POPPKLASSÍK
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
F
yrir rúmum áratug varð til stór-
sveit í Vancouver, en þá tóku
nokkrar helstu vonastjörnur tón-
listargeirans upp á því að hittast
reglulega til að totta pyttluna,
spjalla og spila músík. Meðal liðs-
manna voru John Collins, Dan Bejar, Blaine Thu-
rier og Neko Case.
Fyrsta æfingin var 1997 og ári síðar var sveitin
búin að velja sér nafn, New Pornographers, og
púsla saman fjórum lögum. Lengra varð ekki
komist að sinni, en fyrsta breiðskífa sveitarinnar
kom út haustið 2000 og fékk fínar viðtökur. Þegar
kom að tónleikaför til að kynna skífuna kom þó
babb í bátinn, því Bejar var búinn að fá ógeð á tón-
listarbransanum og sýndi það ógeð í verki – stakk
af til Spánar og lét frægðina lönd og leið.
Allt í öllu
Þegar Bejar tók að spinna með félögum sínum í
New Pornographers á sínum tíma hafði hann sýsl-
að með eigin sveit um hríð, kallaði hana Destro-
yer, meðal annars til að gera nett grín að þunga-
rokksveitanöfnum. Hann er höfuðpaurinn í
sveitinni og eini fastamaðurinn, en heldur þó fast
við það að Destroyer byggist á samstarfi, sé
hljómsveit.
Fyrsta breiðskífan undir Destroyer-nafninu,
We’ll Build Them a Golden Bridge, kom út 1996,
snældan Ideas for Songs kom út 1997 og svo City
of Daughters 1998, Thief 2000, en á þeirri plötu
syngur hann um tónlistariðnaðinn, finnst lítið til
hans koma, og þá togstreitu sem er á milli þess að
skapa list og að selja hana, og Streethawk: A Se-
duction 2001. Smám saman fjölgaði í sveitinni, hún
var orðin kvintett þegar haldið var í hljóðver að
taka upp Thief, meira var lagt í útsetningar og
spilamennsku.
Flækingur í Madríd
Þegar Bejar stakk af til Spánar var það einmitt til
að geta samið tónlist og platan This Night, sem
var sú fyrsta sem vakti eftirtekt utan Kanada,
varð einmitt til á flækingi um Madríd, eins og Bej-
ar rekur söguna. Þegar hér var komið sögu var
hann sáttari við útgáfubransann en forðum því
hann samdi við plötufyrirtækið Merge og hefur
verið samningsbundinn því síðan.
Eins og getið er hefur Bejar ævinlega haldið því
fram að Destroyer sé hljómsveitarverkefni en
þegar kom að því að taka upp aðra breiðskífu sína
fyrir Merge, Your Bæues, sem kom út 2004, kall-
aði hann á kunningja í Frog Eyes til að spila undir
á skífunni.
Gaman saman
Svo vel fór á með mönnum í verinu að þeir ákváðu
að rugla frekar saman reytum sínum og þeir Bej-
ar og Carey Mercer úr Frog Eyse stofnuðu hljóm-
sveitina Swan Lake við þriðja mann, Spencer
Krug úr Wolf Parade. Þeir byrjuðu á að dunda sér
við lög af You Blues, hljóðrituðu þau upp á nýtt og
endurgerðu, en sneru sér síðan að því að taka upp
nýtt efni og rataði á breiðskífu, Beast Moans, sem
kom út undir nafni Swan Lake í nóvember 2006.
Bejar er iðinn maður og síðustu ár hefur hann
verið iðnari en nokkru sinni, því ekki er bara að
hann hefur samið músík fyrir Swan Lake heldur
átti hann líka nokkur lög á síðustu New Pornog-
raphers skífu, hitaði upp fyrir þá sveit (sem
Destroyer) og spilaði með hanni á langri tónleika-
ferð 2005, og gerði að auki stuttskífu með Frog
Eyes-félögum sem getið er.
Ekki er allt upp talið, því Bejar stofnaði enn eina
sveitina, nú með listakonunni og söngkonunni
Sydney Vermont. Sveitin kallast Hello, Blue Ro-
ses og fyrsta skífan, Portrait Is Finished and I
Have Failed to Capture Your Beauty, kom út fyrir
stuttu og er mikill gæðagripur. Samhliða þessu lif-
ir Destroyer góðu lífi því Destroyer’s Rubies kom
út í byrjun árs 2006 og fékk fína dóma.
Bejar er ekki síst frægur fyrir það að vera óút-
reiknanlegur og þó skífurnar sem hann hefur sent
frá sér rími vel saman eru þær hver annarri ólík.
Ný plata hans, Trouble in Dreams, sem kom út
fyrir stuttu, er þannig einstök í útgáfusögu hans,
þó á henni séu þættir og hugmyndir sem Bejar
hefur viðrað áður; hún kallast einna helst á við
Streethawk: A Seduction, en vísar einnig í fleiri
áttir. Þannig er miðjulag plötunnar
er lokalag Beat Moans endurgert – Shooting
Rockets gengur aftur sem Shooting Rockets
(From the Desk of Night’s Ape), heldur lengra
lag, mögnuð blanda af takti og trega, frábært lag
þar sem laga- og textasmíð Bejar rís einna hæst.
Hæfileikarík hamhleypa
Erfitt er að henda reiður á öllum þeim hljóm-
sveitum sem kanadíski tónlistarmaðurinn Dan
Bejar vinnur með um þessar mundir og eins get-
ur verið erfitt að fá yfirsýn yfir þann grúa tón-
listar sem hann hefur samið og gefið út. Hann er
þó fráleitt að gera meira en hann ræður við eins
og sannast á nýútkominni plötu hans undir nafn-
inu Destroyer.
Dugnaðarforkur Tónlistarmaðurinn Dan Bejar sem kallar sig ýmsum nöfnum en þó helst Destroyer.