Skinfaxi - 01.12.1909, Blaðsíða 1

SKINFAXI.
3.
TBL.
HAFNARFIEÐI, DESEMBBR 1909.
I. ÁRG.
Ætlunarverk ungmennafélaganna.
— :o: —
Ef/ii: 1. Inngangur. 2. Þjóðrækni. 3. Plöntu-
rækt. 4. íþróttir og listir. 5. Bindindi. 6. Trú-
rækni. 7. Frelsi. 8. Skemtanir.
B. Plönturækt.
I.
Plöntuiæktin er, eins og svo margt ann-
að, sem eg nefni í ritgerðum þessum, ekki
að eins ungmennafélaga-málefni. Hún er
eitt af málefnum þeim, sem alla varðar.
En æskan er oft best til að byrja á því,
sem nýtt er. Og skógrækt og mörg önnur
jurtarækt, má heita ný hér á landi.
Ungmennafélögin ættu að kenna sér og
öðrum að sjá og nota fegurð og gagn ís-
lensks jurtaríkis betur, en gert hefir verið.
Þau ættu að læra að þekkja vel jurtagróðá
landsins og láta sér þykja vænt um hann,
hafa gaman af grasafræðinni, og meta þann
fróðieik mikils, já meta hann meir en flestar
fræðigreinir sem iærðar eru í skólum
vorum. fað er bæði gagn og gaman að
þekkja grösin vel. Pekking sú vekur hreinar
og fagrar tilfinningar í hverju óspiltu hjarta.
Hún kennir oss að una við einveruvinnu,
sem svo oft er óumflýjanleg. Hún eykur
þekking á heygæðum og góðri beit. Hún
kennir mönnum að nota gróður landsins
bæði til manneldis og heilsubóta. Hún er
mjög skipuleg fræði, og venur menn á að
hugsa og rita skipulega.
En öllum þorra manna þykir ekkert í
grasafræði varið. Peim leiðist hún meira
en flestallar fræðigreinir. Já þykir hún
litlu skemtilegri en „kverið" sjálft. Ekkert
púður í henni, nema svo sé, að hún hjálpi
til að ná góðu embættisprófi. Þá er danskan
eitthvað skemtilegri! Það er þó meira að
hafa grautað eitthvað í henni, en að þekkja.
þessi grös! Fólk hlær, ef þekking sú er
mentun kölluð. Þeir Stefán og Helgi keppa
hver við annan í að rita grasafræði. Allir
lirósa bókum þeirra, en leiðist að líta í
þær að mun. Eru þær þó vel samdar.
En í þeim er ekkert eldhúsrómana létt-
meti.
Heldur þykir mér nú þetta öfugur hugs-
unarháttur. En hann er skelfing algengur.
Og samt þykjast margir halda svo mik-
ið uppá náttúrufræði, og segja sem svo:
„Það er þó meiri menning í henni en i
þessum guðsorðabókum og þessu sífelda-
kvæðarusli. “
En grösin kæra þeir sig samt ekki um
að þekkja. Er þó grasafræðin einhver sú
auðlærðasta náttúrufræði; grösin altaf vifr
hendina. En hluturinn er sár Þeir evu
ýmist hálfvolgir, eða þá helkaldir bæði við
grösin og guðræknina,
Það er nú líklegt, að fólki þætti iítið tip
þess koma, ef æskulýðurinn færi að eyða
tómstundum sínum til að ráfa út um öll
holt og móa og hanga yfir blómum. Og
samt mundi það manndygðinni hollast, að
taka tómstundirnar frá öllu slúðri og slóri
og óþarfa ílakki og verja þeim til að skoða
„liljugrös akursins," og rækta landið. Og
byrji æskulýðurinn á að rækta nytsemdar-
plöntur, þá er þó fremur von, að fólki þyki
eitthvað í það varið. Því verður meira að
segja að þykja mikið í það varið. Því undir
allri góðri jurtarækt er verkleg framför