Skinfaxi - 01.08.1911, Blaðsíða 6

62 SKINFAXI
æðra hugsjónalíf og siðgæði. Pví þetta
tvent álíta þeir með réttu hina bestu og
öflugustu undirstöðusteina æskufélaganna. ug
í seinasta blaði Skinfaxa höfum við sett tvö
af hinum mörgu vottum þessa þakklætis.
En satt er ætíð best að segja. Og skal
því þegar getið þess, að allir lesendur
Skinfaxa eru okkur ekki þakklátir. Því ný-
lega heyrði eg mikilsvirðan æskufélaga segja
það, að mörgum æskufélagsmönnum þætti
nóg um kristindóms- og siðgæðismál Skin-
faxa. Þykir þeim það strembið og strangt,
enda barnalegt.
Sé nú svona Iagaður andi að læðast inn
í æskufélögin, þá líst mér illa á framtíð þeirra.
Hvorki Iandrækt né íþróttir lifa lengi, ef
trúaráhuginn deyr og siðgæðinu hrakar.
Kenningar Skinfaxa um trúar- og siðamál
vóru svo vægar og frjálslegar, að þeir sem
á þeim hneyxlast, eru varla vetrarferðafærir
í siðferðislegu tilliti. Vera má nú, að sögu-
maður minn hafi »krítað heldur Iiðugt«.
Hann um það. En, veldur ekki sá ervarir.
Og það segi eg lesendunum í eitt skifti fyrir
öll, að komist vantrú og léttúð inn í œsku-
félagslífið og verði þar drotnandi, þá er
félagslíf það verra en ekki neitt! Og þeir
sem ekki vilja fylgja ráðum reyndra oggóðra
æskuleiðtoga, eru ekki heldur líklegir til að
fylgja öðrum framfaraforkólfum að gagni.
Ótrúir í smáu verða ótrúir í stóru. Islensk-
ur ungmennafélagsskapur hefir byrjað Ijóm-
andi vel. Hann er eins og fagur nýgræð-
ingareitur á hrjósturmel. Fulter þar af fögr-
um og yndislegum blómum, og von um
góða ávexti. En illgresið sé eg nú gægjast
upp á stöku stað. Illgresið er áður nefnt
kaldsinni gegn æðstu hugsjónum Iífsins. »En
það eru bara missýningar*. Jæja, hamingj-
an gefi nú, að það sé ekki annað!
G. Hjaltason.
i—*—
BLAÐOJÖLD OG HANDRIT
í Skinfaxa sendist mér eigi lengur en
fram að 1. október.
H. V.
J
Islendingasögurnar
Og
málið.
Það hefur margsinnis verið tekið frain
í ræðu og riti, hversu vér íslendingar vær-
um fátækir; vera má að svo sé f raun og
veru, þegar talað er um efnahag, en í bók-
mentalegu tilliti erum vér flestum þjóðum
auðugri.
Ekki eru það þó hinar auðugu nútíma-
bókmentir vorar, er varpa mestu ljósi yfir
bókmentir vorar, heldur eru það hinar fornu
og ágætu hetju - og höfðingja sögur vorar,
það eru þær, sem útlendar þjóðir öfunda
oss af og kvarta yfir því að eiga ekkert í
sínum bókmentum, er jafnist á við fornritin
okkar; það eru þær, sem öld eftir öld hafa
varðveitt hið aflmikla og hljómríka, yndis-
lega, mjúka og þíða fornmál vort, það eru
þær, sem öld eftir öld hafa glætt fagrar og
háleitar hugsjónir og vakið frelsis- og fram-
sóknai þrá í hjörtum íslendinga og verið leið-
arstjörnur mikilmenna vorra; það eru þær,
sem öld eftir öld iiafa verið lesnar af þjóð-
inni með áliuga og aðdáun, sem öld eftir
öld hafa skemt börnun. þessa fornfræga hetju-
lands. Og það eru þær, sem nú er búið
að ryðja úr öndvegi bókmenta vorra að nokkru
leyti, en í þeirra stað teknar útlendar einskis-
nýtar manndrápa og þjófasögur, á hálfíslensku
og hálfdönsku niáli.
Það eru sorgleg, næstum grátleg skifti.
Sumir hafa haldið því fram, að lestur forn-
ritanna hefði ekki holl áhrif, síst á æskulýð-
inn, en ckkert er meiri fjarstæða; þvert á
móti fá U' glingarnir þarfagrar og fullkomn-
ar fyrirmyndir til eftirbreytni, og sögurnar
liljóta að glæða hjá þeim fagrar og háleitar
hugmyndir, ættjarðarást og frelsisþrá, göfug-
mensku og drenglyndi, því ísögunum fáum
vér ágætar fyririnyndir í öllu þessu. Margir
kaflar í sögunum kenna oss jafnvel ýms at-
riði í búnaði og glæða hjá oss framalöng-
un og metnað, íþróttir og hörku. En það
sem þó er mest í varið er það, hversu vér