Skinfaxi - 01.08.1912, Síða 5

SKINFAXI
61
til þeirrar deildar (stúku) sem eg tilheyri.
Öll hafa félögin fjölda umboðsmanna —
auk blaða sem að eins rœða þetta málefni
— sem ekkert gera annað en ferðast
um, og líftryggja fólk, og brýna fyrir
því nauðsynina á því.
Og þeir eru og þurfa að vera duglegir
menn. Það þarf næstum sérstaka hæíi-
leika til að vera góður lífsábyrgðarumboðs-
maður.
Og þegar þeir eru orðnir þektir við það
starf og hafa getið sér orðstýr fyrir vask-
lega framkomu, er um þá sólt eins og
bestu lögmenn, hvað hátt kaup sem þeir
heimta.
Eg hefi lýst þessu hér að framan, svo
lesendur minir sjái og kynnist, hvernig
ástatt er um þetta mikla velferðarmál í
einu mesta menningarlandi heimsins.
Og nú skulum við íhuga ástandið hjá
okkur í þessum efnum.
Hér á landi starfa nokkur lífsábyrgðar-
félög, öll útlend.
Þau virðast ílest hálfsofandi, eða meira en
það. Þau hafa enga umboðsmenn í lík-
ingu við Ameríkufélögin. Að eins umboðs-
menn sem lítið eða ekkert gera til að fáfólk
til að kaupa lífsábyrgðir; taka að eins á
móti því er sjálfkrafa kemur. Þetta er að
minni hyggju aðalorsökin til þess hve lífs-
ábyrgðir eru hér á Iandi óalmennar. Fólk-
ið veit varla hvað lífsábyrgð er, og skilur
ekki gagn þeirra og nytsemi, sem ekki er
von, þegar það er ekki frætt um það.
Og þó fólk t. d. upp til sveita og enda
víðar, vildi kaupa lífsábyrgð, þá veit það
varla hvert það á að snúa sér, þessir um-
boðsmenn félaganna eru fáir og naumast
að auglýsing sjáist frá þeim hvað þá heid-
ur meira.
Það væri einhver munur ef menn ferð-
uðust um í þessum erindum, og kæmu
heim á flest heimili á Iandinu. Þá væri
hægra urn vik, og þá mundi meira ávinnast.
Hér á landi er nál. 37,500 manns á
aldrinum frá 20—60 ára, eða verkfært
fólk sem kallað er.
Af þessu fólki deyr árlega að meðal-
tali 331 manneskja. Þetta sýna síðustu
landhagsskýrslur prentaðar (1909).
Þessi fólksfjöldi ætti að vera líftrygður
hér á landi. Eða að minsta kosti, œttu
landsmenn að eiga 37,500 þúsund króna
lifsábyrgðir.
Sú upphæð mundi þá nema 37*/2 mil-
jón króna, eða meira en hálf þjóðeignin
eins og áætlað er að hún sé nú.
Sé nú gert ráð fyrir að iðgjald afhverri
lífsábyrgð sé 28 krónur, niiðað við meðal-
tal áranna (40 ár), og^pálægt þvi taka lifs-
ábyrgðarfélögin nú, þá yrðu árstekjur, eða
árleg iðgjöld 1 miljón og 50 þús. kr., en
dánarkröfur 331 þús. krónur. Það mundi
óhætt að hafa iðgjöldin talsvert lægri, enda
er enginn efi að öll félögin græða stórfé
á okkur árlega.
Ef fólkið væri yngra t. d. frá 15—55
ára yrðu iðgjöldin að meðaltali lægri, og
dáaarkröfur færri. Því þegar við erum
Iaus við manndrápsbollana okkar (fiski-
skipin túnu og ónýtu) og búnir að lækka
rostann í „hvíta dauða“ sem vonandi tekst
með Heilsuhælinu, þá þurfum við ekki svo
mjög að óttast stórfelt mannhrun á þessu
aldursskeiði.
Sannleikurinn í þessu máli er sá, a5
landsstjórnin og löggjöfin eiga hér að taka
höndum saman, og stofna innlent lífs-
ábyrgarfélag starfrœkt að öllu leyti á
ábyrgð og undir umsjón þess opinbera,
og leitast við á allan hátt að fá fólk
til að tryggja líf sitt, með lagaboði ef
annað dygði ekki. Það væri t. d. ekk-
; ert óeðlilegra að fólk á vissum aldri væri
skyldað með lögum til að kaupa sér lífs-
ábyrgð, en að tryggja eigur sínar fyrir
| eldsvoða. Alt sem miðar að velmegun
: þjóðarinnar í Jieild á löggjöf og stjórn að
; láta til sín taka, og gefa lagaboð um.
Heillavænlegasta lagaboðið sem við eig-
! um nú eru bannlögin, og stofnun innlends
lífsábyrgðarfélags yrði það næsta.