Skinfaxi - 01.10.1912, Blaðsíða 7

SKINFAXI
79
og vitsmunum komst hann þar til æstu valda
og mikillar auðlegðar. En upp á hefðar-
tindi valdanna er freistingahætt og Hastings
var maður með holdi og blóði. Á elliárum
sökuðu óvinir hans hann um embættismis-
fellur og margskonar yfirsjónir og spunn-
ust af því margra ára stórkostleg mála-
ferli. Var Hastings sýknaður að Iokum
og andaðist í hárri elli, saddur þeirra gæða,
sem ílestir þrá, en fáir fá. En þeir sem
vilja sjá inn í sál þvílíks manns, sjá hvern-
ig öll þau hjól hreifast, sem valda athöfn-
um hans, ættu að lesa þessa bók.
__________ J. J.
Morten Hansen: Landakorta-
bók Kr. 1,25.
Morten skólastjóri hefir unnið mikið
þarfaverk með útgáfu þessari. Hingað til
hafa menn orðið að notast við útlend landa-
bréf í öllum skólum, hafa útlendu nöfnin
valdið mikilli töf og oft ruglingi. En í
þessu landabréfi eru nöfnin íslensk, og upp-
drættirnir svo glöggir og útlitsgóðir, að
furðu gegnir, þegar þess er gætt, hve bók-
in er ódýr. J. J.
Dagarnir líða.
„ Um miðja öldina sem leið
Alit utlend- , , • , *•
in?u á ís- var enskur þingskörungur að
landi. ]ýsa ástæðum Skota einni öld
áður. „Þeir voru þá“ sagði hann „hér-
umbil einsmiklir dauðans aumingjar, eins
og Islendingar eru nú.“
Þannig var nú mannorð okkar þá, og
síðan hefir það ekki ýkjamikið breyst. Út-
lenda valdið var búið að níðast á okkur
miskunnarlaust í mörg hundruð ár. Við
vorum útilokaðir frá öllum lífvænlegum
samböndum við umheiminn. Við lifðum
sultarlífi á menningararfinum frá fornöld-
inni, á meðan löndunum i kring miðaði
áfram öld eftir öld. Og svo kom þar loks-
ins, að við vorum orðnir að orðtæki allrar
veraldarinnar, og hamingjan má vita hve-
nær það hættir til fulls.
, Gamall maður austanfjalls
samg-öugu- lystl þanmg orðugleikunum 1
málum. samgöngunum fyrrum. „Öll
mín búskaparár var hér enginn vegur og
engin brú á öllu undirlendinu. Eg verslaði í
Reykjavík, fór þangað tvisvar á ári, vor
og haust. Á leiðinni voru tvö stór vötn,
sem eg varð að sundleggja í, hvernig sem
veður var. Það var mikil töf og mikil raun
fyrir hestana. Yfir Hellisheiði var færðin
oft hin versta, einkum með trjávið. Ferð-
irnar voru dýrar og erfiðar fyrir menn og
hesta, og þó litið sem ílutt var í hvert
sinn.“
ÁUrif á dag- Þann'8 varð vegleysið kný-
legt líf andi ástæða til að hafa sem
rnanna. minst mök við umheiminn, til
að einangra sig heima. Alt varð að spara,
fyrst vegna fátæktar og þar næst af því að
svo erfitt var að flytja til. Bæirnir urðu
smáir og lágir, gluggarnir litlir, moklarvegg-
irnir óþiljaðir, þar sem mögulegt var; sífeld
óþægindi og stöðug sýkishætta stafaði af
þessum hýbýlum. Og það voru þau frem-
ur en nokkuð annað, sem útlendir ferða-
menn dæmdu eftir, er þeir kölluðu okkur
skrælingja.
Teglmir En svo fekk landið fjárráð,
koma. og innan um mörg misstigin
spor, sem reynslulausir löggjafar stigu,
voru nokkur, sem báru lífvænlegan árang-
ur, en ekkert fremur en vegálögin. Byrj-
að var að tengja saman með akvegi stærsta
kauplún landsins, Rvík, og stærstu og frjó-
sömustu sléttuna, Árnes- og Rangárvalla-
sýslu. Seinna kom Fagradalsbrautin, og
þá akvegir, sem enn eru i smíðum: um
Borgarfjörð, Húnavatnssýslu, Skagaíjörð og
Suðurþingeyjarsýslu. —
Ahrifin ],æg Afleiðingarnar eru glegstar
í fyrstu, á Suðurlandi, því að þar er
fara vaxaudi. megj. reyIls]a fengin. Fyrst
kunnu menn ekki að nota akveg, og fluttu
á hestbaki eins og var. En brátt varð
ölluui ljóst að spara mátti mikla vinnu
manna og hesta, ef vagnar eða kerrur voru
notaðar. Og nú vildu atlir fá akbraut