Skinfaxi - 01.08.1914, Síða 8

100
SKINFAXI
1
fengið þannig drjúgan skilding í húsbygg-
ingarsjóð og til annara þarfa. En þó að
hlutaveltur séu ágætt fjársöfnunarmeðaþ
þá eru þær óyndisúrræði. Þær eru skatt-
ur, sem kemur þyngst niður á hinum fá-
tækustu. Þær venja reynslulausa menn og
fáráðlinga á að treysta á tilviljun og hend-
ingu. Þær eru bygðar á því að taka úr
vösum náungans meira en þeir fá í stað-
inn, því að svo verður ætíð þegar á heild-
ina er litið.
Þá hata enn nokkur ungmennafélög
fundið ólíkt heppilegri gróðaveg: Að
lieyja í félagi einn dag á sumrinu.
Engi er fengið á einhverjum heppilegum
stað i sveitinni. Þangað fara félagsmenn,
karlar og konur, einn sunnudag, slá þar
og raka daglangt, og fá síðan einhvern
bónda þar i nágrenninu til að þurka heyið,
binda það og þekja, fyrir einhvern ákveð-
inn hluta þess, þriðjung eða fjórða hluta.
Síðan er heyið sell um veturinn eða vorið.
Ekki ósjaldan hefir það orðið til bjargar
í heyþröng.
Þessi fjársöfnun hefir þann kost, að eins
og hlutaveltan, er hún gerð í góðu skyni.
En hún er bygð á heilbrigðri framleiðslu, en
engum spilabrelium. Félagsmennirnir leggja
á sig dagsvinnu og gera með því náttúru
gæði að verðmætum varningi. Þegar heyið
er selt, þá er hvorugur gintur, kaupandi
né seljandi.
Móti þessari vinnu er það haft, að hún
sé helgidagsbrot, því að yngra fólk á ekki
öðrum tíma yfir að ráða til þeirra hluta
en hvíldardeginum. Og eftir bókstafnum
er þetta rétt. En hér þarf á fleira að líta.
Sunnudagurinn er mjög óvíða notaður sem
hreinn og beinn hvíldardagur, sem hann
þó á að vera. Bændur hirða um hey sín,
og þykjast ekki að verri menn. Þeir fara
kaupstaðarferðir um helgar, og það er líka
vinna. Menn flakka sumstaðar á sunnu-
dagana milli góðbúanna, drekka kaffi og
vín. Fyrir einum mannsaldri var alsiða
víða á landinu að karlmenn riðu um helg-
SKINFAXI
— raánaðariit U. M. F. L — kemur út f Reykjavík
og koatar ‘i lir. árgangurinn, erlendis 3 ltr.
KiTSTJÓRI:
Jónns Jónsson frá Hriflu.
Skðlavörðustig 35. blmi 418.
Afgreiðslumaður:
Bjarni Þ. Magnússon Skðlavörðustig 6 B.
Kitnelnd:
Agúst Jósefsson, Guðbrondur Magnússon,
Tr. Þórhallsson.
I
4
ar í stórhópum um héruðin, blindfullir,
með áflog og illindi eins og fylgir slíkum
lifnaði. Nú eru sunnudagarnir í sumum
sveitum allra erfiðustu dagarnir fyrir kven-
fólkið, vegna óþarfra og óviðeigandi veit-
inga til allra sem koma. Þannig er óneit-
anlega komin hefð á alment að nota sunnu-
daga til margskonar vinnu, stundum
til lítils sóma eða gagns. Á þá helgi sunnu-
dagsins að hindra hraust og heilbrigt ungt
fólk frá að verja nokkrum hluta eins ein-
asta livíldardags á árinu til menningar-
þarfa í héraðinu? Einn einasti heystakk-
ur getur í öðru eins vori og því, sem nú
er liðið, forðað mörgum skepnum frá hung-
urdauða. Og finst mönnum það beinlínis
óguðlegt?
Tökum heldur undir með einum ágætis
presti, sem fremur fylgdi anda lögmálsins
en orðum þess. Einn sunnudag um hey-
skapartímann var góður þerrir, en áður
gengið óþurkar. Einir fjórir menn konm
til kirkju. Prestur bað þá bera þeim kveðju
sína, sem heima sætu, og það með, að sam-
kvæmt skoðun sinni gerðu þeir kristilegra
verk þann dag, með því að bjarga heyjum
sínum, heldur en með kirkjugöngu.