Skinfaxi - 01.09.1915, Blaðsíða 5

tíKINFAXI.
101
300,000 sprengikúlum á hálfum tíma til
að undirbúa eitt áhlaup í vor sem leið, og
var þá varla lifandi manneskja eftir á því
svæði, sem skotunum var beint á, enda
unnu þeir þar dálitla landspildu. Og þeg-
ar Þjóðverjar brutu fyrst herlínu Rússa í
vor sem leið eyddu þeir á litlu svæði 700,000
sprengikúlum á Rússana. Þess vegna er
það nú viðkvæðið orðið, að enginn sigur
geti unnist fvr en annar aðilinn hefir ótak-
markaðar skotfærabyrgðir.
Rússar.
Þeir hafa beðið mesta ósigra af öllum
styrjaldarþjóðunum, enda lítt verið harm-
að af flestum mönnum í hlutlausum lönd-
um. Það er alment álitið, að Rússar séu
vond þjóð eins og stjórn þeirra og með-
ferð á smáþjóðum. En þessi hugsunar-
háttur er ekki allskostar réttur. Rússneska
stjórnarfarið er með réttu illræmt og ráð-
andi stéttir í landinu spiltar og grimmar,
einkum aðallinn. En þjóðin sjálf er góð,
friðsamt og mjúklynt bændafólk, sem minst
af öllu þráir landvinninga og blóðsúthell-
ingar. Það er meir að segja álitamál,
hvort nokkur þjóðílokkur í álfunni er að
eðlisfari jafn mjúklyndur og siðgóður eins
og rússneski almúginn. En þessi mildi
og undanlátssemi fólksins hefir einn stór-
vægilegan galla, þann, að slík þjóð getur
orðið að voða vopni í höndum ósvífinnar
stjórnar. Friðsemi og draumlyndi fólks-
ins veldur því, að það er jafn ófúst til að
verjast ágangi eins og að sýna ójöfnuð.
En þeir tímar munu koma, þó að þeirra
verði líklega langt að bíða, þegar siðgæði
og friðsemi rússnesku bændanna fær bet-
ur að njóta sín, heldur en nú er.
Kafbátaliernaðuriuu.
Heldur virðist nú lát á Þjóðverjum í
þeirri grein hernaðarins, og ber þar tvent
til. Þeim tókst ekki að gera Bret-
um neinn verulegan skaða, hvorki að
hindra verslun þeirra eða aðdrætti svo að
um munaði. En þó gætti meira af-
skifta Bandaríkjamanna. Þeir hafa ætíð for-
dæmt algerlega þá hernaðaraðferð að láta
herskip (kafbáta) drepa varnarlaust fólk
á kaupskipum. Og heldur en bæta Banda-
ríkjamönnum við í tölu óvina sinna, hægja
Þjóðverjar á sér með kafbátaárásir. Sum-
ir menn í hlutlausum löndum hafa vor-
kent Þjóðverjum einangrunina og álitið
grimdarverk þeirra á sjónum eðlilega nauð-
vörn. En þeir menn hafa ekki athugað
vel aðferð beggja. Þegar herskip Eng-
lendinga klófestu þýskt skip, hertóku þeir
það eða söktu þvi. En þeir björguðu öll-
um mönnum, hverrar þjóðar sem voru.
Gagnstætt þessu tóku Þjóðverjar upp þá
nýung að skjóta skip Englendinga fyrir-
varalaust, og skeyttu oftast ekkert um,
hvort mannbjörg varð eða ekki. Þessi
grimd Þjóðverja hefir spilt meira fyrir
þeim, en flest annað misjafnt, sem þeim
hefir verið borið á brýn í þessum ófriði,
En sem betur fer virðist reynslan nú hafa
kent þeim, að þeim er sjálfum meira tjón
að kafbátahernaðinum, heldur en óvinun-
um. En rétt er að minnast Wilsons for-
seta með þakklæti fyrir afskifti hans af
þessu máli. Hefir hann lagt þar gott eitt
til, sem hans var von og vísa, því að hann
er einna vitrastur og bestur þeirra manna,
sem nú fara með stjórnarvöld og manna-
forræði.
Bókafregn.
Stefán Stefánsson: Plönt-
urnar. Grasafræði. Bókaverzlun
Gyldendals. N. F. Kaupmanna-
liöfn og Kristjanía 1913. Verð kr,
2,50.
Ný gersemisbók bætist Islendingum enn,
þar sem er hin nýja grasafræði Stefáns
Stefánssonar, er hér ræðir um. Hún er
rituð af lærdómi og lipurð, á mjög góðu
íslensku máli, svo að hana má lesa í lotu,