Skinfaxi - 01.11.1915, Side 2
122
SKINFAXI
og ósanngjarna í framkomu. Stundum lá
ógæfan í því að hafa kynst á æskuárun-
um þeim, sem spiltir voru orðnir, eða
sýkin var arfgeng, aíleiðing af bágindum
forfeðranna. Þar sem svona stóð á, gat
hegningin ekki hjálpað grand, átti ekki
fremur viö, en t. d. að lúberja tæringar-
sjúkling til að losa hann við veikindin.
Læknlngin. HeSnÍnS'n var Þá á en8an
hátt viðeigandi, var ekki ann-
að en úreltur arfur frá bernskualdri mann-
kynsins. Syndin varð þá hvorki læknuð
með fyrirbænum, húðstrýkingum, fangelsis-
vist eða dauðahegningu.
Það þurfli að myndast ný fræðigrein,
gLœpafrceði, og ný stétt manna, glœpa-
lœknar og nýjar stofnanir, glœpamanna-
spitalar. I stað þess að hegna eða pína þann
sem yfirsjón framdi, varð að skiljaástæðurn-
ar sem leiddu til verksins, og ef unt var að
bæta úr þeim, því að þá fyrst mátti búast
við, að maðurinn væri heill orðinn sinna
meina. Það er eftirtektarvert að í þvi
landi, þar sem einna flestir glæpamenn eru
að tiltölu, en það er á Ítalíu, hafa verið
gerðar helstu uppgötvanir i glæpafræði og
mest unnið að því að koma þessum mál-
um í betra horf. Eitt atvik er tilíært úr
sögu þessara rannsókna. Verkamaður
ítalskur varð fyrir því óhappi við húsbygg-
ingu, að steinn hrundi á höfuð hans, og
var hann hættulega veikur af högginu.
Þóttust læknar ekki finna nein missmíði á
höfðinu, en þó var maðurinn undarlegur,
er hann komst á ílakk aftur. Fyr var
hann mesti friðsemdarmaður og hvers
manns hugljúfi, en nú var hann hinn versti
viðfangs og framdi hverja yfirsjónina annari
verri, og var þá dæmdur í alllanga hegn-
ingarvinnu. I dýflissunni rakst læknir einn,
sem mjög hafði lagt stund á glæpafræði,
á þennan mann og þóttist sjá að vonska
hans stafaði af skemd á höfðinu. Fékk
hann nú leyfi til að skera manninn upp,
þar sem örið var eftir steinshöggið, og fann
þar beinflis eina, sem stefndi inn á við og
þrengdi að heilanum. Sárið greri fljótt,
og um leið batnaði siðferði mannsins, svo-
að hann varð það sem hann áður hafði
verið, maður friðsamur og vandaður. Þetta
atvik, þótt einstakt væri í sinni röð, vakti
eftirtekt manna á því, að ekki mundu allir
vera glæpamenn af illvilja einum, og við
þessar rannsóknir hafa margir menn komist
á þá skoðun, að bæði sé skynsamlegra og
gagnlegra að lækna glæpamennina heldur
en að hegna þeim. I stað lögfræðinga
sem heimfæra glæpinn undir vissa grein
hegningarlaganna, og dæma afbrotamann-
inn i svartholið um Iengri eða skemmri
tíma, kemur nú læknir og félagsfræöingur
sem tekur þann, er sannur verður að Iög-
brotum, undir sína umsjón. Og í stað
myrkvastofunnar kemur stofnun, setn í einn
er einskonar spítali og fyrirmyndarheimilr
Þar dvelur misgerðamaðurinn um óákveð'
inn tíma. Glæpafræðingurinn, sem stýrir
þessu betrunarheimili, rannsakar hvern, sen*
lögreglan sendir þangað, og reynir að grafa
fyrir rætur meinsins. Allir eru látnir
vinna, þeir sem eru líkamlega heilbrigðir
og verkfærir, bæði það sem þeir kunnu
áður og gagnlegt var, en þó ekki síður
ýmiskonar ný vinnubrögð, hver það-
sem helst er við hans hæfi. Mjög eru menn
mislengi í þessum stofnunum. Sumir fá
fljótt heimfararleyfi, þeir sem t. d. hungur
rak til að stela. Betri atvinna og meirr
kunnátta er vörn þeirra í framtiðinni. Menn
sem eru orðnir spiltir af löngu lastalífi
eða kynningu við illmenni verða að dvelja
í betrunarhúsinu þangað til áhrif heimilis-
ins hafa grætt siðferðissárin, og þá fá
mennirnir burtfararleyfi. En að síðustu
eru þeir, sem ekki læknast, þeir sem eru
með glæpaeðlið í blóðinu, ef svo mætti'
segja. Það eru hinir sístelandi þjófar, ó-
bætanlegir morðvargar o. s. frv. Þeir
verða að dvelja í betrunarhúsinu æfilangt
af því að eðli þeirra er svo háttað, að
þeir eru þjóðfélaginu stórhættulegir, ef þeir
leika lausum hala. En hinsvegar gera-