Skinfaxi - 01.11.1915, Side 4
124
SKINFAXl
hann sjálfkjörinn til þess. Dr. Ólafur hefir
áður rannsakað þetta efni nokkuð, en auð-
vitað ekki jafnýtarlega og nú. Hann komst
þá að þeirri niðurstöðu, að Islendingar
vœru að meðaltali flestum þjóðum lang-
lífari, einkum kvenfólkið. Sjórinn verður
svo mörgum karlmanni að bana, að þess-
vegna verði þeir yfirleitt skammlífari. En
alt þetta fá menn að vita með áreiðanlegri
vissu að rannsókninni lokinni, hvort sem
það leiðir til þess, að þingið lögbýður skyldu-
trygging. Það væri óneitanlega mjög æski-
legt á sínum tíma; en málið þarf undir-
búning, því að enn eru tryggingar óvin-
sælar. Ef til kæmi yrði hver fullorðinn
karl og kona að greiða í tryggingarsjóðinn
ákveðna upphæð t. d. 10—15 kr. á ári
fram að sextugsaldri, en fá svo úr sjóðnum
fastan ellistyrk, 2—300 kr. árlega, það
sem eftir er æfinnar. Fyrir þá upphæð
mætti lifa þolanlega í sveit (ekki á sveit),
þar sem hverjum hentaði best. Þetta mundi
vera lágmark ellistyrksins en síðar gætu
komið þeir tímar, að menn vildu tryggja
sér hærri tekjur í ellinni, með þyngri ið-
gjöldum. Áður hefir verið vikið að því
hér í þessu blaði, hve óyndislegt er gamla
íslenska lagið, að láta aldraða fólkið vera
háð öðrum á elliárunum. Efnalegt ósjálf-
stæði er gamalmennunum þungur ábaggi
ofan á ellihrörnunina.
Eftirlauu.
Nú sitja á rökstólum fimm menn í svo
kallaðri launanefnd. Þeir eiga að koma
föstu skipulagi á launakjör embættismanna.
Eitt af því sem nefndin á að athuga er
það, hvort embættismenn eigi að hafa rétt
til eftiriauna. Ef spurt er um vilja þjóð-
arinnar í þessum efnum, þá er hann auð-
fundinn. Eftirlaunin eru framúrskarandi
óvinsæl með öllum almenningi, ekki af
því að ellistyrkur sé skaðlegur, heldur af
af því blessun hans hefir verið bunðin við
fámenna stétt, Leiðin út úr þrætunni er
auðvitað sú að tryggja alla eða engan.
Það er bersýnilega óhugsandi i landi þar
sem almennur atkvæðisréttur er alvaldur
að halda áfram þeirri stjórnarstefnu að
verðlauna sumar stéttir þjóðfélagsins með
einskonar heiðurslaunum, en skilja aðrar
eftir á klakanum. Langeðlilegast er að
hafa einn tryggingarsjóð fyrir alla menn
í landinu, með ákveðnu lágmarki t. d. 300
kr. eftirlaun handa hverri manneskju, sem
er meira en sextug að aldri. Ef til væru
þeir menn, sem þætti slík trygging ónóg,
þá væri þeim auðvitað í lófa lagið að tryggja
sig með hærra iðgjaldi.
Torþing og: íþnittannit.
Nú þegar ungmennafélögin eru að kom-
ast í fastar skorður er það ein fyrsta kraf-
an til þeirra að félögin í hverri bygð haldi
árshátíð einn dag á vorin. Iþróttamótin'
eru sú hátíð. Þau eru nú að komast á
fastan fót í helstu undirlendum Iandsins,
þar sem hægast er að ná saman. Ogein-
kennilegt er það, að íþróttamótin eru ílest
nærri fornu vorþingstöðunum, þar sem
forfeður okkar höfðu svipaðan mannfagnað
á þjóðveldistímanum. Austanfjalls er í-
þróttamótið háð við Þjórsárbrú, nokkruin
km. neðan við Árnesþing hið forna. Borg-
firðingar hittast á Hvítárhakha, örskamt
frá Þverárþingi. Skagfirðingar halda íþrótta-
mót hjá Geldingaholti, meðan ekki mynd-
ast félög út með firðinum báðum megin,
því að þá yrði Hegranesið aflur sjált'-
sagður samkomustaður. Það heflr jafnvel
komið til tals í Skagafirði, að ungm.fél.
skyldu girða og vernda þingstaðinn forna.
Suðurþingeyingar halda sínar héraðshátíðir
á Breiðumýri eða Ljósavatni, og er frá
hvorugum staðnum nema stundar ferð á
Þingey í Skjálfandafljóti. Vonandi koma
þeir tímar bráðlega að Eyfirðingar, Hún-
vetningar og Snæfellingar yngja upp aftur
þingstaðina fornu, sem enn eru eðlilegir
samkomustaðir i þeim héruðum.