Skinfaxi - 01.01.1916, Blaðsíða 2

2
SKINFAXI.
hefir verið hrúgað upp ógrynni af auði og
mannvirkjum, íburði og þægindum, og
síðast en ekki síst morðvopnum og víg-
föngum. Og einn góðan veðurdag eru
þjóðirnir orðnar varnarlausar gegn þessu
sköpunarverki sínu, umbúðirnar eru orðnar
þeim ofviða. Hrísbagginn veltur af stað,
enda verður margur maðurinn höfði skemri
fyrir bragðið.
Það er eitthvað bogið við framfarir, sem
bera slíkan ávöxt. Það fer alt af eitthvað
öfugt í lífinu, þegar menn gleyma orðum
postulans og láta hlutina fá vald yfir sér
í stað þess að hafa vald á hlutunum. Við
megum ekki halda, að þetta mál sé okkur
óskylt. Hér á bláfjöllin okkar slær að
vísu engum vígroða né brunabjarma. Fjar-
lægðin og smæðin hafa forðað okkur frá
því. En það má fyr rota en dauðrota.
I andlegum skilningi er hér fult af höfuð-
lausum vesalingum, sem velta um í lirís-
böggunum sínum, hvort sem baggarnir
eru nú gerðir úr hégómagirnd, munaðar-
sýki, auðfikn eða öðrum líkum efnum.
Það er að vísu oft löng leið frá því að
viðurkenna það, sem rétt er og breyta éftir
því. Samt er viðurkenningin til alls fyrst.
Þess vegna þykir mér vænt um, ef 17.
júní hér á Islandi getur orðið árleg áminn-
ing um, að manngildið er æðsta og dýr-
asta takmark mannlífsins. Komi óáran í
fólkið sjálft, kemur það að litlu haldi að
eiga góða stjórnarskrá og fagran fána, þá
stoðar lítið boð og bann laganna, þá eru
allar framfarir til lands og sjávar unnið
fyrir gíg.
Þið kunnuð að sakna þess, að eg hefi
ekki horft meira aftur í timann á þessum
minningardegi. En eg hygg, að eg hafi þar
ekki brotið á móti anda Jóns Sigurðssonar.
Hann var að vísu sagnfræðingur og fór
margar og langar ferðir aftur i liðnar aldir,
en hann gleymdi þvi þó aldrei, að hann var
að vinna í hag samtíð og framtíð. Þegar
hann leit aftur, leit hann líka fram. Við
skulum öll nota þennan dag til þess að
hugsa um framtíð landsins og hvernig viS1
getum gert okkur hæf lil þess að eiga
sem heiladrýgstan þátt i henni. Þar verð-
ur hver að fara sína eigur götu. En eg
vona að þið eigið öll samleið með mérr
þegar eg bið ykkur að hrópa ferfalt húrra-
um leið og eg segi: heill íslandi!
Grundvöllurinn.
Mér er forvitni á að vita, hverju þú)
mundir svara, lesari góður, ef eg spyrði'
þig að því, hver væri aðalorsök þess, aðr
svo margt er lótið ógert, ár eftir ár, af
því sem gera þarf til þjóðþrifa á landi hér.
Eg býst við að margir mundu svara: efna-
jeysi, aðrir framtaksleysi, enn aðrir mundu’
jíklega telja menningarleysi aðalorsökinar
]oks mun einhverjum detta í hug samtaka-
leysi. Hygg eg að þeir munu flestir, er
þar þykjast hitta naglann á höfuðið. Eg
held eg verði að fylla þann ílokkinn og.
byggja trú mína á framtíð landsins á þeirri
von að takast megi að koma á samtaka
baráttu gegn öllu því, er tálmar vexti og:
viðgangi þjóðar vorrar, hvort heldur er í
andleguni eða líkamlegum efnum, að allir
beiti sér með einum hug fyrir framkvæmd-
um þeim, er nægar reynast til að leggja
grundvöll undir ávaxtasamt þjóðlif. Þessa
von mína byggi eg öðrum fremur á ykkur
ungmennafélagar. Eg veit að þið öll eruð'
reiðubúin til að leggja hönd á þann plóg,
er plægir sáðreit sannra þjóðþrifa og þjóð-
dygða. Og þó vantar svo mikið á, að'
ykkur verði það ágengt, sem ætla mætti.
Mér finst eg sjá hvað veldur. Þessi sami*
samtakaskortur, sem fær menn til að horfa
á melana, gráa af gróðurleysi ár eftir ár,
til að horfa á öll auðæfm, sem ónotuð'
liggja á allar hliðar, á landi og með landi
fram. Þessi sami samtakaskortur er ekki
óþektur gestur innan ungmennafélaganna.-