Skinfaxi - 01.05.1922, Síða 3

SKINFAXI
35
vegar í sveitum, en þær geta þó aldrei
orðið annað en slitrótt frásaga og ósam-
stæðir molar. Vildu menn svo tína sam-
an þennan fróðleik, í eina heild, verð-
ur að rannsaka fjölda af blaðaárgöng-
um og öðrum ritum, með ærnum
kostnaði og fyrirhöfn, og þó mundu
menn sakna margra mikilvægra atriða.
Væru ritaðar héraðasögur — eða átt-
hagasögur, er svo mætti kalla — um
land alt, yrðu þær ómetanlegt heimild-
arrit fyrir sögu þjóðarinnar í heild
sinni, á því tímabili, sem þær næðu
yfir. G. D.
---o——
Frá Svíþjóð.
Námsflokkar.
Niðurl.
Svíar eru komnir lengst allra Norður-
landaþjóða í námsflokkastarfsemi, en lireyf-
ingin er ekki upprunnin þar.Hún barst þang
að frá Englandi fyrir 13 árum.í Englandi og
Ameríku er hún í miklu gengi, svo og í
þýzkalandi og víðar. Annarsstaðar er hún
í byrjun, t. d. í Danmörku, en alstaðar
nýtur hún álits og trausts.
Námsflokkarnir í Sviþjóð eru í sambandi
sín á milli, og styðja hver anna í starfsem-
inni. þeir miðla hver öðrum af reynslu
sinni ,ráða fyrirlestramenn í samlögum,
skiftast á bókum, keppa liver við annan
o. s. frv. þeir gefa út bækur, blöð og tíma-
rit starfseminni til stuðnings, og senda
jafnvel menn til annara landa til að kynna
sór allar framfarir í námsflokkastarfsem-
inni þar.
Svíar segjast nú reyndar hafa haft náms-
ílokka áður en hreyfingin barst þangað
frá Englandi, en þeir voru fáir og dreifðir,
og fáir vissu um þá. Vér íslendingar get-
um sagt nokkuð svipað. Námsflokkar hafa
verið til hér á landi, svo snemma, sem
nokkur man, og sjálfsagt miklu fyr. þar
sem námsþorstinn er til og félagsskapur
þektur, þar liggur það beint við, að hinir
þyrstu myndi félag til að svala þorstanum.
Sumstaðar hér á landi hafa söngflokkar
verið myndaðir á þann hátt, að nemend-
urnir hafa bundist samtökum um að nema,
og hafa síðan útvegað sér lcennara. Eg hefi
verið með í sundflokki, flokki til að nema
dráttlist o. fl. flokkum, sem myndaðir voru
á þennan hátt. í sumum ungmennafélög-
um liafa myndast flokkar um sérstök verk-
efni: leikfimisflokkar, knattspyrnuflokkar,
giímuflokkar o. s. frv. Alt eru þetta í raun
og veru námsflokkar. Fyrir meir en 20 ár-
um þelíti eg ungmennafélag, sem hafði
nokkra slíka flokka. þessi dæmi og önnur
slík sýna það tvent, að hér er jarðvegur
fyrir námsflokka og að myndun náms-
flokka er hentugt verkefni ungmennafé-
laga, enda ber eg mikið traust til þeirra i
þessu efni. þau eru, vegna æskunnar, sem
þau geyma, fljót að taka upp nýungar. þau
hafa sett mentun þjóðarinnar á stefnuskrá
sína. Auðveldasta, fljótlegasta og bezta að-
ferðin, sem þau geta notað, er myndun
námsflokka, og þar sem þau hafa bóka-
söfn til umráða, liggur það alveg beint við.
Námsflokkar hér á landi hafa lifað án
sjálfsmeðvitundar og lieildarskipulags sem
slíkir. Án meðvitundar um það, að hér var
um sérkennilega og merkilega menningar-
stefnu að ræða. Án vitundar um það, að
þessi mentastefna var á sigurför um heim-
inn. þoir hafa verið dreifðir og einangraðii'.
þó hefir skort leiðbeiningu og stuðning.
þess vegna hafa þeir líka flestir lifað
skamma stund og vakið litla eftirtekt, en
þeir sem þekkja þá af eigin reynd, geyma
frá þeim góðar endurminningar og þakka
þeim þröska sinn að meira eða minna leyti.
þetta, sem nú var sagt um námsflokk-
ana, átti við um ungmennafélögin fyrir
nokkrum árum, en svo harst hingað fregn-
in um það, að í öðrum löndum væri ung-
mennafélagsskapurinn voldug hreyfing,
sem gerði mikið gagn. þá reis hann upp