Skinfaxi - 01.05.1922, Page 6

38
SKINFAXI
annað, fyrst í stað, hvernig sem að var
farið. Loksins fundu menn orsökina.
pað hafði ekki verið athugað, að tóf-
urnar eru einlcvænis dýr, var því haft
fleira, en eitt tófupar saman í hverri
stíu. Menn komust loks að raun um að
yrðlingarnir dóu ekki eðlilegum dauð
daga; foreldrarnir drápu þá. þegar
menn komust að þessu, breyttu menn
til og höfðu eftir það eitt par í hverri
stíu, varð þá engin fyrirstaða að ala
upp yrðlingana. Nú fóru menn að gera
tilraun til að blanda saman refakynun-
um. Út af mórauðu refunum og silfur-
refunum komu kynblendingar mórauð-
ir að lit, með dökkum flekkjum, sem
kallaðir voru mislitu refirnir; þeim
var síðan blandað saman við silfurref-
ina, en það þótti mönnum kynlegt, að
helmingurinn af yrðlingunum undan
þeim, urðu silfurrefir, en hinir mórauð-
ir. þar næst var silfurrefunum bland-
að saman aftur, og þá urðu allir yrð-
lingarnir hreinir silfurrefir. Síðan hef-
ir silfurrefunum margoft verið bland-
að saman, og árangurinn orðið sá, að
afbrigði hafa fengist, sem auðvelt er
að ala upp, og gefa af sér mjög dýr-
mæt loðskinn. Dæmi eru til, að silfur-
refaskinn hafa verið seld fyrir 1800
dollara (um 7000 kr.). Og fyrst fram-
an af var gróðinn af refaeldinu 1000
af hundraði. Eftirspurn hefir aukist
svo stórkostlega eftir kynbótarefum,
að þeir hafa komist í afarverð. Fyrst
var parið af silfurrefum selt fyrir
1000—2000 dollara, svo hækkaði það
upp í 3500 og loks komst parið upp í
20000 dollara, eða um 80000 kr. pað
var dálaglegur skildingur.
Kringum refabúin eru háir skíðgarð-
ar, en fyrir innan þá er svæðinu skift
niður í stíur eða krær. í skilrúm er
haft þéttriðið vírnet. Skógartré vaxa
innan girðinga, þau skýla refunum fyr-
ir sólarhitanum.
Sérstakrar varúðar verður að gæta,
þegar ókunnugum mönnum er leyft að
skoða refabúin. það hefir viljað til, að
tófurnar hafa trylst við komu slíkra
gesta, og drepið yrðlingana. í sumum
refabúunum eru tófurnar eins vel tamd-
ar og hundar. þær liggja í hálmköss-
um inni í stíunum. En annars er jarð-
vegi svo háttað í flestum búunum, að
refirnir geta grafið grunnar holur ofan
í jörðina.
I einu búinu voru tófurnar svo vel
tamdar, eftir því sem sagt er, að ein
þeirra hljóp á móti húsbónda sínum,
þegar hann kom inn í stíuna, og flaðr-
aði upp um hann eins og hundur; hún
lék sér í kringum hann, stökk upp í
fangið á honum og sleikti hendur hans.
þetta sýnir, að vilta eðlið hverfur
smám saman, þegar dýrið fer að venj-
ast' manninum og mætir aldrei öðru en
góðu atlæti frá honum.
í þjóðvinafélagsalmanakinu yfir
þetta ár er stuttlega minst á refaeldi.
það sem þar er sagt, er tekið eftir
skýrslum frá Kanada; er talið, að þar
séu um 430 eldisstöðvar, sem virtar
séu á 4 milj. króna, og dýrin 13 milj.
kr. Verðmæti þetta hefir sú dýrateg-
und í náttúrunni skapað, sem hingað
til hefir verið álitin verðlaus, óþörf og
skaðleg. En í raun og veru eru það
ekki viltu dýrin, sem gera mest tjón,
heldur dýrseðlið í mönnunum sjálfum.
II.
Kunnugt er, að öllum brögðum er
beitt til að útrýma tófunni hér á landi.
Hún hefir verið tæld í gildrur og dýra-
boga, skotin, bræld inni í grenjum og
eitrað fyrir hana út á víðavangi o. s.
frv. En þrátt fyrir allar þessar dráps-
vélar og ofsóknir, hefir ekki tekist að
gereyða henni. Flestar drápsaðferðirn-
ar eru mjög níðingslegar og ekki sam-
boðnar siðuðum mönnum, eitrunin tek-