Skinfaxi - 01.09.1923, Blaðsíða 7

SKINFAXl
55
til, svo sem fyrirlestrastarfsemi, útgáfu
blaða, íþróttir, leikmót o. fl.
Strjálbýli, illfæra vegi og marga fleiri
af verstu erfiðleikum ungmennafélag-
anna hafa Snæfellingar við að stríða,
ekki síður en margir aðrir.
En hins ber að gæta, að hvergi er
brýnni þörf fyrir öfluga starfsemi ung-
mennafélaganna en í útnesjasveitum.
þar eru áhrifin venjulega minst frá um-
heiminum og oftast nær erfitt að ná til
andlegra fanga. J>ar hljóta menn öðrum
fremur að búa að því, sem fæst í heima-
högum. Öllum þarf að verða það ljóst,
að það er lífsskilyrði, að búa æskuna svo
vel sem auðið er undir framtíðarstörf-
in, en samtíðin krefst þess að það sé gert
með félagsvinnu og samstarfi. Hvern
sannan menningarneista, sem flýgur yf-
ir fjöll eða dali, þarf að höndla og hag-
nýta, ekki handa einum og einum, held-
ur handa öllum í félagi.
En framar öllu öðru þarf að kenna
æskunni að standa föstum fótum á
fósturmold og minnast þess, að „rótar-
slitinn visnar vísir, þó vökvist hlýrri
morgundögg“.
Hvert stefnir?
það er orðið mjög alvarlegt áhyggju-
efni allra hugsandi manna, hvaða örlög
muni bíða þjóðar vorrar í nánustu fram-
tíð. Síðustu árin hefir endurtekning
þessara orða kveðið við um land alt:
„Nú eru erfiðir tímar“.
„Nú er ískyggilegt útlit“.
„Nú er þröng fyrir dyrum“.
þetta er sárbitur sannliekur. þótt
hingað hafi aðeins borist gufan af blóð-
baði Norðurálfunnar, þá hefir hún byrgt
svo fyrir heiðríkju framtíðarinnar, að
fjöldinn sér ekki lengur þá loftkastala,
sem hófust úr blámóðu fjarlægðarinnar
um og eftir aldamótin síðustu.
Allur félagsskapur hér á landi var þá
í bernsku og var þess vegna ekki búinn
að ná svo föstu skipulagi, að hann gæti
staðið straum af afleiðingum styrjald-
arinnar. Ungmennafélögin voru aðeins
búin að taka fyrsta fjörkippinn, þegar
plágurnar dundu yfir land vort. þau
samanstóðu að mestu leyti af félitlum
unglingum, sem flestir voru öðrum háð-
ir. það virðist þess vegna ástæðulaust
að halda, að þau hefðu öðrum fremur
komist hj á að lækka seglin meðan snörp-
ustu hrynurnar riði hjá garði.
Eldgos, drepsótt og ógurleg dýrtíð
dundu eitt yfir annað, lögðust sem farg
yfir þjóð vora og kreptu að kjarna
hennar.
Undir því fargi hefir mörgum orðið
æðiþungt um andardráttinn.
Ýmsir hafa mist máttinn, tapað stefn-
unni og orðið að líða undir oki óblíðra
örlaga. Margir af beztu áhugamönnum
vorum urðu of djarftækir til fram-
kvæmda, og reistu sér hurðarás um öxl,
um það leyti sem gj aldmiðillinn var að
falla í gildi. Afleiðingarnar marka skýr-
ari spor með degi hverjum. Fjármál
landsins, félaga og einstaklinga eru nú
þannig komin, að „alt er í kalda koli“.
Engum dylst nú hvert stefnir í þeim
efnum. •
Eyðslusemi þjóðarinnar var líka í
fylsta máta óhófleg meðan góðærin
stóðu yfir, og sparnaðaröldurnar hófust
ekki fyr en í ótíma. Stórfé hefir verið
fleygt út úr landinu fyrir erlenda sið-
spillingu, svo sem áfengi, tóbak og aðra
munaðarvöru. Ennfremur glysvöru og
annan hégóma.
þegar þetta bætist við alt það fé, sem
farið hefir út úr landinu fyrir rándýr
framleiðslutæki og nauðsynjavöru, og
þess er gætt, hvað innlendar afurðir
hafa hrokkið skamt á móti, þá fer mann