Skinfaxi - 01.08.2001, Síða 6
Minningarorð um Pálma Gíslason,
fyrrverandi formann UMFÍ
f. 2 júlí 1938 d. 22.7.2001
Þessi orð eru sett hér á blað til að minnast vinar okkar Pálma
Gíslasonarfyrrverandi formanns UMFÍ og þau eru stutt kveðja fyrir
hönd okkar allra ungmennafélaganna sem hann átti að vinum og
áttum þess kost að kynnast honum eða að njóta verka hans á einn
eða annan hátt. Skinfaxi kveður hér líka velunnara og stuð-
ningsmann í áratugi.
Pálmi var Húnvetningur og var jafnan stoltur af því, hann fæddist á
Bergsstöðum í Svartárdal 2. júlí 1938 og lést í hörmulegu slysi 22.
júlí 2001. Foreldrar hans voru Helga Einarsdóttir og Gísli
Pálmason bóndi og organisti. Eftirlifandi eiginkona Pálma er Stella
Guðmundsdóttir skólastjóri, en þau gengu í hjónaband 13. júlí
1961.
Börn þeirra eru Gísli Pétur f. 1962, Guðmundur Atli f. 1963 og
Elísabet Helga f. 1965. Þau hafa öll stofnað sínar eigin fjölskyldur
og hafa fært þeim hjónum fjölda afa og ömmubarna.
Pálmi hafði allt frá bernsku mikinn áhuga á íþrótta- og
félagsmálum. Hann gekk í ungmennafélag á sínum heimaslóðum
á fermingaraldri og var ötull liðsmaður ungmennafélagshugsjónar-
innar allt til síðasta dags. Þar lét hann mikið að sér kveða um
dagana á öllum stigum og í öllum starfsþáttum ungmennafélag-
anna og UMFÍ og var einnig hugmyndasmiður og uþþhafsmaður
nýrra verkefna.
Pálmi hóf starfið sem virkur þáttakandi og keppnismaður í frjálsum
íþróttum fyrir norðan sem félagsmaður í Umf. Hvöt á Blönduósi og
í liði héraðssambands síns USAH. Síðar lá leiðin suður eins og hjá
fleirum og hann gekk í Ungmennafélagið Breiðablik í Kópavogi
árið 1963 og var þar einn af forystumönnum og máttarstólþum
frjálsíþróttadeildar félagsins í fjölda ára auk þátttöku í aðalstjórn
Breiðabliks og í stjórn UMSK. Á öllum þessum vígstöðvum lagði
Pálmi mikla áherslu á hið innra starf, félagsandann, samheldnina
og vináttuna. Pálmi var laginn við að ná upp liðsanda í öllu slíku
starfi og vissi mæta vel að hann er jafnan undirstaða góðs
árangurs.
Þetta fór ekki framhjá ýmsum forustumönnum í ungmennafélags-
hreyfingunni og Pálmi er kosinn í varastjórn UMFÍ um haustið
1969, þegar Hafsteinn Þorvaldsson tekur við sem formaður og
hefur sitt mikla endurreisnar og uppbyggingarstarf um allt land.
Pálmi gerðist þá strax virkur og öflugur þáttakandi í starfi UMFÍ
og var það stanslaust í 32 ár. Ungmennaféag íslands hóf mikla
sókn á þessum árum og eitt af því sem þurfti að koma á fót var
öflug þjónustumiðstöð fyrir hreyfinguna um land allt. Það var gert,
fyrstu árin í leiguhúsnæði, en menn létu hvergi deigann síga og
fljótlega var farið að horfa til þess að UMFÍ þyrfti að eignast eigið
húsnæði. Samþykkt var svo gerð um málin á 70 ára afmælisþingi
UMFÍ á Þingvöllum 10. sept 1977, þar sem stjórninni var falið að
skipa þriggja manna nefnd til að vinna að framgangi málsins og
finna í samráði við stjórn UMFÍ leiðir til fjármögnunar. Okkur sem
til þekkjum kemur það auðvitað ekkert á óvart að það var leitað til
Pálma um að taka að sé formennsku í þessari nefnd. Hann var
ekkert að tvínóna við hlutina en lagði strax þann 22. september
fram áætlanir sínar á fundi framkvæmdastjórnar UMFÍ um
fjáröflunarleiðir og framvindu verkefnisins. Hann fékk úrvalsmenn
með sér í nefndina, þá Gunnar Sveinsson og Valdimar Óskarsson
og svo var hafist handa. Það þarf tæpast að taka það fram að þetta
þóttu djarfar á ætlanir á þeim tíma og svo mikil bjartsýni að
sumum þótti nóg um. Allt gekk þetta samt eins og í sögu og þann
9. des. þ.e. tæpum þrem mánuðum síðar var undirritaður
samningur um kaup á húseign að Mjölnisholti 14 og var
kaupverðið 17 milljónir króna. Það gekk síðan vel að safna fé og
jafnan staðið í skilum þar til verðið var að fullu greitt. Ástæðan fyrir
því að ég rek þessa sögu er ekki sú að hún sé mikið merkilegri en
margt annað sem Pálmi gerði eða tók þátt í, en hún lýsir
vinnubrögðum hans vel og á við um svo margt annað sem hann
gerði. Hugmynd, áætlun, valdir traustir samstarfsmenn, fram-
kvæmt. Auðvitað vissi Pálmi vel um samtakamátt og afl
ungmennafélaganna þegar á reynir, og um öruggan stuðning
formanns UMFÍ og stjórnar, en samt er það svo að alltaf veltur
mikið á því hver veitir svona verkefnum forustu.
Þegar Hafsteinn Þorvaldsson gaf ekki lengur kost á sér til
formannsstarf árið 1979 eftirtíu ára formennsku og ótrúlega öfluga
sókn og uppbyggingu, þá er Pálmi Gíslason kosinn formaður UMFI
og þar hefst næsti kafli í sögu hans sem eins af farsælustu
forustumönnum ungmennafélagshreyfingarinnar. Pálmi gerði sér
alltaf grein fyrir þvi að landssamtök á borð við UMFÍ verða ávallt
að svara kalli tímans og þau verða að þróa verklag sitt og
viðfangsefni í takt við tímann, án þess þó að missa sjónar á megin
markmiðum sínum og hugsjónum. Hann bryddaði því upp á
ýmsum nýjum verkefnum samfara því að rækta vel undirstöðurnar
s.s. útbreiðslustarfið, Skinfaxa, félagsmálaskólann, landsmótin og
þjónustumiðstöðina. Hafsteinn Þorvaldsson hafði lagt
höfuðáherslu á þessa þætti við uppbyggingarstarfið og Pálmi hélt
sömu stefnu.
Nýjungar sem hann lagði áherslu á eða etv. væri réttara að segja.
verkefni sem hann nálgaðist eftir nýjum leiðum voru t.d. að taka
Pálmi efndi til hjólreiðaferðar hringinn í kringum landið í tilefni af
átakinu „Eflum íslenskt" og tóku þátt í henni á fjórða þúsund
ungmennafélaga.
6