Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1952, Blaðsíða 18

Jól í Heimaey
Sjóræningjasaga frd VestmannaeYjum drið 1627
Eftir Kay La rsen
„Mamma, koma jólin ekki bráðum aftur?“
hvíslaði lítil stúlka.
„Ég er búin að segja þér svo oft, Þóra, að
jólin séu aðeins einu sinni á ári“, svaraði móðir
hennar af nokkurri óþolinmæði.
„Þau eru svo yndisleg, og pabbi er líka prest-
ur“.
„Já, en hann getur ekki breytt því, vina mín
litla. Þú verður að vera góð og bíða“.
Litla stúlkan varð að bíða í tíu löng og erfið
ár, og þá hafði hún gleymt, hvað jól voru. Fáar
litlar stúlkur hafa reynt jafn mikið og þung-
bært mótlæti og Þóra litla.
Mæðgurnar gengu út fyrir prestsetrið á Ofan-
leiti — og biðu pabba. Hann hafði farið til
bæjarins til þess að fá fréttir af hinum ískyggi-
lega orðrómi, sem gekk um það, að Tyrkir hefðu
ráðizt á land víða á Islandi og rænt, myrt og
ruplað. Barnið vissi ekkert um erindi föður síns,
en móðir hennar bjóst við verstu fréttum. Hún
hafði verið of hamingjusöm og ekki kunnað að
meta hamingju sína, ekki verið nógu þakklát,
en stundum metið sig og sína nánustu lítils. Og
nú náði refsingin til hennar og skylduliðs henn-
ar. Þarna kom presturinn fölur og hokinn.
Hræðsla lamaði vesalings konuna og barnið
hjúfraði sig að henni í ósjálfráðum ótta. Þögull
gekk hinn virðulegi Ólafur Egilsson til þeirra.
Alvarlegur á svip lagði hann höndina á öxl
konu sinnar og sagði aðeins: „Orðrómurinn var
réttur. Við skulum koma inn, og þegar börnin
eru komin til svefns, þá kemur þú inn til mín“.
Það leið löng stund, þangað til börnin sofnuðu.
Þau urðu vör við ótta móðurinnar. Og þegar
hún gekk kvíðafull inn í herbergi prestsins, sá
hún mann sinn sitja beygðan yfir borðið, auð-
um höndum. Ræðunni, sem hann hafði verið
byrjaður á, hafði hann ýtt til hliðar. Hann
sagði henni ógnartíðindin ... Tyrkir voru
komnir til Islands á mörgum skipum. Ræningj-
arnir höfðu ætt um Grindavík eins og trylltir
djöflar og farið alla leið vestur að Bessastöðum.
Þeir höfðu einnig komið á Berufjörð fyrir aust-
an. Þar höfðu þeir myrt og brennt og rænt
mörg hundruðum manna. Hann gat ekki fengið
af sér að segja hinni skelfdu konu sinni öll
ógnartíðindin. Það var sagt, að þessir níðings-
legu sjóræningjar, djöflar í mannsmynd, hefðu
klær í staðinn fyrir neglur. Eldur logaði af
sjónum þeirra, hnífar og járngaddar yxu á
brjósti þeirra og limum. Það yrði skelfilegt, ef
þessi ógn riði einnig yfir Vestmannaeyjar.
Presturinn reyndi að hugga konu sína, sem
var komin að yfirliði. Hér, milli allra þessara
hólma, myndi Tyrkinn ekki rata að einu smá-
eynni, Heimaey, sem væri byggð. Herskai’ar
djöfulsins hefðu heimsótt auðugri héi’uð, og
þessum lítilmótlega stað yrði þyrmt.
Það voru tvö prestaköll í hinni litlu ey. Prest-
arnir og íbúarnir, sem fljótlega fengu fregnir
af hinni miklu hættu, sökktu sér niður í bæn,
von og frómt aðgerðaleysi. En íbúar Dönsku-
húsa hegðuðu sér öðruvísi, þeir héldu ráðstefnu
og hurfu til athafna. Við verzlunarstaðinn lá
danska skipið Kx-abbinn. Skipstjórinn, Hinrik
Thomsen, dró skip sitt eins nærri landi og hægt
var. Síðan aðstoðaði hann með mönnum sínum
kaupmanninn á verzlunai’staðnum, Lauritz
Bagge, og menn hans við að reisa virki og gi’afa
gi’afir um Dönskuhúsin, aðalstöðvar hins litla
bæjar. Fallbyssum var komið fyrir og skotfæri
dregin að. Nokkrum duglegum Islendingum,
sem voru viðloðandi á verzlunai’staðnum, voru
fengnar byssur og höggvopn, og voru þeir æfðir
lítilsháttar. Það urðu kvíðafullir dagar í Heima-
ey, en mönnum létti, þegar fréttist að Tyrkirnir,
sem vestur höfðu farið, væx-u horfnir, og að
þeir, sem rænt höfðu grimmilega á Austfjörð-
um, væru sigldir til hafs aftur.
Hinn 16. júlí 1627 sáu Eyjabúar þrjú skip
stefna upp undir Eyjai’nar með danska fánann
við hún. Þau snéi’u við og sigldu aftur til hafs.
Guði sé lof, það voru dönsk hei’skip, sem hi’eins-
uðu höf konungsins! Islendingarnir tóku á sig
náðir, en Danirnir voru á verði.
Þessu var þannig varið, að ræningjaskipin
273
V I K I N G U R