Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1959, Síða 11

------F------
Flöskupóstnr
Ungur sænskur sjómaður
skrifaði að gamni sínu dag
nokkurn árið 1956 bréf, er hann
stakk í flösku og henti í sjóinn.
I bréfinu var hin fagra stúlka
sem kynni að finna bréfið beð-
in að skrifa sendandanum
kveðju sína.
Árið 1958 fann fiskimaður á
Sikiley flöskuna, og gaf hinni
fögru dóttur sinni Paoiina, að
gamni sínu bréfið. Hún skrifaði
— einnig að gamni sínu — hin-
um sænska sjómanni Aake Vi-
king og skýrði honum frá bréf-
fundinum. Bréfaskipti þeirra
urðu meiri og svo kom að Aake
Viking fór til Sikileyjar og
nokkrum mánuðum síðar gengu
þessi tvö í heilagt hjónaband.
Og þar með var skrifaður nýr
þáttur í margbreytilegu nytja-
sögu er flöskupóstur í sjónum
hefir fært mannkyninu um
langa tíð.
Þó að flöskuglerið líti ekki
sterklega út, er vel lokuð flaska
einhver sá sjóhæfasti hlutur,
sem hugsast getur. Þær geta
kastast til á bylgjuföldum í of-
viðrum, sem brjóta eða beygla
bvrðing stærstu hafskipa. Og
s'ithæfni þeirra virðast vera ó-
mælanleg. Dæmi um það fékkst
fvrir stuttu síðan, í Kent í Eng-
landi, er nokkrar ölflöskur fund-
u^t bar í skinsflaki, scm farist
h°fði fyrir 250 árum. ölið var
ódrekkandi og eyðilagt, en flösk-
urnar voru nærfellt sem nýjar.
Hraði flösku í sjónum er að
sjálfsögðu mjög breytilegur eft-
ir aðstæðum. Ef hún lendir í
flóa eða firði. þar sem straumur
er lítill eða enginn, getur hún
flækst þar vikum saman. Lendi
hún hinsvegar í Golfstraumnum,
getur hún náð allt að fjögra
mílna ferð og því komizt áfram
um 150 km. á sólarhring.
Það leiðir af sjálfu sér, að
enginn getur sagt eða ákveðið
fyrirfram um ferðalag slíkrar
Ví KINGUR
flösku. Um slíkt eru til marg-
föld dæmi. Út af ströndum Bras-
ilíu var eitt sinn tveimur ná-
kvæmlega eins flöskum hent í
sjóinn á sama tíma og stað.
Önnur þeirra barst í austur og
fannst 130 dögum síðar við
Afríkustrendur. I-Iina rak í NV,
og hún fannst 196 dögum síðar
í Nicaragua. En tveimur öðrum
flöskum, sem á sama hátt var
hent í sjóinn á miðju Atlants-
hafi, skolaði á land 350 dögum
síðar við Frakklandsstrendur og
aðeins örfáa metra hvor frá ann-
arri.
Lengi hefur meðal sérfróðra
manna á þessu sviði verið um
það rætt, hvaða flöskupóstur
hafi ferðast lengst. Og talið er,
að flaska, sem nefnd hefur ver-
ið „Fljúgandi Hollendingurinn"
eigi metið. Það var þýzkur vís-
indaleiðangur. er henti henni í
hafið árið 1929 í suðurhluta
Indlandshafs, miðja vegu milli
evjanna Kerguelen og Tasm-
aníu. í flöskunni var komið fyr-
ir bréfi, sem auðvelt var að lesa
án þess að brjóta flöskuna. Var
skilvís og ábvggilegur finnandi
beðinn að tilkvnna hvar og hve-
nær hann hefði fundið flöskuna,
og svo vinsamlega beðinn að
henda henni aftur í sjóinn, án
þess að opna hana.
„Ho^endingurinn fljúgandi"
tæfur sennilega lent í austlægum
str^um. a. m. k. fannst hún
f'7rst við syðsta odda S-Ameríku
Kap Horn, og þar var henni
nokkrum sinnum kastað aftur í
hafið, þar til hún að lokum setti
stefnuna að nýju yfir Atlants-
hafið. Hún komst aftur í Ind-
landshafið og á mjög svipaðar
slóðir. er henni hafði fyrst ver-
ið kastað í sjóinn. Að lokum
lauk hún ferð sinni árið 1935
við vesturströnd Ástralíu og
hafði þá ferðast á að gizka
16.800 sjómílur (30.000 km.) á
2447 dögum — sæmilegur með-
alhraði — rúma 10 km. á sólar-
hring.
Mesta almenna gagnið að
flöskupósti hefur verið í sam-
bandi við rannsóknir hafstrauma
til nytja í siglingaþekkingu.
Eitt þekktasta dæmið í því efni
er frá N-Ameríku. Er Benjamín
Franklín var yfirpóstmeistari,
furðaði hann sig oft á því, að
brezku póstskipin voru venjuleg-
ast allt að hálfum mánuði leng-
ur á ferðinni yfir hafið heldur
en þau amerísku. Hann hugleiddi
þetta mikið og komst loks að
þeirri niðurstöðu, að það hlyti
að vera í einhverju sambandi við
hafstrauma. Hann ræddi þetta
fyrirbrigði við skipstjórana á
amerísku hvalabátunum, sem
þekktu hverja bugðu Golf-
straumsins eins og finguma á
sjálfum sér, og notfærðu sér
strauminn eftir því sem þeim
þótti hagkvæmast, en á hinn
bóginn kom í Ijós að ensku skip-
stjórarnir létu sig strauminn
engu skipta.
Benjamín Franklin útbjó sér
svo straumkort eftir upplýsing-
um frá hvalveiðiskipstjóranum.
Síðan sannprófaði hann og leið-
rétti kortið, eftir upnlýsingum,
sem hann fékk, með því að
senda út flöskupóst og biðja
finnandann að endursenda uud-
lýsingar um fund þeirra. Það
kort, sem hann útbió þannig og
'eiðrétti er ekki mjög frábruvð-
ið bví, sem notað er nú á dövnm.
Um 18^0 b,Triaði brezka her-
má1aráðune'7tið að senda um
bo”ð í herskin sín sérstök e,7ðn-
blö’' ti1 þess verð að setia í
flöskupóst. og var yfirmönnnm
skipanna skylt að skrásetia slíkt
miög nákvæmiega. Á evðublöð-
un”m var nafn skinsins. hvar og
hvenær flaskan var sett í sióinn
og beiðni til finnanda um að
senda breska hermáiaráðnnevt-
inu miðann og uppKsingar um
stað og stund, er flaskan var
fundin. Þrjátíu árum síðar tók
ameríska flotastjórnin upp sömu
aðferð og notar hana ennþá.
Evðublöðin eru rituð á átta
tungumálum, og árlega koma um
195