Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1976, Blaðsíða 11

og keyptu þennan fisk og seldu
hann úr landi.
Þessir fiskkaupmenn keyptu
fiskinn af ,,útvegsbændunum“ sem
vafalaust hafa hlotið nafn sitt
vegna þess að þeir voru einnig
bændur.
Þessi mynd var tekin í uppsátrinu á Járngerðarstöðum. Þorvaldur Klemens-
son, formaður, faðir Tómasar er lengst til hægri á myndinni, en drengirnir eru
talið frá hægri, synir hans þrír, þeir Guðlaugur Þorvaldsson, háskólarektor
(með svarta húfu). Við hlið hans er Tómas Tómasson, forseti bæjarstjórnar
Keflavíkur, þá viðmælandi vor Tómas Þorvaidsson, forstjóri og formaður SÍF.
(í Ijósum buxum). Um þetta leyti var Tómas byrjaður að vinna að fiskveiðum.
Upp í skipinu er móðurbróðir hans, Eiríkur Tómasson. Þekktur maður í sinni
tíð en dó ungur, aðeins 42 ára gamall. Myndin er tekin fyrir 1930.
Hluti bátaflotans í Grindavík. Þessi öflugi floti hefur gert Grindavík að einni
stærstu verstöð landsins.
góða, vandaða vöru hann fékk að
súpa seyðið af því sjálfur í formi
lægra verðs.
Ef verðfall varð á mörkuðum, þá
kom það harðast niður á þeim
framleiðendum, sem voru með
versta fiskinn.
— Hækkaði fiskverðið þegar
FÍS kom til skjalanna?
— Það gerði það ekki. Þetta
voru sérstakir tímar. 1929-1931--
1932. Þá var fiskverð í algjöru lág-
marki og reyndar var saltfiskurinn
óseljanleg vara á þeim árum, þess
vegna voru samtökin stofnuð. Það
er því örðugt með samanburð, en
sveiflur voru þó minni en verið
hafði.
Þetta voru mjög erfið ár og fjöldi
manns missti aleigu sína í saltfisk-
inum og sumir biðu þess aldrei
bætur. Gamla sölukerfið hrundi til
grunna og upp spruttu þessi sölu-
samtök sem við höfum núna SÍF.
Þau voru formlega stofnuð árið
1932
Faðir minn og þeir Járngerðar-
staðabændur gengu strax í
sölusamtökin og þessvegna tel ég
að við höfum verið með frá fyrstu
tíð, þótt ég sjálfur fengi ekki beina
aðild fyrr en síðar.
Ýmsir telja að SÍF stofnun þess
og viðgangur hafi í rauninni
bjargað þessari atvinnugrein og
orðið til þess að hún hélt velli þrátt
fyrir allt.
Saltfiskur er framleiddur
víða um land
— Ef við víkjum nú að okkar
tímum. Hvernig er þetta gert í
dag?
— Ef við tökum saltfiskinn, þá
er það ennþá svo að saltfiskurinn
er í höndunum á mörgum smá-
framleiðendum sem búa víðsvegar
um landið. Þetta eru menn sem
salta þann afla er þeir fá úr, sjó.
Annaðhvort af eigin útgerð eða
þeir kaupa fisk og verka í salt.
Saltfiskframleiðendur eru
195
Sölusamtök
saltfiskframleiðenda
— Upp úr 1930 voru sölusam-
tökin stofnuð. Þá var algjört
neyðarástand í fisksölumálunum á
íslandi. Þá breyttust vinnubrögð-
in. Hætt var að skipta aflanum á
skiptavelli. Var allur fiskurinn
tekinn sameiginlega til verkunar
og síðan var hann seldur gegnum
sölusamtökin.
— Hvað með gæðaeftirlit og
fiskmat?
— Það var ekkert svoleiðis.
Fiskkaupmennirnir mátu aðeins
fullverkaðan fiskinn. Gáfu þá
hærra verð fyrir góðan fisk en
vondan, og sá sem ekki framleiddi
Björgunarsveitin Þorbjörn í Grindavík
er fræg fyrir vaskleik og afrek. Tómas
Þorvaldsson hefur lengi verið formað-
ur sveitarinnar. Myndin er tekin árið
1951, en þá bjargaði sveitin mönnum
úr olíuskipinu Klam, sem strandaði við
Reykjanes. Fjöldi manns fórst með
skipinu en mörgum tókst þó að bjarga.
VÍKINGUR